IMF her Türk'e 1.500 dolar borçlu
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 28, 2001 10:58
IMF'nin yanlış program uygulayarak, her Türk'ü 1.800 dolar zarara uğrattığı hesaplandı. İktisatçı Mustafa Sözmez, IMF programının yol açtığı krizin Türkiye'ye verdiği toplam hasarın 120 milyar dolar olduğunu açıkladı.
Krizin Türkiye'ye verdiği hasarı hesaplayan İktisatçı Mustafa Sönmez, bunun 52 milyar doları milli gelir kaybı, 22.4 milyar doları ek dış borçlanma, 45 milyar doları ek iç borçlanma olmak üzere toplam 120 milyar dolar olduğunu belirtti. Sönmez, "Her Türk'e 300 dolar verdiklerini söyleyen IMF'nin zararın telafisi için her Türk'e 1.500 dolar daha vermesi gerekiyor" dedi.
İktisatçı Mustafa Sönmez, Türkiye'nin, 2000 Kasım'ında ve 2001 Şubat'ında art arda yaşadığı iki kriz sonucunda büyük kayıplara uğradığını belirtti. Sönmez'e göre bu krizlerin ortaya çıkışında ana sorumluluk, "her ne kadar sütten çıkmış kaşık gibi kenara çıksalar da" IMF'ye ait bulunuyor.
Hem 1999 sonundaki programın hem de Kasım ve Şubat krizlerinin bütün ana parametreleri IMF tarafından belirlendi. Dolayısıyla yaşanan şoklar ve yarattıkları hasardan da birinci derecede IMF'nin sorumlu olması gerekiyor.
Sönmez yaptığı araştırmanın sonuçlarını şöyle özetledi:
MİLLİ GELİR KAYBI
2000 yılında 202 milyar dolar olan GSMH'nın, yüzde 3'lük küçülmeyle kalmayıp yüzde 6 küçülmeye doğru gidişiyle 2001 milli geliri 150 milyar doları ancak bulacak.
Bu çerçevede 2000'e göre 52 milyar dolarlık bir milli gelir kaybına uğrayacak olan Türkiye'nin kişi başına geliri de 3000 dolardan 2300 dolar dolayına düşecek.
EK DIŞ BORÇ YÜKÜ
Üç yıllık program (2000-2002) başlangıçta, 3.6 milyar dolarlık bir IMF kredisi ile destek l00 dolarlık krediyi bir lütuf gibi tekrarlayıp dururlarken, yol açtıkları krizden dolayı Türkiye'ye verdikleri hasarın 120 milyar dolar, ya da bu yılın milli gelirinin yüzde 80'ine yakın olduğu görülüyor. Her Türk'ün cebine 300 dolar koyduğunu söyleyen IMF'nin verdiği Türkiye'ye zararların telafisi için Her Türk'e 1500 dolar daha vermesi gerekiyor."
Kasım krizinden sonra 2001 Ocak ayında yapılan ilk borçlanmada faiz yüzde 65 ve vade 155 gün olarak gerçekleşti. Daha sonra yaşanan Şubat krizi ile faiz oranı yüzde 190'lar seviyesini aşarken, vade 30-60 güne indi.
IMF'ye verilen niyet mektubunda yer alan göstergelere göre borç servisi 67.4 katrilyon liradır. Bunun 36.9 katrilyon lirası ana para, 30,5 katrilyon lirası da faizlerden oluşuyor. 2001 bütçesinde 34 katrilyon liralık yıl sonu borç stoku için, yıl içinde 13.4 katrilyon liralık faiz ödemesi öngörülüyordu. Ancak bankacılık sektöründe yaşanan operasyonlar, kamu ve fon bankaları için yapılan borçlanmaların yanısıra, faizlerin yükselişiyle bu yük arttı ve iç borç yükünden gelen ek yük, 45 milyar doları bulacak.
TOPLAM YÜK 120 MİLYAR
Mustafa Sönmez'e göre vebali ağırlıkla IMF'de olan bu krizlerin getirdiği ek mali 52 milyar doları milli gelirde oluşan kayıptan, 22.4 milyar doları ek dış borçlanmadan, 45 milyar doları ek iç borçlanmadan kaynaklanmak üzere toplam 120 milyar doları buluyor.
2001 yılı için GSMH 150 milyar dolar tahmin edildiğine göre, bu toplam hasar GSMH'nın yüzde 80'ine ulaşıyor ve ülkede yaşayan her TC vatandaşı başına 1800 dolara yakın bir yük anlamını taşıyor. Bu hasarın onarımı için IMF, her Türk'e verdiğini yineleyip durduğu 300 dolara ek olarak 1500 dolar daha vermek durumunda bulunuyor.
DİĞER TAHRİBATLAR
Sönmez, yaşanan krizlerin Türkiye'nin üretim dinamiklerini de aşındırdığını,sanayide üretim düşüşüleri ve kapasite kullanım azalışları ile önemli bir atalet yaşanırken firmaların mali yapılaının bozulması ile yenileme ve teknolojik yatırımlarının da durduğuna dikkat çekti.
