Kart faizleri yüksek bankalar esnek olsun
Güncelleme Tarihi:
Çiğdem TOKER
Oluşturulma Tarihi: Ocak 29, 2006 00:00
Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, haftaya TBMM’de görüşülmeye başlanacak Kredi Kartları Tasarısı için sektöre "Sistemi zorlayacak bir değişikliği doğru bulmam. Ama kart faizleri yüksek. Bankacılık sektörünün de sektöre uygun esnek öneriler getirmesi yararlı olacaktır" çağrısında bulundu.
BAŞBAKAN Yardımcısı Abdüllatif Şener, kredi kartı faizlerine yasal sınır getirilmesi taleplerine şiddetle karşı çıkan bankacılık sektörüne, Hürriyet aracılığıyla önemli bir çağrıda bulundu. Şener, "Kredi Kartı Yasa Tasarısı, 1 Şubat Çarşamba günü TBMM Sanayi ve Ticaret Komisyonu’nda görüşülmeye başlanacak. Sistemi zorlayacak bir değişikliğin tasarıya girmesine doğru bulmam. Ancak bankacılık sektörünün de sektöre uygun düşecek esnek öneriler getirmelerinin faydalı olacağı kanısındayım" dedi. Tasarıyı hazırlayan BDDK yetkililerinin, geçen hafta ortasında, Meclis Sanayi-Ticaret Komisyonu’nu bilgilendirdiğini anımsatan Şener, "O toplantıya Türkiye Bankalar Birliği temsilcileri de katıldı. Komisyon üyelerinin bakış tarzlarını öğrendiler" dedi. Kredi Kartı Yasa tasarısı konusunda sorularımızı yanıtlayan Şener, Merkez Bankası’nın kredi kartı faizleri konusunda Sanayi-Ticaret Komisyonu’na bir görüş yazısı gönderdiğini söyledi.
FAİZE SINIR ÖNERİYOR:
Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ile Başkan Yardımcısı Erdem Başçı’nın imzalarını içeren 6 Ocak 2006 tarihli yazıda, kart faizleri konusunda yasa tasarısında "Kredi kartları ve tüketici kredilerine uygulanacak akdi faiz oranı, sektörün o kredi türü için uygulanan ağırlıklı kredi ortalamasının yüzde 30’unu geçemez" diye değişiklik yapılabileceği önerisi getiriliyor. Başbakan Yardımcısı Şener, Merkez Bankası’nın bu önerisini nasıl yorumladığı sorumuza, şu yanıtı verdi: "Merkez Bankası burada, sektörün uyguladığı ortalama faizi baz alarak bir üst sınırın konulabileceğini kabul ediyor. Yani (piyasaya müdahale edilmeden) diyor. Fakat bu öneri bence bir sınır anlamına geliyor."
FAİZLER ÇOK YÜKSEK:
Tüketici kuruluşlarının, "Enflasyonun yüzde 7.5 olduğu dönemde tüketici neden yüzde 90 ile borçlansın?" dediğini söyleyen Şener, "Siz bu görüşe katılıyor musunuz?" sorusuna şu yanıtı verdi: "Sektör, kart faizlerine sınırlama getirilmesinin doğru olmadığını söylüyor. Ama bizde kredi kartına uygulanan faiz yüksek. Yıllık bileşik faiz, yüzde 55 ile 130 arasında değişiyor. Yani en düşük faizi uygulanan bankanın bile faizi yüzde 55. Buna karşılık bankacılık sektöre de dünyanın her yerinde kart faizlerinin yükse olduğunu söyleyerek Amerika, Avrupa örneklerini veriyor. "Amerikan Merkez Bankası’nın borçlanma faizi yüzde 2 ise kredi kartı faizi yüzde 16" diyerek, her yerde bu işini böyle olduğunu söylüyorlar. Tüketicilerin de rasyonel davranarak, düşük faiz uygulayan bankaları seçmesi gerektiğini söylüyorlar. Ama sektörün kullandırdığı faiz ortalaması, şu anda yüzde 90’ın üzerinde."
