Hazineye ait taşınmaz mallarla ilgili kanun yasalaştı

Hazineye ait taşınmaz malların değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi kanununda değişiklik yapılması hakkındaki kanun tasarısı, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

Yasa, Hazineye ait taşınmaz malların daha kısa sürede ekonomiye kazandırılması ve Bakanlar Kurulu kararı ile satış kapsamına alınan Hazine’ye ait taşınmazların satış işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenliyor.

Yasaya göre, Bakanlar Kurulu kararı ile satış kapsamına alınan Hazine’ye ait taşınmaz malların satışa sunulmasında karşılaşılan sorunları çözüme bağlamak, kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, satışı uygun görülenleri Bakanlar Kurulu’na teklif etmek, değer tespit ve ihale komisyonlarının görev sürelerini belirlemek üzere Maliye Bakanlığı Müsteşarı veya görevlendireceği Müsteşar Yardımcısının başkanlığında "Hazine Taşınmaz Malları Satış Koordinasyon Kurulu" oluşturulacak.

Kurul’da, Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürü ve Yardımcısı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürü, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürü, Kültür Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürü, Turizm Bakanlığı Arazi Tahsis Komisyonu Başkanı, Orman ve Köyişleri Genel Müdürü ve Orman Genel Müdürü, Tapu ve Kadastro Genel Müdürü ve Arsa Ofisi Genel Müdürü görev alacak.

Satış kapsamına alınan Hazine’ye ait taşınmaz malların değer tespit işlemlerini yapmak üzere, taşınmaz malın satışının yapılacağı il veya illerde, il defterdarın başkanlığında bir "Değer Tespit Komisyonu" kurulacak. Tespiti yapılan malın satış ihalesini yapmak üzere bir de "İhale Komisyonu" oluşturulacak.

SATIŞA BAKANLAR KURULU KARAR VERECEK

Maliye Bakanlığı’nca belirlenen ve Kurul tarafından teklif edilen Hazineye ait taşınmaz mallardan uygun görülenlerin satışa çıkartılmasına Bakanlar Kurulu’nca karar verilecek. Satış kapsamına alınan taşınmaz malların değer tespit komsiyonunca değer tespiti yapıldıktan sonra bunu 5 işgünü içerisinde Kurul’a bildirilecek. Kurul, 10 iş günü içerisinde üye tamsayısı ile toplanacak ve tespit edilen bedeli artırıp, azaltabilecek.

Satışa konu olan taşınmaz mala ilişkin ihalenin ilan metni tirajı yüz binin üzerindeki gazetelerin en az birinde yayınlanacak. Satış, kapalı zarf usulü ile teklif alma suretiyle yapılacak. Verilen teklifler hangi sebeple olursa olsan geri alınamayacak.

İhale komisyonları, gerektiğinde yerel basın ve yayın organlarının satış işlemlerini izlemesi de dahil olmak üzere, rekabet ve açıklık ilkelerine uygun her türlü tedbiri alacak.

ORMAN SINIRLARI DIŞINDAKİ ARSALAR

Orman Kanunu’na göre, Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılan yerlerde Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanmayacak.

Maliye Bakanlığının talebi üzerine bu yerlerin daha önce kadastrosu yapılmamış ise fiili kullanım durumları dikkate alınmak suretiyle Kadastro Kanunu’nda belirtilen askı ilanı hariç, diğer ilanlar yapılmaksızın öncelikle kadastrosu yapılacak, varsa üzerinde sonradan yapılanların kimlere ait olduğu kadastro tutanağında gösterilmek suretiyle Hazine adına tescil edilecek ve bu yerler Maliye Bakanlığı tasarrufuna geçecek.

Bu yerler, Bakanlığın talebi üzerine İmar Kanunu ve uygulama yönetmeliklerindeki kısıtlamalara tabi olmaksızın gerektiğinde bölünebilecek veya birleştirilebilecek. Buralar, Harçlar Kanunu’nda yer alan harca esas değerinden az olmamak üzere rayiç bedeli üzerinden varsa öncelikle kullanıcısı orman köylüsüne, belediye ve mücavir alan içinde kullanıcısına doğrudan satılabileceği gibi, aynı amaçla harca esas metrekare birim değeri üzerinden ilgili belediyelere ve Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü’ne de devredilebilecek.

DOĞRUDAN SATIŞ

Hazineye ait taşınmaz mallar, karşılıklı olmak ve Dışişleri Bakanlığı’nın olumlu görüşü alınmak ve diplomatik amaçlı kullanılmak kaydıyla yabancı devletlere, Orman Kanunu, Turizm Teşvik Kanunu, Milli Parklar Kanunu uyarınca ormanlardan izin ve irtifak hakkını konu edilmiş yerler dışında üzerinde çeşitli amaçlarla kişiler lehine irtifak hakkı tesis edilmiş ise zemini ile üzerindeki bina ve tesislerin Hazine’ye geçmesi gereken kısmı; talep edilmesi halinde hak lehtarlarına doğrudan satılabilecek.

