İlk gaz yolda

TRANS Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) Genel Müdürü Saltuk Düzyol, boru hattında çalışmaların tamamlanmak üzere olduğunu belirterek, “30 Haziran’da vanayı açarak ticari gaz akışını başlatmayı planlıyoruz” dedi. TANAP’ta vanaların açılması, Nabucco’ya kadar uzanan yaklaşık 15 yıllık bir süreçte tarihi bir dönüm noktası olacak. Türkiye ve Avrupa’nın doğalgaz arzını çeşitlendirmek adına uzun süredir gündemde olan uluslararası enerji projelerinden birinde ilk kez somut bir kilometre taşı kaydedilmiş olacak.

TANAP, Azerbaycan’ın Şahdeniz 2 sahasından çıkan doğalgazı hem Türkiye pazarına, ilerleyen tarihte ise Avrupa pazarına sunacak. Proje, Türkiye’nin doğalgaz arzındaki tabloyu değiştirecek ve Türkiye’nin “enerjinin ipek yolu” olma hedefine katkı sağlayacak. Türkiye ve Azerbaycan’dan gazeteciler, TANAP’tan Türkiye’nin şebekesine ilk gazın verileceği nokta olan Eskişehir Kompresör ve Ölçüm istasyonuna giderek, çalışmaları yerinde gözlemledi. TANAP CEO’su Düzyol, burada projeye ilişkin son gelişmeleri anlattı. Düzyol, projenin karasal boru hattında çalışmaların yüzde 99.9 oranında tamamlandığını vurgulayarak, “Avrupa’ya gidecek Faz-1 dediğimiz kısımda da yüzde 80.7’lik gerçekleşme oranına ulaştık. Projenin yüzde 93.5’i tamamlandı. 30 Haziran’da vanayı açarak gaz akışını başlatacağız. O tarihlerde bir açılış töreni düzenleyeceğiz, bunun için de iki ülkenin cumhurbaşkanlarından tarih bekliyoruz” dedi. Türkiye’nin ilk yıl hattan 2 milyar metreküp (bcm) doğalgaz alacağını belirten Düzyol, bunun takip eden yıl 4 bcm’e, daha sonraki yıl ise 6 bcm’e çıkacağını anlattı. Avrupa’ya gaz akışı için ise tarih olarak 2020’yi öngördüklerini söyledi.

KALBİNE GİRDİK

Azerbaycan’daki Şah Deniz 2 sahasından çıkarılan doğalgazı, bin 850 kilometrelik bir hat boyunca Türkiye’nin 20 ilinden geçirip Avrupa’ya ulaştıracak tarihi projede vanalar açılmak üzere... “Boru hattının kalbi” olarak adlandırılan Eskişehir’deki CS5&MS2 sahasında son testler yapılıyor. Düzyol, hattın Eskişehir’e kadar olan bölümünün tamamının gazla doldurulduğunu ve test çalışmalarının sürdüğünü anlatıyor. Düzyol şöyle devam ediyor: “Bu da demek oluyor ki üç yılda işlem tamam. 30 Haziran’da vanayı açmamız ve ticari gaz akışını başlatmamız gerekiyor. Avrupa’ya gaz akışı için ise biz işimizi bitireceğiz ve TAP’ın hazır hale gelmesini bekleyeceğiz.”

MALİYETTE 3.7 MİLYAR DOLARLIK DÜŞÜŞ

DÜZYOL, TANAP’ın maliyetine yönelik güncel bilgileri de paylaşarak, “Boru hattına başladığımızda tahmini yatırım bedeli 11.7 milyar dolardı. Gerek satın alma süreçleri, gerekse proje yönetiminde sağladığımız başarıyla bu rakamı 7.99 milyar dolara kadar çekmiş durumdayız ki bu rakamın içinde hala ciddi miktarda yedek akçe var diyebiliriz. Korkunç bir finansal başarı, gurur duyarak söylüyorum rekor söz konusu. Ayrıca, uluslararası finans kuruluşlarından 3.75 milyar dolarlık kredi kullanımı için ortaklarımız hak kazanmış durumda” dedi. Düzyol, şu ana kadar yapılan harcama tutarının ise 5.6 milyar dolar olduğunu aktardı.

AZERİ GAZI İRAN’I GEÇECEK

TÜRKİYE’NİN mevcut Bakü-Tiflis-Erzurum (BTE) boru hattıyla Azerbaycan’dan yılda 6.6 bcm doğalgaz ithal ettiğini hatırlatarak, TANAP aracılığıyla Türkiye’ye 6 bcm gaz verilmesiyle Azerbaycan’dan gelen gaz miktarının toplam 12.6 bcm’e çıkacağını vurgulayan Düzyol, böylece Rus gazının Türkiye’nin toplam tüketim içerisindeki payının düşeceğini söyledi. Düzyol’un verdiği bilgilere göre, Azerbaycan’dan gelen gaz miktarı 12.6 bcm’e ulaştığında, bu Azerbaycan’ı Türkiye’nin gaz tedarikçileri arasında basamak atlatarak, Rusya’dan sonra ikinci sıraya yerleştirecek. Türkiye’nin bugünkü ithalatında birinci Rusya, ikinci yıllık 10 bcm’lik anlaşma ile İran konumunda. TANAP’ta başlangıç için yıllık 16 bcm olacak taşıma kapasitesinin, kademeli olarak önce 24 ve ardından 31 bcm’e çıkarılması hedefleniyor. TANAP, Türkiye sınırları içerisinde bugüne kadar gerçekleştirilen en büyük çap ve uzunluğa sahip doğal gaz boru hattı projesi olacak.

AVRUPA’YA GAZ İÇİN TARİH 2020

DÜZYOL, TANAP üzerinden Avrupa’ya gaz akışının ne zaman başlayacağına yönelik “Şu an için bize gelen en son bildirime göre 1 Nisan 2020 ile 1 Temmuz 2020 arasında bir tarihte olmak durumunda. Ancak karşı taraf daha önce ‘hazırız’ derse, biz ‘hayır’ demeyiz. 2019 içinde, en geç 2019 sonuna kadar her şeyi tamamlamayı ve hazır hale getirmeyi düşünüyoruz” şeklinde konuştu. Düzyol, proje kapsamında en yoğun dönemde 13 bin kişiye sahada istihdam sağladıklarını belirterek, boru hattında şu anda yaklaşık 7 bin kişinin çalışmaya devam ettiğini kaydetti. Düzyol, projenin şu anda Türkiye-Gürcistan sınırından tek bir giriş noktası bulunduğunu belirtti.