HÜRDANIŞ

Hem eşiniz, hem de kendiniz için verdiğiniz bilgiler doğrultusunda emekli olma koşullarınızı öğrenmek istiyorsunuz. Önce sizden başlayalım. 1994-2004 yılları arasında gerek Türkiye gerekse Avusturya’da üniversite tahsili yapmışsınız. Türkiye’de de 24 Mart 2004 –15 Mart 2007 tarihleri arasında SSK’lı olarak çalışmışsınız. Daha sonra evlenip Mart 2007’de yerleştiğiniz Almanya’ya Eylül 2007’den bu yana, iki ay hariç, aralıksız sigortalı çalışmışsınız.

Bu arada Ekim 2010’da Alman vatandaşlığına geçiş nedeniyle Türk vatandaşlığından çıkmışsınız. Bu durumda yurtdışı borçlanması yapabileceğiniz süre en fazla yaklaşık üç yıl, yani bin 80 gün tutuyor. Oysa Türkiye’deki sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 2002 tarihinden sonra olduğu için ya 60 yaş ve 7 bin gün veya 25 yıl sigortalılık süresi, 60 yaş ve 4 bin 500 gün şartlarına tabisiniz.

Verdiğiniz bilgiler ve tabi olduğunuz emeklilik şartlarına göre, yurtdışı borçlanma yoluyla emekli olma şansınız bulunmuyor, çünkü borçlanabileceğiniz toplam süre (bin 80 gün) emekli olmanız için yeterli değil. Buna rağmen borçlanırsanız, eksik olan sürenizi ya Türkiye’de fiilen çalışarak ya da yeniden Türk vatandaşlığına geçerek, eksik süre kadar sigortalı çalışarak, bu sürenizi yeniden borçlanma yoluyla tamamlayabilirsiniz. Mevcut bin 80 günü borçlanırsanız (sizin deyiminizle kısmi borçlanma yaparsanız), ödemeniz gereken borç miktarı 18 bin 975 lira tutar. Eksik süreniz de, ilerde borçlanacağınız tarihte geçerli olan günlük miktar üzerinden hesaplanacaktır.

Bu yolu takip etmeniz halinde, eski adı SSK, yeni adı 4/A sigorta kolundan emekli olabilirsiniz. Ne kadar emekli aylığı bağlanacağı, aylık talebinde bulunduğunuz tarihe kadar yapılan zamlara göre belirleneceğinden şimdiden söylemek yanıltıcı olur. Türkiye’deki sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 ve daha önce olmadığı için, 3 bin 600 gün şartına tabi olmayıp, ancak yukarıdaki koşullara göre emeklilik hakkını kazanabilirsiniz.

İKİ SEÇENEĞİ VAR

Eşiniz Fazila Arıker’de durumu sizinkinden biraz farklı. Çünkü kendisinin Almanya’da ilk sigorta başlangıcı 1990 yılı olduğu için, (18 yaşınızı tamamladığınız 27 Şubat1990 tarihi esas alınacaktır) ya 47 yaş 5 bin 450 gün, ya da 3 bin 600 gün ve 58 yaş şartına tabi. Eşiniz de sizin gibi 2003 yılının yaz ayında Türk vatandaşlığından çıkıp Alman vatandaşlığına geçmiş. Dolayısıyla kendisinin borçlanma kapsamında dikkate alınacak yurtdışı süresi, ev kadınlığı ve sigortalı sürelerinden oluşuyor ve toplamı, 27 Şubat 1990 ile 2003 yılının yaz ayı arasındaki dönemi kapsıyor. Bu da yaklaşık 12 yıl (4 bin 320 gün). Eşinizin önünde iki seçeneği var. Ya mevut olan yurtdışı süresini (4 bin 320 gün) borçlanacak ve 5 bin 450 günü tamamlayacak şekilde eksik olan bin 130 gün (yaklaşık 3 yılı aşkın süre) Türkiye’de fiilen sigortalı çalışarak tamamlayacak ve 47 yaşında aylık talebinde bulunabilecek, ya da sadece 3 bin 600 gün borçlanıp 58 yaşı bekleyecek. Türkiye’de fiilen SSK’lı olarak çalıştığı 22 ayı, yani 660 günü düşerseniz 2 bin 940 gün için günlük 17.57 liradan, 51 bin 655 lira ödemeniz gerekir. Size de günümüzün şartlarına göre, bin 300 lira aylık bağlanır. Eşinizde olduğu gibi sizde de, şimdiden ileride bağlanacak aylığın ne kadar olacağını söylemek yanıltıcı olur. Metin Arıker – Almanya

TÜRKİYE’DEKİ ÇOCUKLARA PRİM ÖDENİYOR MU?