Doğrudan satış, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu’na göre kurulan vakıflara, daha önce hak sahibi olmuş kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, belediye ve mücavir alan sınırları dışında köy ve mezraların yerleşme alanı içinde bulunan ve yüzölçümü 5 bin metrekareye kadar Hazine’ye ait taşınmaz malların kullanıcılarına da yapılabilecek.

Hazineye ait taşınmazların satış bedeli, ihalenin yapıldığı yıl bütçe kanununda belirtilen tutarın üzerinde ise taksitle de ödeme yapılabilecek. Taksitle ödeme halinde, satış bedelinin en az dörtte biri peşin, kalanı en fazla iki yılda ve 12 eşit taksitle yasal faizi ile birlikte ödenecek. Belediye mücavir alan sınırları içindeki taşınmaz mallar için 50 milyar, dışındaki mallar için 10 milyar lirayı aşan miktarlar için taksit yapılacak.

Belediye ve mücavir alan dışında, köy ve mezraların yerleşme alanı içinde bulunan ve yüzölçümü beşbin metrekareye kadar olan Hazine’ye ait taşınmaz malları satın alacaklar veya bunların kanuni ve akdi halefleri, taşınmaz malın bulunduğu köy nüfusuna kayıtlı olmaları veya 31 Aralık 2000 tarihinden beri o köyde ikamet etmeleri şartı aranacak.

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan Hazine’ye ait arsa ve arazilerin batış bedellerinin tahsil edilen kısımlarından, ilgili belediyeye yüzde 10, varsa büyükşehir belediyesine de yüzde 5 oranında pay verilecek. Bu oran Bakanlar Kurulu kararıyla iki katına kadar artırılabilecek

Hazine’ce yapılan taşınmaz mal satışları KDV’ye tabi tutulmayacak.

SİT ALANLARI

SİT alanı olması nedeniyle kesin inşaat yasağı getirilen, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının bulunduğu taşınmaz mallar, Hazine’ye ait taşınmaz mallarla değiştirilmesi işlemlerinde taşınmaz mal maliklerinin kabul etmesi halinde, SİT alanında kalan taşınmaz malların bedeli, Maliye Bakanlığı’nca tespit edilecek. Mal sahiplerine taşınmaz malın bedelini gösterir bir belge verilecek ve bu belge Hazine’ce yapılan taşınmaz mal satışında ödeme aracı olarak kabul edilecek.

Bakanlar kurulu’nca belirlenecek Hazine’ye ait taşınmaz malların gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığında hasılata göre inşaat sözleşmesi yapılabilecek. Bu şekilde elde edilecek gelir, gayrimenkul yatırım ortaklıkları veya diğer gerçek veya tüzel kişiler ile birlikte değerlendirilmesine ilişkin esas ve usulleri tespit etmeye Maliye bakanlığı yetkili olacak.

Hazine’ye ait taşınmaz malların satış ve devir işlemleri ve bu işlemler sırasında düzenlenen belgeler vergi, resim ve harçtan müstesna tutulacak. Satışı yapılan taşınmaz mallar, satış tarihini takip eden yıldan itibaren beş yıl süre ile emlak vergisine tabi olmayacak.

ÖNERGE KRİZİ

TBMM Genel Kurulu’nda tasarının görüşülmesine başlandıktan kısa bir süre sonra birleşime ara verilirken, Başbakan Ecevit, Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan, Bayındırlık ve İskan Bakanı Koray Aydın, Maliye Bakanı Sümer Oral, bürokratlar ve ANAP Grup Başkanvekili Nihat Gökbulut ortak çalışma yürüttüler. Çalışmaya bir süre sonda ANAP Genel Başkanı, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz ile ANAP Grup Başkanvekili İbrahim Yaşar Dedelek de katıldı.

Alınan bilgiye göre, toplantıda, DSP tarafından hazırlanan, imarsız ve ruhsatsız binaların içinde oturanlara satışına ve bu satıştan elde edilecek gelirin nasıl değerlendireleceğini düzenleyen önerge üzerinde duruldu. Önergeye, ANAP ve MHP’nin itiraz ettiği öğrenildi. Bu arada, Maliye Bakanlığı bürokratlarının da önergenin Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına aykırı olduğu iddiasında bulundukları kaydedildi.

Toplantıda, Dedelek’in, önergenin kabul edilmesi durumunda pek çok vatandaşın mağdur olacağını ve konunun "imar affı" olarak algılanabileceği uyarısında bulunduğu öğrenildi.

Dedelek’in açıklamalarından sonra önergenin geri çakılmesi ve tasarının olduğu gibi yasalaşması için anlaşma sağlandı. Tasarı, Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki şekliyle kabul edildi.

(aa)