Bunun da, dünya rekabet arenasında Türkiye'nin geride kalması ve rekabet gücünü kaybetmesi anlamına da geldiğini vurgulayan Sönmez, şunları söyledi: "Türkiye'yi ziyaret eden IMF bürokratları, krizden Türkiyeyi sorumlu tutup her fırsatta Türkiye'ye verdikleri kişi başına 300 dolarlık krediyi bir lütuf gibi tekrarlayıp dururlarken, yolaçtıkları krizden dolayı Türkiye'ye verdikleri hasarın 120 milyar dolar, ya da bu yılın milli gelirinin yüzde 80'ine yakın olduğu görülüyor. Her Türk'ün cebine 300 dolar koyduğunu söyleyen IMF'nin verdiği Türkiye'ye zararların telafisi için Her Türk'e 1500 dolar daha vermesi gerekiyor."
İktisatçı Mustafa Sönmez, Türkiye'nin, 2000 Kasım'ında ve 2001 Şubat'ında art arda yaşadığı iki kriz sonucunda büyük kayıplara uğradığını belirtti. Sönmez'e göre bu krizlerin ortaya çıkışında ana sorumluluk, "her ne kadar sütten çıkmış kaşık gibi kenara çıksalar da" IMF'ye ait bulunuyor.
Hem 1999 sonundaki programın hem de Kasım ve Şubat krizlerinin bütün ana parametreleri IMF tarafından belirlendi. Dolayısıyla yaşanan şoklar ve yarattıkları hasardan da birinci derecede IMF'nin sorumlu olması gerekiyor.
Sönmez yaptığı araştırmanın sonuçlarını şöyle özetledi:
MİLLİ GELİR KAYBI
2000 yılında 202 milyar dolar olan GSMH'nın, yüzde 3'lük küçülmeyle kalmayıp yüzde 6 küçülmeye doğru gidişiyle 2001 milli geliri 150 milyar doları ancak bulacak.
Bu çerçevede 2000'e göre 52 milyar dolarlık bir milli gelir kaybına uğrayacak olan Türkiye'nin kişi başına geliri de 3000 dolardan 2300 dolar dolayına düşecek.
EK DIŞ BORÇ YÜKÜ
Üç yıllık program (2000-2002) başlangıçta, 3.6 milyar dolarlık bir IMF kredisi ile destek l00 dolarlık krediyi bir lütuf gibi tekrarlayıp dururlarken, yol açtıkları krizden dolayı Türkiye'ye verdikleri hasarın 120 milyar dolar, ya da bu yılın milli gelirinin yüzde 80'ine yakın olduğu görülüyor. Her Türk'ün cebine 300 dolar koyduğunu söyleyen IMF'nin verdiği Türkiye'ye zararların telafisi için Her Türk'e 1500 dolar daha vermesi gerekiyor."
Kasım krizinden sonra 2001 Ocak ayında yapılan ilk borçlanmada faiz yüzde 65 ve vade 155 gün olarak gerçekleşti. Daha sonra yaşanan Şubat krizi ile faiz oranı yüzde 190'lar seviyesini aşarken, vade 30-60 güne indi.
IMF'ye verilen niyet mektubunda yer alan göstergelere göre borç servisi 67.4 katrilyon liradır. Bunun 36.9 katrilyon lirası ana para, 30,5 katrilyon lirası da faizlerden oluşuyor. 2001 bütçesinde 34 katrilyon liralık yıl sonu borç stoku için, yıl içinde 13.4 katrilyon liralık faiz ödemesi öngörülüyordu. Ancak bankacılık sektöründe yaşanan operasyonlar, kamu ve fon bankaları için yapılan borçlanmaların yanısıra, faizlerin yükselişiyle bu yük arttı ve iç borç yükünden gelen ek yük, 45 milyar doları bulacak.
TOPLAM YÜK 120 MİLYAR
Mustafa Sönmez'e göre vebali ağırlıkla IMF'de olan bu krizlerin getirdiği ek mali 52 milyar doları milli gelirde oluşan kayıptan, 22.4 milyar doları ek dış borçlanmadan, 45 milyar doları ek iç borçlanmadan kaynaklanmak üzere toplam 120 milyar doları buluyor.
2001 yılı için GSMH 150 milyar dolar tahmin edildiğine göre, bu toplam hasar GSMH'nın yüzde 80'ine ulaşıyor ve ülkede yaşayan her TC vatandaşı başına 1800 dolara yakın bir yük anlamını taşıyor. Bu hasarın onarımı için IMF, her Türk'e verdiğini yineleyip durduğu 300 dolara ek olarak 1500 dolar daha vermek durumunda bulunuyor.
DİĞER TAHRİBATLAR
Sönmez, yaşanan krizlerin Türkiye'nin üretim dinamiklerini de aşındırdığını,sanayide üretim düşüşüleri ve kapasite kullanım azalışları ile önemli bir atalet yaşanırken firmaların mali yapılaının bozulması ile yenileme ve teknolojik yatırımlarının da durduğuna dikkat çekti.
Bunun da, dünya rekabet arenasında Türkiye'nin geride kalması ve rekabet gücünü kaybetmesi anlamına da geldiğini vurgulayan Sönmez, şunları söyledi: "Türkiye'yi ziyaret eden IMF bürokratları, krizden Türkiyeyi sorumlu tutup her fırsatta Türkiye'ye verdikleri kişi başına 300 dolarlık krediyi bir lütuf gibi tekrarlayıp dururlarken, yolaçtıkları krizden dolayı Türkiye'ye verdikleri hasarın 120 milyar dolar, ya da bu yılın milli gelirinin yüzde 80'ine yakın olduğu görülüyor. Her Türk'ün cebine 300 dolar koyduğunu söyleyen IMF'nin verdiği Türkiye'ye zararların telafisi için Her Türk'e 1500 dolar daha vermesi gerekiyor."