Kamu harcaması performansımız kötü

Dünya Bankası tarafından hazırlanan ``Türkiye Kamu Harcamaları ve Kurumsal Yapının DeÄŸerlendirilmesi Raporu``na göre Türkiye`nin gerek sanayileÅŸmiÅŸ pek çok ülke, gerekse geliÅŸmekte olan ülkelerle karşılaÅŸtırıldığında, kamu harcamaları yönetimi performansı bakımından zayıf durumda bulunduÄŸu belirtildi. Maliye Bakanlığı ve Dünya Bankası`nın ortaklaÅŸa düzenlediÄŸi, ``Etkin Devlet İçin Kamu Harcama Yönetimi Reformu`` konulu uluslararası konferans, ODTÃœ`de baÅŸladı. Dünya Bankası Türkiye Direktörü Chhibber, açılışta yaptığı konuÅŸmada, günümüzde devletin rolü konusunda Türkiye`nin, uluslararası alandaki deÄŸiÅŸime paralel deÄŸiÅŸim gösterdiÄŸini söyledi. Chhibber, ``günümüzde devletin rolü, düzenleyici hakem, bir antrenör gibi görünmeli`` dedi. Geçen sürede Devletin etkin rolünün, sistemin düzenlenmesinin mümkün olmadığının görüldüğünü ifade eden Chhibber, ``Düzenleyici kurallar olmadıkça, problemler ortaya çıkar. 1990`lı yıllarda Türkiye`de de benzer sorunlar yaÅŸandı. Bu çerçevede bağımsız enerji, telekomünikasyon ve bankacılık alanlarında piyasa düzenleyici kurullar oluÅŸturuldu`` dedi. Türkiye`deki bütün bu geliÅŸmelerin, uluslararası geliÅŸime paralellik arzettiÄŸini ifade eden Chhibber, hükümetin insanlara daha da yakın olması gerektiÄŸini söyledi. Chhibber, şöyle devam etti: DEVLET NASIL OLMALI?`Hükümet içinde daha fazla hesap verilebilirlik sisteminin oluÅŸturulması, ademi merkeziyetçi sistemin geliÅŸtirilmesi, basın aracılığı ile devletin, hükümetin vatandaÅŸa daha yakın hale gelmesi, yine basın aracılığı ile devletin kontrol edilebilmesi gerekir. Türkiye, bu konuda birçok devletten daha önde. Çünkü Türkiye`nin laik ve demokratik bir yapısı var. Fakat daha da geliÅŸme kaydedilebilir.`` ÇEKÄ°RDEK DEVLET KAVRAMIGünümüzde çekirdek devletin nasıl geliÅŸtirileceÄŸinin gündemde olduÄŸunu belirten Chhibber, çekirdek devleti, özel sektörün yapamayacağı ÅŸeyler olarak tanımladı. Çekirdek devletin Türk ekonomisinin geliÅŸmesinde en önemli konuya sahip olduÄŸunu kaydeden Chibber, şöyle devam etti: ``Genel anlamda sistemin, bütçenin geliÅŸtirilmesi, koordinasyonun saÄŸlanması gerekir. Devletin ve hükümetin amaçlarını belirlemesi, teknokratların da bu amaçları yerine getirmesi bekleniyor. Bakanlarla hükümet, programın genel amaçlarını belirledikten sonra, bunun uygulanmasını teknotratlara bırakmalı. Türkiye bu yolda ilerliyor. Bu uygulamaya karşı çıkanlar olacaktır, fakat ekonomik zorluklar ortaya çıktığında, bunun gerekli olduÄŸunu düşünenlerin sayısında artış olacak.`` RAPOR TARTIÅžMAYA AÇILDIÖte yandan Dünya Bankası tarafından hazırlanan ``Türkiye Kamu Harcamaları ve Kurumsal Yapının DeÄŸerlendirilmesi Raporu``, konferansta katılımcılara dağıtıldı. Raporda, Türkiye`nin gerek sanayileÅŸmiÅŸ pek çok ülke, gerekse geliÅŸmekte olan ülkelerle karşılaÅŸtırıldığında, kamu harcamaları yönetimi performansı bakımından zayıf durumda bulunduÄŸu belirtildi. Mevcut ekonomik krizin köklerinde, ``devletin karar mekanizmasındaki zaafiyetlerin yattığı yönünde`` görüşler olduÄŸu ifade edilen raporda, söz konusu zafiyetlerin mevcut kamu harcamaları yönetimi sistemi ile kamunun kaynak kullanımı konusunda hesap verme mekanizmasında da görüldüğü belirtildi. Rapora göre, Türkiye kamu harcamaları yönetimi performansında oldukça baÅŸarısız kalırken, son 10 yılın bütçe açıkları ve enflasyon oranları, toplam mali yönetimin verimsizliÄŸine gösterebilecek en bariz kanıt olduÄŸu kaydedildi. Raporda ÅŸu görüşler yer verildi: ``Stratejik karar alma ihmal edilmekte ve politika ve planların bütçe ile baÄŸlantısı kurulmamaktadır. Öte yandan Bakanlar Kurulu ile Yüksek Planlama Kurulu`nun stratejik karar alma mekanizmasını destekleyebilme becerisi açısından bütçe sisteminin zayıf olması, daha az belirgin olmakla birlikte, eÅŸit derecede hayati öneme sahiptir.`` Raporda, devlet tarafından finanse edilen programlar hakkında kapsamlı ve kullanılabilir bilgilerin eksikliÄŸinin de, bu politikalar hakkında önceden karar alabilme ve sonradan deÄŸerlendirme yapmayı oldukça zorlaÅŸtırdığı ifade edildi. Bütçenin genel olarak, takdir yetkisine baÄŸlı politikaların uygulanması amacına hizmet eden bir araç olarak görülmediÄŸi bildirilen raporda, şöyle denildi:``Sık yaÅŸanan hükümet deÄŸiÅŸikliklerin etkisiyle politika oluÅŸturulması bile bakanlıklar tarafından genellikle ihmal edilmektedir. Bütçe uygulaması üzerindeki aşırı kontrol, israf ve verimsizliÄŸi önlemede yetersiz kalmaktadır. Kaynakların kamu kuruluÅŸları tarafından verimli ve etkin kullanımına destek verme açısından bütçe oldukça zayıf kalmaktadır.`` Â