Kar 1 katrilyon yedi

Ä°MKB'nin dün tatil olmasına ve para piyasalarında iÅŸlemlerin aksamasına yol açan kar fırtınasının ilk 24 saati Türkiye'ye 1 katrilyona mal oldu. Tahminlere dayalı olarak hesaplanan bu rakamın, fırtına ile mücadele süresi uzadıkça artacağı belirtiliyor.TÃœRKÄ°YE'nin en büyük kenti Ä°stanbul'da kendisini ciddi ÅŸekilde hissettiren ancak Türkiye'nin tamamında etkin olan soÄŸuk havanın ekonomiye 24 saatlik faturası katrilyona vurdu. Ä°stanbul Menkul Kıymetler Borsası (Ä°MKB), kar fırtınasını dikkate alarak dünü kapalı geçirirken, para piyasası iÅŸlemlerinde de zaman zaman aksamalar yaÅŸandı.2003'ün ilk dokuz ayında 255 katrilyon lirayı bulan gayri safi milli hasılanın (GSMH), 2003 yılını 360 katrilyon lira düzeyinde bir GSMH ile tamamlaması mümkün görünüyor. Bu çerçevede sadece Ä°stanbul'da, fırtına nedeniyle iÅŸyerlerinin erken kapanması, açık iÅŸyerlerinin elektrik, doÄŸalgaz kesintileri nedeniyle çalışamaması gibi nedenlerle oluÅŸan mal ve hizmet üretim kaybı 350 trilyon lira düzeyinde gerçekleÅŸti.24 SAAT KATRÄ°LYON YUTTUFırtınanın diÄŸer iller üzerindeki doÄŸrudan mal ve hizmet üretimi üzerine olumsuz etkisinin de benzer nedenlerle 100-150 trilyon lira arasında olduÄŸu hesaplandı.Kar fırtınasının ilk gününde oluÅŸan bu maliyetinin ikinci güne de aynen yansıdığının tahmin edilmesiyle, doÄŸrudan mal ve hizmet üretiminde fırtınanın baÅŸlamasından sonraki ilk 24 saat içindeki kayıp 900 trilyon lirayla 1 katrilyon lira arasında oluÅŸtu.30 BÄ°N ARAÇ MAHSURBuna ilave olarak, sadece Ä°stanbul'da fırtına baÅŸladıktan sonraki ilk 12 saatte 507 trafik kazası meydana geldi. Bu kazaların oluÅŸturduÄŸu maliyeti doÄŸru olarak tahmin etmek imkansız olsa da kaza başına 2 milyar liralık zarar oluÅŸtuÄŸu dikkate alınırsa, kazalarda 12 saatte 1 trilyon liranın üzerinde kayıp meydana gelmiÅŸ olacak.Buna ilave olarak, trafiÄŸin kilitlendiÄŸi alanlarda 30 bine yakın aracın mahsur kaldığı düşünüldüğünde ve bu araçların, bir tanesinin, kış ÅŸartları da dikkate alındığında, durduÄŸu yerde bir saatte iki litre yakıt tükettiÄŸi düşünülürse, yaklaşık 400 milyar liralık kaybı ortaya koydu.Ayrıca, yapılan açıklamalardan Ä°stanbul Emniyeti'ne baÄŸlı üç bin, Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi'ne baÄŸlı beÅŸ bin kiÅŸinin ‘fırtına mesaisi’ yaptığı belirtildi.Bu mesaiyi yapan emniyet ve belediye mensubu sekiz bin kiÅŸinin bir günlük ücret giderlerinin de en az 160 milyar lira olduÄŸu tahmin edildi.Dış ticarette günlük kayıp 200 milyon dolarÄ°STANBUL Ticaret Odası (Ä°TO) BaÅŸkanı Mehmet Yıldırım yaÅŸanan kar felaketi nedeniyle sadece dış ticarette günlük kaybın 200 milyon dolar olduÄŸunu söyledi.Ä°stanbul gümrüklerinden günde 100 milyon dolar ihracat, 100 milyon dolar da ithalat yapıldığını belirten Yıldırım, Halkalı ve Ä°stanbul gümrüklerinde 2 gündür iÅŸlem yapılamadı, olumsuz hava ÅŸartlarının 4 gün süreceÄŸini düşünürsek önemli bir kayıpla karşı karşıya olduÄŸumuzu görürüz'' dedi.Yıldırım yaÅŸanan kar felaketi esnasında belediyelerin aciz kaldığını söyledi. Yıldırım yaklaÅŸan felaketin medya aracılığıyla bir hafta önce duyurulduÄŸunu vurgulayarak, ‘‘Bir doÄŸal felaketin geldiÄŸi biliniyordu. Buna raÄŸmen vurdum duymaz, kör ayvaz bir çalışma oldu’’ dedi.Yıldırım, bazı belediyelerin ÅŸova yönelik çalışma içinde olduklarını vurgulayarak, yaÅŸanan sorunların Ä°stanbullular tarafından yaklaÅŸan belediye seçimlerinde deÄŸerlendirilmesini istedi. Fener, pil ve mum satışları patladıİSTANBUL'un Avrupa yakasında enerji nakil hatlarının donması sonucu son yıllarda yaÅŸanan en büyük elektrik kesintisi