Koç'un ‘amirali’ Arçelik Capital 500'ün zirvesinde
Güncelleme Tarihi:
Aylık Capital Dergisi'nin ‘‘Capital 500’’ adıyla yayınladığı Türkiye'nin En Büyük Sanayi Kuruluşları sıralamasında zirveye yine Arçelik oturdu. Arçelik, 1998 yılında gerçekleştirdiği 274.2 trilyon liralık ciro ile Türkiye'nin en büyük sanayi şirketi oldu.
Koç Grubu'nun ‘‘Amiral Gemisi’’ Arçelik, Türk özel sektörünün de en büyüğü olma ünvanını sürdürüyor. Aylık Capital Dergisi'nin, ‘‘Capital 500’’ adıyla yaptığı geleneksel araştırmada, Arçelik 274.2 trilyon liralık cirosu ile Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu ünvanını sürdürdü. Arçelik, geçen yıl da aynı araştırmada birinci olmuştu.
Türkiye'nin en büyük sanayi şirketlerini ortaya koyan Capital 500'e, 1998 yılında global kriz damgasını vurdu. ‘‘Capital 500’’ araştırmasına göre, geçen yıl dev şirketlerin satış, kár ve ihracat rakamları reel olarak geriledi.
Türkiye'nin devlerinin 1998 yılı performansı, enflasyonun altında gerçekleşti. 1998 yılı rakamlarına göre 500 şirketin toplam net satışları 6.7 katrilyon lirayı buluyordu. 1998 sonunda ise bu rakam sadece yüzde 59.5 artarak. 10 katrilyon 781 trilyon lira oldu.
Sadece ciroda değil, kár rakamlarında da ciddi reel düşüşler yaşandı. 1997 yılında toplam 723 trilyon lira kár açıklayan 500 özel şirket, 1998 yılında 815 trilyon liralık kár rakamına ulaştılar.
Uluslararası pazarlarda yaşanan sıkıntının göstergesi, ihracat rakamlarına yansıdı. Devlerin ihracatı yüzde 7.5 düzeyinde gerileyerek, 10.7 milyar dolardan 9.9 milyar dolara düştü.
EN BÜYÜK ARÇELİK
Capital Dergisi'nin araştırmasında Türkiye'nin en büyük şirketi Arçelik oldu. 274.2 trilyon lira ciro gerçekleştiren Arçelik, 1998 sıralamasındaki birinciliğini korurken, ikinciliğe 188.4 trilyon lira ciroyla Vestel yerleşti. Arçelik 98'de net satışlarda en yakın rakibiyle arasındaki farkı 60 trilyon liraya yükseltti. Arçelik'in net satışları 98'de yüzde 65 oranında artış gösterdi. İhracatı ise 166 milyon dolara ulaştı.
Ciro sıralamasına göre üçüncü 188.4 trilyon lirayla Ford Otosan, 180 trilyon lirayla Oyak Renault ve 167.6 trilyon lirayla Tofaş Oto Fabrikaları oldu. Capital 500'ün ilk 20 şirketine bakıldığında elektronik, otomobil şirketlerinin ağırlığı dikkati çekiyor. Yine zirvede başta Koç Holding olmak üzere Sabancı, Şişe Cam ve Doğan Grubu'nun ağırlığı öne çıkıyor.
1998 yılında şirketlerin birçoğu, bırakın büyümeyi, mevcut konumlarını bile korumakta güçlük çektiler. Krizden nispeten daha az etkilenen şirketler ise ithiyatlı hareket ederek yatırımlardan uzak durdular, risklere girmediler. Bazı şirketler ise sektör olarak konjonktürel fırsatları yakaladılar. Capital 500'de dikkati çeken sonuçlardan biri de yükselen ve düşen şirketlerdi. 1998'de yıldızı parlayan şirketlerini gıda sektöründe, en çok düşen şirketlerin ise tekstil sektöründe yoğunlaştığı dikkati çekti.
Hürriyet basında lider
CAPİTAL Dergisi tarafından cirolara göre yapılan Türkiye'nin en büyük 500 sanayi sıralamasında Hürriyet Gazetecilik 76.9 trilyon lirayla basın sektöründeki liderlik koltuğunu korudu. Basın sektöründe Sabah Yayıncılık 51.2 trilyon lirayla 42'inci, Milliyet Gazetecilik 41.3 trilyon lirayla 57'inci, Hürgüç Gazetecilik 12.3 trilyon lirayla 252'inci sırada yer aldı. Hürgüç Gazetecilik, Türkiye'nin kendi alanındaki en büyük şirketi. DMG Magazines adıyla Hürriyet ve Milliyet dergi gruplarını bünyesinde toplayan şirket, 1998 yılında tam 94 sıra birden yükselerek büyük bir çıkış yaptı.
Şirketin 1997'de 5.2 trilyon lira olan cirosu, 1998 yılında yüzde 132 oranında artarak, 12.3 trilyon liraya ulaştı. Şirketin kárı ise aynı dönemde 1.5 trilyon liradan 1.9 trilyon liraya yükseldi.
Türkiye'nin en büyük 20 şirketi
Net satış
Şirket (milyon TL.)
1 Arçelik 274.200.747
2 Vestel 188.437.980
3 Ford Otosan 188.412.371
4 Oyat Renault 180.044.701
5 Tofaş Oto Fab. 167.625.500
6 Turcas Petrol 157.713.700
7 Mercedes Benz Türk 151.289.420
8 Bosch Profilo 132.316.892
9 Beko Elektronik 99.172.755
10 Bilkont Dış Tic. 98.000.000
11 Philsa 96.880.998
12 Çukurova Elektrik 96.073.990
13 Aygaz 95.880.614
14 Opel Türkiye 89.529.356
15 Uzel Makine 87.583.600
16 İçdaş 87.131.179
17 Sasa 80.492.814
18 Paşabahçe Cam 79.045.000
19 Hürriyet Gazetecilik 76.988.710
20 Brisa 71.562.340