İşsizlik sigortası

İşsizlik Sigortası Kanununun amacı, sigortalıların işsiz kalmaları halinde gerekli ödeme ve hizmetlerin yerine getirilmesini sağlamaktır.

İŞSİZLİK SİGORTASININ KAPSAMI

İşsizlik sigortası 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 2'nci maddesinde belirtilen sigortalılar ile aynı kanunun geçici 20'nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi olan sigortalılar ve karşılıklı olmak kaydıyla yabancı işçileri kapsar.

İŞSİZLİK SİGORTASININ KAPSAMINA GİRMEYENLER

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 3'üncü maddesinde sigortalı sayılmayanlar,

Sosyal güvenlik kuruluşlarından yaşlılık aylığı alıp da sosyal güvenlik destek primi ödeyerek ya da ödemeksizin çalışanlar,

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanunu, 233 ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ile 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kurum ve kuruluşların teşkilat kanunlarındaki hükümlerine göre sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar,

Devlet Memurları Kanununa göre geçici personel statüsünde çalıştırılanlar.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİNE HAK KAZANMANIN ŞARTLARI VE İŞSİZLİK ÖDENEĞİ TUTARI

Sigortalı işsizin, kanunda belirtilen ödeme ve hizmetlerden yararlanabilmesi için işten ayrılma bildirgesi ile birlikte hizmet akdinin sona erdirildiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü'ne doğrudan başvurması gerekir. Mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre işsizlik ödeneği almaya hak kazanılan süreden düşülür.

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama net kazancının %50'sidir.Bu suretle hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin netini geçemez. 01.01.2002-30.06.2002 tarihleri arasında işsizlik ödeneğinin tavan miktarı, 163.563.536 TL dır.

Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde;

a-) 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,

b-) 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,

c-) 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği verilir.İlk işsizlik ödeneği ödemesi, ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonunda yapılır.İşsizlik ödeneği damga vergisi dışında vergiye tabi tutulmaz; nafaka borçları dışında da haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez.

Şubat-2002 dönemi ile kanunun yürürlüğe girdiği Haziran-2000 dönemi dikkate alındığında, şu anda işten çıkarılan bir işçi ancak 600 günlük şartı taşıyabilecektir. Dolayısıyla şu anda işsizlik ödeneği 180 günü geçememektedir.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN DURDURULMA NEDENLERİ

İşsizlik ödeneği almakta iken,

İş ve İşçi Bulma Genel Müdürlüğü tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alan sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden,

Işsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan gelir veya aylık aldığı tespit edilen,

İş ve İşçi Bulma Genel Müdürlüğü tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen,

Haklı bir nedene dayanmaksızın İş ve İşçi Bulma Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyen,

Sigortalı işsizlerin işsizlik ödenekleri kesilir.