Hangi ek önlemler?

EMEKLİ maaşlarının ve asgari ücretin hedeflenen ve tahmin edilen enflasyonun çok üzerinde artırılması çeşitli kaygılara neden oldu. IMF acilen 7. gözden geçirmeyi başlatıp yapılanların olumsuz sonuçlarını giderecek ek önlemlerin neler olabileceğini hükümetle görüşmeye geldi. Bazı kararların olumsuz sonuçları ek önlemlerle giderilemez. Örneğin, devlet harcamalarını artıran bazı kararlar başka alanlardaki harcamaları kısarak dengelenebilir. Harcamalar kısılamazsa, yeni gelir kalemleri yaratılabilir. Finansman açığının büyümesi engellenebilir. Ama, asgari ücrettin enflasyonun çok üzerinde artırılmasının olumsuz sonuçlarını giderecek bir ek önlem yoktur.ÇÖZÜLEBİLENLEREmekli maaşlarındaki artış sosyal güvenlik sisteminin finansman açıklarını daha da büyütecektir. Dolayısıyla, devletin borçlanma ihtiyacını artıracaktır. Devletin borçlanma ihtiyacının düşürülmeye çalışıldığı bir dönemde, borçlanma ihtiyacını artıran kararlar elbette programın mantığına terstir.O halde, ek önlemlerle emekli maaşındaki artışın getireceği ek finansman yükü kadar yeni bir gelir elde edilmesi gerekmektedir. Kamu kuruluşlarının daha fazla tasarruf yapması ya da başka alanlarda harcamaların kısılabileceği gibi önlemler ciddi olarak kabul edilemez. İnandırıcı ek önlemler yeni gelir getirici kalemlerin yaratılması olacaktır. Yani, yeni vergiler gelecektir. Olmuyorsa, yürürlükteki vergiler artırılacaktır.Bugüne kadar harcamalarını ciddi boyutlarda kesemeyen devletin ek finansman ihtiyaçları yeni vergilerle ya da vergi oranlarının artırılmasıyla karşılandı. Bununda bir sınırı vardır. Vergi oranları artırıldığında, tahsilatın verimliliği düşmektedir. Örneğin, motorlu taşıtlar vergisinin artırılmasıyla, bu kalemdeki tahsilatın vergideki artış kadar olmaması çok olağan olacaktır. Yeni vergiler de siyasi olarak hükümetleri yıpratmaktadır. Karar siyasidir. Siyasi risk alındığı sürece, yeni vergilerle ek finansman ihtiyacı bir ölçüde karşılanabilir. Asıl sorun yeni verginin türü olmaktadır. Doğrudan vergiler yoluyla tahsilat yapamayan devlet dolaylı vergilere bel bağlamaktadır. Dolaylı vergiler ise ekonomideki fiyat yapısını çarpıtmaktadır.ÇÖZÜLEMEYENLEREk önlemlerle sorunun çözülmeyeceği alan asgari ücretin enflasyonun çok üzerinde artırılmasıdır. Asgari ücretteki artış genel olarak ekonomideki ücret artışlarına örnek teşkil edebilecektir. Sendikalar ve işverenler asgari ücretteki artışı baz alarak ücret artışlarına gittiklerinde, artan reel ücretler ya fiyat artışlarını zorunlu kılacaktır ya da aynı üretim düzeyinde istihdamın azalmasına neden olacaktır. Yani, verimlilik artışını daha da zorunlu hale getirecektir. Bu süreç zaten birkaç yıldır devam etmektedir.Sonuçta, asgari ücretteki enflasyonun üzerindeki artış işlerini kaybetmemişlerin yararına olurken, bazı kesimlerin işlerini kaybetmesine neden olabilecektir. Asgari ücret ayarlanırken bu mu hedefleniyordu?Ekonomide alınan her kararın olumsuz sonuçları vardır. Önemli olan olumlu ve olumsuz sonuçları iyi tartabilmektir.