Kredi kartı sahibi sözleşmede pasif taraf
ABDÜLLATİF Şener, yasanın amacının geçmişe dönük bir düzenleme olmadığını vurgulayarak, "Bizim asıl amacımız, geçmişe dönük birikmiş sorunları çözmek değil. Belirsizlikleri gidermek" dedi. Kredi kartı sözleşmesinin "iltihaki sözleşme" olduğunu belirten Şener, şunları söyledi: "Bunun anlamı şu: Ortada bir sözleşme var ama kredi kartı kullanıcıları, bu sözleşmenin pasif tarafı. Sözleşmeyi bankalar hazırlıyor. Bankalar büyük hukukçuları istihdam ediyorlar, onlara kendi haklarını sonuna kadar koruyacak maddeler düzenlettiriyorlar. Ve tek taraflı olarak kart kullanıcıları imzalıyor. Bir kere okunmuyor bile imza atanlar okumuyor, yazılar küçük küçük. Bu kanunda sözleşme nasıl hazırlanır içinde neler olur neler olamaz bunları belirliyoruz. Tüketicinin haklarıyla ilgili sınırlama ve yasal çerçeve yok. Bu kanunda neler hazırlanır neler olur neler olamaz bunları belirliyoruz. Bankalar rastgele yerde kart veremeyecek."
Takibe düşen kartlarda artış var
BANKALARIN yasal takip yaptığı kredi kartlarının, toplamın yüzde 7’si civarında olduğunu anımsatan Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, "Bu oran, kredilerdeki ortalama takibe düşme oranının iki puan üzerinde" dedi. .
Yargıtay: Çalıntı kartla alışverişten mağaza sorumlu
YARGITAY’dan mağazalara çalıntı kart uyarısı yapan bir karar daha çıktı. Yargıtay, çalıntı kredi kartıyla alışveriş yapılan mağazaların da zarardan sorumlu tutulmasına hükmetti. Yargıtay’ın artık içtihat halini alan kararında, kredi kartı üzerindeki imza ile harcama belgesine atılan imza arasında çıplak gözle yapılan incelemede çok açık bir farklılık olmasına rağmen üye işyerinin bu kartla alışveriş olanağı tanıması halinde zarardan sorumlu olacağına dikkat çekildi. Mağazaların kredi kartı ile yapılan harcamalarda mutlaka kimlik tespiti ve imza incelemesi yapması gerektiği vurgulandı. Samsun’da yaşayan N.İ. kredi kartını kaybetti. Kartını kaybettiğini bankaya bildiren N.İ.’ye, bir süre sonra bankadan gelen hesap ekstresinde yüklü harcama dikkat çekti. Kayıp kartın kuyumcuda kullanıldığı ortaya çıktı.
MAĞAZAYA DAVA:
N.İ. kuyumcuda yapılan harcamayı bankaya ödedi. Ancak kartı kullandırdığı gerekçesiyle, kuyumcuya alacak davası açtı. Samsun 1’inci Sulh Hukuk Hakimliği, davayı reddetti. Kararın temyizi üzerine, dosya Yargıtay’a geldi. Yargıtay 3’üncü Hukuk Dairesi, davanın reddi yönündeki kararı bozdu. Kararda, üye işyerinin ağır kusurlu davranışı ile zarara neden olduğundan kart hamiline karşı sorumlu olduğuna dikkat çekildi.
FAİZE SINIR ÖNERİYOR:
Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ile Başkan Yardımcısı Erdem Başçı’nın imzalarını içeren 6 Ocak 2006 tarihli yazıda, kart faizleri konusunda yasa tasarısında "Kredi kartları ve tüketici kredilerine uygulanacak akdi faiz oranı, sektörün o kredi türü için uygulanan ağırlıklı kredi ortalamasının yüzde 30’unu geçemez" diye değişiklik yapılabileceği önerisi getiriliyor. Başbakan Yardımcısı Şener, Merkez Bankası’nın bu önerisini nasıl yorumladığı sorumuza, şu yanıtı verdi: "Merkez Bankası burada, sektörün uyguladığı ortalama faizi baz alarak bir üst sınırın konulabileceğini kabul ediyor. Yani (piyasaya müdahale edilmeden) diyor. Fakat bu öneri bence bir sınır anlamına geliyor."