Annenizin iki çocuğu olduğunu, ikinci çocuğunun iki aylık iken Türkiye’ye dönüş yaptığını belirterek, kendisinin her bir çocuk için ikişer yıl prim ödeme süresine sahip olma hakkı var mı diye sormuşsunuz.

Almanya’da 1 Temmuz 2014’te yapılan yasal değişikle, 1 Ocak1992’den önce dünyaya gelen çocuk başına birer yıl yerine ikişer yıl prim ödeme süresi, annenin sigorta cetveline işleniyor. Ancak bunun şartı çocukların Almanya’da doğması ve yetişmesidir veya başka bir ifadeyle Almanya’daki doğumundan sonraki ilk iki yıl içinde bu ülkede yaşadığı süre nispetinde anneye sigorta primi kaydedilir. Annenizin ikinci çocuğu iki ay Almanya’da yaşadıktan sonra Türkiye’ye dönüş yapmış ise o zaman sadece iki aylık prim süresi annenizin hesabına kaydedilir.

Almanya’da emeklilik hakkını elde etmek için en az 5 yıllık sigortalı süre ve tabi olunan kademeye göre 65 ile 67 yaş arasındaki yaş şartını tamamlamak gerekiyor. Bu durumda annenizin birinci çocuktan dolayı iki yıl, ikinci çocuktan dolayı iki ay, yani toplam 2 yıl ve 2 ay sigortalı süresi bulunuyor. Eğer anneniz hala Almanya’da yaşıyorsa, eksik olan 2 yıl 10 aylık süreyi Alman Emeklilik Sigortası’na borçlanabilir. Kendisi Türkiye’de yaşıyorsa, o zaman bu borçlanma hakkından yararlanamaz.

Bu durumda tek çözüm şu: Türkiye’den de emekli olduğunu bildirdiğiniz anneniz, Türkiye’deki sigortalı sürelerini (yurtdışı borçlanmanın dışındaki fiili çalışma süresi) Alman Emeklilik Sigortası’na bildirmek suretiyle 5 yıllık sigortalılık süresi şartını tamamlayıp, 2 yıl 2 aylık sigortalı süresine istinaden Almanya’dan kısmi aylık talebinde bulunabilir. Ali Erdoğan

ALMANYA KİRA YARDIMI EMEKLİ AYLIĞINI ETKİLER Mİ?

Almanya’da geçen yılın mart ayında 370 Euro aylıkla emekli olan eşiniz Necla Hanım’ın, geliri asgari geçim sınırının altında olması nedeniyle kendisine bağlı olduğunu belediyeden her ay 230 Euro tutarında kira yardımı yapıldığını belirtip, Türkiye’den emekli olması halinde Almanya’da faydalandığı kira yardımın bir sorun olur mu diye merak ediyorsunuz.

Evet Türkiye açısından bu sorun olacaktır. Yurtdışı borçlanma yoluyla emekli olanlar, aylıkları kesilmeden yurtdışında yaşayabilirler ancak sigortalı bir işte veya kendi nam ve hebasına çalışmamasının yanı sıra, ikamete dayalı herhangi bir yardımdan (sosyal yardım, işsizlik, hastalık yardımı gibi) yararlanmaması şartlarına uyması gerekiyor.

Özetle borçlanarak emekli olan bir kişi yurtdışında herhangi bir sosyal güvenlik sisteminin içinde olmamalı. Olursa da, haksız kazanç elde ettiği gerekçesiyle Türkiye’den bağlanan aylığı durdurulur, yapılan haksız ödeme de yasal faiziyle birlikte geri alınır. Bu durumda eşiniz yurtdışı borçlanması yapsa dahi, kira yardımı ile Türkiye’den bağlanacak emekli aylığı arasında birini tercih etmesi gerekecek. Zeki Doğan – Braunschweig/ Almanya