insanları hazırlıksız yakaladı.Yolların kar ve buzlanma nedeniyle kapalı olması, halkı zorunlu alışveriÅŸ için daha çok merkezi yerlerde bulunan büyük alışveriÅŸ merkezlerine ve küçük esnafa yöneltti. Özellikle Ä°stanbul'da yaÅŸanan elektrik kesintisinin ardından pil, ışıldak, fener ve mum gibi aydınlatıcı ve ısıtıcı malzemelerin marketlerdeki stokları 24 saatte tükendi.Kötü hava koÅŸulları nedeniyle vatandaÅŸlar gıda ve su ürünlerinin yanısıra, yedek ısınma araçlarına da yöneldi.Maxi Shopping Haznedar MaÄŸaza Müdürü Fatih Babacan, ‘‘Müşterilerimiz gündelik alışveriÅŸleri dışında özellikle pil, mum, ışıldak ve fener gibi aydınlatıcı ve ısıtıcı malzemeleri, hızla tüketiyorlar’’ dedi. Babacan ayrıca, aydınlatıcı ve ısıtıcı ürünlerde yol koÅŸullarından dolayı gerekli sevkiyatların yapılamadığını ve stoklarının tükenmek üzere olduÄŸunu da vurguladı ve ‘‘İki günde, 1000 tane mum, 5600 tane pil, 500 tane fener, 200 tane ışıldak sattık. Ayrıca su kesintileri nedeniyle suya talep arttı ve 700 litre su satışı yapıldı’’ dedi. Lastiklere 2 trilyon liraya 50 bin zincirKAR yağışı patinaj zincirine olan talebi patlattı. Atlı Zincir Genel Müdürü Korhan GökÅŸin, Ä°stanbul'da 4 günde 50 bin ürün satmayı beklediklerini söyledi.Ä°STANBUL'da günlük yaÅŸamı felç eden olumsuz hava koÅŸulları ve aralıksız yaÄŸan kar, patinaj zincir satışlarını artırdı. Atlı Zincir Ä°ÄŸne ve Makina Sanayi A.Åž. Genel Müdürü Korhan GökÅŸin, Ä°stanbul'da 4 günde 50 bin atlı zincir ürününün satılmasını beklediklerini söyledi.Piyasada 40 milyon liraya satılan ancak kar yağışı ile birlikte karaborsaya düşen ve 60 milyon liraya kadar satılmaya çalışılan zincirlerin fırtına dönemi olarak kabul edilen dört günde en az 2 trilyon liralık pazar oluÅŸturacağı tahmin edildi.Kamu kurumlarının da karlı havalarda Atlı Zincir'e gidip patinaj zinciri talep ettiklerini belirten GökÅŸin, Türk Hava Yolları'na da (THY) acil satış yaptıklarını bildirdi.ÇİN MALINA DÄ°KKATPiyasada ucuz fiyata satılan Çin malı patinaj zincirlerine dikkat edilmesi gerektiÄŸini belirten GökÅŸin, sürücülere, ‘‘Ucuz Çin malı patinaj zinciri almayın lastikleriniz parçalanabilir ya da zinciriniz kopabilir’’ uyarısı yaptı. GökÅŸin şöyle devam etti: ‘‘Bizim ürünümüz standarttır. Bizim tüm zincirlerimiz kuru yolda test edilir. Zincirimizin 455 km kuruyol garantisi vardır. Sürücüler rastgele zincir almasınlar.’’Bu yıl piyasada patinaj zinciri sıkıntısı olmadığını bildiren GökÅŸin, ÅŸunları söyledi: ‘‘Çok fazla stok var, ithalat var. Kendi stoÄŸumuz çok yüksek seviyede. Fiyatlar da bu sene çok makul, geçen yılın fiyatlarının altında. GeçtiÄŸimiz yıl 50 milyon liradan baÅŸlayıp 70 milyon liraya kadar çıkıyordu takmatikler. Bu sene ise 30-40 milyon liraya istediÄŸiniz zinciri bulma imkanınız var.’’OlaÄŸanüstü durumlarda kullanılan kamu araçlarına da otomatik zincirleme sistemler satacaklarını belirten GökÅŸin, ‘‘ABD'ye sattığımız karlı havada otomatik olarak devreye giren zincirleme sistmelerini Türkiye'de itfaiye, hastahane gibi kurumlara satmaya çalışacağız‘‘ dedi.Migros: Satışlarımız aniden yüzde 50 arttıKAR felaketi Migros'un satışlarını yüzde 50 civarında artırdı. Migros Genel Müdürü Ömer Bozer, Miros'un semt maÄŸazaları ve uydu kent birimlerinde satışların yüzde 50 oranında arttığını ve tüketicilerin genellikle toplu yiyecek malzemeleri alışveriÅŸi yaptığını söyledi. Kar yağışı nedeniyle Migros tedarik zincirinde herhangi bir sorun yaÅŸamadıklarını belirten Bozer, ‘‘Mal sevkiyatımızda her hangi bir sorun yok, kamyonlarımız maÄŸazalarımıza kesintisiz sevkiyat gerçekleÅŸtiriyor’’ dedi.Â