Katrina ekonomik büyümeyi yavaÅŸlatacak

ABD'yi vuran Katrina Kasırgası'nın, fiziksel ve psikolojik etkileri yanında tetiklediÄŸi petrol fiyatlarıyla birlikte, dünyadaki ekonomik büyümeyi önemli oranda yavaÅŸlatması bekleniyor.Ekonomistler, Katrina'nın ABD'de 4'te 1'i sigortalı olmak üzere yaklaşık 100 milyar dolarlık hasar oluÅŸturduÄŸunu hesaplıyor. Bununla birlikte tüketim harcamalarının kısılmasıyla, daha önce yılın son çeyreÄŸinde yüzde 3.5 büyümesi beklenen ABD ekonomisinin, ancak yüzde 2.5'lik bir performans gösterebileceÄŸi ifade ediliyor.Katrina'nın ABD ekonomisi üzerindeki yavaÅŸlatıcı etkisini 2006 yılında da sürdüreceÄŸi ve gayri safi yurtiçi hasıladaki yıllık artışın yine yüzde 2.5 olarak gerçekleÅŸeceÄŸi öngörülüyor.Kasırganın, daha uzun vadeli etkinin perakende sektöründe yaÅŸanacağı bildiriliyor. Dünyanın en büyük pazarı ABD'de ekonominin yavaÅŸlaması ve tüketicilerin harcamalarını kısması, diÄŸer ülkelerin neredeyse tamamına olumsuz yansıyor. ABD pazarına bağımlı olan AB ve Japonya'nın da ekonomik büyümesinin yavaÅŸlamasıyla dünya ticareti ivmesini kaybediyor. Dünyanın yeni ekonomik motoru olmaya aday Çin'in büyümesinde bile ABD'ye yaptığı ihracat ve verdiÄŸi dış ticaret fazlası önemli rol oynuyor.KATRÄ°NA ABD'YÄ°, PETROL DÃœNYAYI VURACAKKatrina'nın dünya ekonomisi üzerindeki asıl olumsuz etkisi ise, zaten yüksek seyreden petrol fiyatlarını tetiklemesiyle yaÅŸanacak. Boyutları henüz tam olarak ortaya çıkmasa da ABD'nin en önemli petrol üretim bölgesi Meksika Körfezi'nde birçok tesisin kapanmasına neden olan ve altyapıya zarar veren kasırga nedeniyle yaÅŸanan arz sıkıntısı, fiyatları yükseltirken diÄŸer ülkelerin de stratejik rezervlerini kullanıma açmasıyla global bir sorun halini aldı.Gelinen noktada, 2 yıl önce olduÄŸu gibi petrol fiyatlarının tekrar 30-40 dolar aralığına gerilemesi neredeyse imkansız hale gelirken, birçok ülkede yerine konulması gereken stratejik rezerv miktarının artması, önümüzdeki yıllarda da petrol fiyatlarının yüksek seyretmesinde pay sahibi olacak.Petrol fiyatlarının bu denli yükselmesi karşısında birçok ülkede havayolu ÅŸirketlerinden nakliye ve balıkçılara kadar birçok sektör, zor günler geçiriyor.OPEC üyesiyken tüketiminin üretiminden hızlı artmasıyla bu yıl net petrol ithalatçısı haline gelen Endonezya, krizin ilk etkilediÄŸi ülke oldu. Burada hükümet yükselen petrol fiyatlarını halka yansıtmamak için kamu kaynaklarını kullanırken Merkez Bankası, olası bir ekonomik krizi engellemek için faiz oranlarını artırma yolunu seçti. GeliÅŸmelerle birlikte hızlı deÄŸer kaybı yaÅŸayan Endonezya'nın para birimi rupi, ABD Doları karşısında son 4 yılın en düşük seviyesine indi. Ucuz iÅŸgücü maliyeti avantajıyla bugüne kadar dış pazarlarda güç kazanan Çin, yüksek petrol fiyatlarının en çok etkileyeceÄŸi ülkeler arasında yer alıyor. Japonya dışında önemli pazarlara uzak kalan ülkenin dış ticarette nakliye giderleri hızla kabarıyor. Ä°thalata bağımlı olan ve zaman zaman petrol sıkıntısı yaÅŸanan ülkede üretimin karlılığı azalarak cazibesini kaybedecek.Bir diÄŸer Asya ülkesi Tayland'da en önemli geçim kaynakları arasında yer alan balıkçılık, yüksek petrol fiyatlarından ön büyük darbeyi alan sektör olarak öne çıkıyor. Tayland Balıkçılar Odası baÅŸkanı Prasant Silphiphat, son aylarda 5 bin balıkçı teknesinin, maliyetleri karşılayamadıklarını öne sürerek sefere çıkmayı bıraktığını ifade ediyor.Tayland'da hükümet ise bir yandan ekonomik teÅŸvik paketiyle olumsuzlukları aÅŸmaya çalışırken, diÄŸer yandan petrol darboÄŸazı yaÅŸamamak için enerji tasarrufu konusunda halkı bilinçlendirici kampanyalar düzenliyor.Yatırım bankası Morgan Stanley'in ekonomistlerinden Andy Xie, petrol fiyatlarının etkisiyle Asya'daki ekonomik büyümenin geçen yılın 3'te biri ile yarısı arasında yavaÅŸlayacağını ileri sürüyor.Avrupa'da ise petrol fiyatlarındaki artışın alım gücünü erittiÄŸi tüketicilerin harcamalarını kısmak zorunda kalacağı tahmin ediliyor. Vergi oranlarının göreceli olarak yüksek olduÄŸu Avrupa ülkelerinde arzulanan ekonomik büyümeyi gerçekleÅŸtiremediÄŸi için bütçe hedeflerini tutturmakta zorlanan hükümetlerin petrol fiyatlarındaki yükseliÅŸi halka yansıtmamak için ellerinde fazla imkan bulunmuyor. Â