FAİZLER ÇOK YÜKSEK:
Tüketici kuruluşlarının, "Enflasyonun yüzde 7.5 olduğu dönemde tüketici neden yüzde 90 ile borçlansın?" dediğini söyleyen Şener, "Siz bu görüşe katılıyor musunuz?" sorusuna şu yanıtı verdi: "Sektör, kart faizlerine sınırlama getirilmesinin doğru olmadığını söylüyor. Ama bizde kredi kartına uygulanan faiz yüksek. Yıllık bileşik faiz, yüzde 55 ile 130 arasında değişiyor. Yani en düşük faizi uygulanan bankanın bile faizi yüzde 55. Buna karşılık bankacılık sektöre de dünyanın her yerinde kart faizlerinin yükse olduğunu söyleyerek Amerika, Avrupa örneklerini veriyor. "Amerikan Merkez Bankası’nın borçlanma faizi yüzde 2 ise kredi kartı faizi yüzde 16" diyerek, her yerde bu işini böyle olduğunu söylüyorlar. Tüketicilerin de rasyonel davranarak, düşük faiz uygulayan bankaları seçmesi gerektiğini söylüyorlar. Ama sektörün kullandırdığı faiz ortalaması, şu anda yüzde 90’ın üzerinde."
Kredi kartı sahibi sözleşmede pasif taraf
ABDÜLLATİF Şener, yasanın amacının geçmişe dönük bir düzenleme olmadığını vurgulayarak, "Bizim asıl amacımız, geçmişe dönük birikmiş sorunları çözmek değil. Belirsizlikleri gidermek" dedi. Kredi kartı sözleşmesinin "iltihaki sözleşme" olduğunu belirten Şener, şunları söyledi: "Bunun anlamı şu: Ortada bir sözleşme var ama kredi kartı kullanıcıları, bu sözleşmenin pasif tarafı. Sözleşmeyi bankalar hazırlıyor. Bankalar büyük hukukçuları istihdam ediyorlar, onlara kendi haklarını sonuna kadar koruyacak maddeler düzenlettiriyorlar. Ve tek taraflı olarak kart kullanıcıları imzalıyor. Bir kere okunmuyor bile imza atanlar okumuyor, yazılar küçük küçük. Bu kanunda sözleşme nasıl hazırlanır içinde neler olur neler olamaz bunları belirliyoruz. Tüketicinin haklarıyla ilgili sınırlama ve yasal çerçeve yok. Bu kanunda neler hazırlanır neler olur neler olamaz bunları belirliyoruz. Bankalar rastgele yerde kart veremeyecek."
Takibe düşen kartlarda artış var
BANKALARIN yasal takip yaptığı kredi kartlarının, toplamın yüzde 7’si civarında olduğunu anımsatan Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, "Bu oran, kredilerdeki ortalama takibe düşme oranının iki puan üzerinde" dedi. .
Yargıtay: Çalıntı kartla alışverişten mağaza sorumlu
YARGITAY’dan mağazalara çalıntı kart uyarısı yapan bir karar daha çıktı. Yargıtay, çalıntı kredi kartıyla alışveriş yapılan mağazaların da zarardan sorumlu tutulmasına hükmetti. Yargıtay’ın artık içtihat halini alan kararında, kredi kartı üzerindeki imza ile harcama belgesine atılan imza arasında çıplak gözle yapılan incelemede çok açık bir farklılık olmasına rağmen üye işyerinin bu kartla alışveriş olanağı tanıması halinde zarardan sorumlu olacağına dikkat çekildi. Mağazaların kredi kartı ile yapılan harcamalarda mutlaka kimlik tespiti ve imza incelemesi yapması gerektiği vurgulandı. Samsun’da yaşayan N.İ. kredi kartını kaybetti. Kartını kaybettiğini bankaya bildiren N.İ.’ye, bir süre sonra bankadan gelen hesap ekstresinde yüklü harcama dikkat çekti. Kayıp kartın kuyumcuda kullanıldığı ortaya çıktı.
MAĞAZAYA DAVA:
N.İ. kuyumcuda yapılan harcamayı bankaya ödedi. Ancak kartı kullandırdığı gerekçesiyle, kuyumcuya alacak davası açtı. Samsun 1’inci Sulh Hukuk Hakimliği, davayı reddetti. Kararın temyizi üzerine, dosya Yargıtay’a geldi. Yargıtay 3’üncü Hukuk Dairesi, davanın reddi yönündeki kararı bozdu. Kararda, üye işyerinin ağır kusurlu davranışı ile zarara neden olduğundan kart hamiline karşı sorumlu olduğuna dikkat çekildi.