Gurbetçi emekliliğinde günlük prim 2 dolara iniyor

Güncelleme Tarihi:

Gurbetçi emekliliğinde günlük prim 2 dolara iniyor
Oluşturulma Tarihi: Ocak 03, 1998 00:00

Haberin Devamı

Hükümet, yurt dışında çalışıp Türkiye'de de emekli olmak isteyenlerin ödeyecekleri günlük primi 2 dolara indirecek. Refahyol döneminde bu rakam 2.5 dolara çıkarılmıştı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ‘Gurbetçi emekliliği’ni yeniden düzenliyor. Önümüzdeki haftalarda Bakan Nami Çağan tarafından Başbakanlığa ve ardından Meclis'e sevkedilecek ‘Sosyal Güvenlik Ek Önlemler Paketi’ içine sokulacak yeni düzenleme ile Refahyol döneminde borçlanma için bir gün=2.5 dolar koşulunun 1 gün=2 dolar düşürülmesi düşünülüyor. 3201 sayılı yasaya göre 1 gün=1 dolar uygulaması Refahyol döneminde çıkarılan Bakanlar Kurulu kararnamesi ile 1 gün=2.5 dolara yükseltilmişti.

Gurbetçi emekliliği, ‘Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında 3201 Sayılı Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve İki Geçici Madde Eklenmesine Dair Kanun Tasarısı’ adıyla yeniden düzenleniyor.

Sosyal güvenlikte zaten bozuk olan dengelerin daha da bozulmaması için, Refahyol dönemine kadar olan 1 gün=1 dolara dönülmesi sözkonusu olmayacak. Ancak, gurbetçilerin oy kullanacağını da dikkate alan hükümetin, dengeleri bozmayacağı düşünülen 1 gün=2 doları benimseyeceği belirtiliyor. Gurbetçi emekliliğinde öngörülen temel değişiklikler şöyle:

KESİN DÖNÜŞ KALKIYOR

Mevcut 3201 sayılı yasa, gurbetçiye Türkiye'ye kesin dönüş şartıyla borçlanma ve emekli olma hakkı veriyor. Yeni düzenleme ise kadın ise 50 erkek ise 55 yaşını doldurma ve yurtdışındaki işinden ayrılma koşuluyla, gurbetçinin kesin dönüş yapmadan emekli olmasına olanak veriyor.

Gurbetçi, mevcut yasaya göre kesin dönüş yapınca borçlandığı sürelerin primini bir kerede toptan SSK'ya ödemek zorunda. Yeni düzenleme ise primlerin yıllık yatırılmasına imkan sağlıyor. Gurbetçi, her yıl bir önceki yılı borçlanabilecek. SSK bu yolla, emekli olana kadar sigortalının primini nemalandırma imkanına kavuşurken, gurbetçi de emekli olmak için yüklü para ödemekten kurtulacak. Mevcut duruma göre, dönüşten sonra 2 yıllık süreyi geçirenlere af getirilirken, yeni düzenleme ile başvuru için süre sınırı da kaldırılıyor.

Tasarının yasalaştığından itibaren üç ay içinde bu emeklilik işlemine ilişkin detayları kapsayan bir yönetmelik çıkarılacak.

3.4 milyon gurbetçi var

1996 yılı sonu itibariyle yurtdışında, başta Almanya, Hollanda, Fransa, Avusturya, Belçika, Danimarka, İngiltere, Norveç, İsveç, İsviçre, Avustralya, S. Arabistan, Libya, Kuveyt, KKTC, İsrail, ABD, Kanada, İtalya, Finlandiya, İspanya, Ürdün, Bağımsız Devletler Topluluğu ve diğer ülkelerde toplam 3 milyon 444 bin 5 Türk vatandaşı bulunuyor. Bunların 1 milyon 263 bin 502'si işçi statüsünde.

Türk vatandaşlarının 3 milyon 34 bin 460'ı Avrupa ülkelerinde. Avrupa'da en fazla Türk'ün bulunduğu ülke, 2 milyon 14 bin 311 ile Almanya. Bu rakamın 740 bin 277'si fiilen çalışan işçi konumunda. Türk vatandaşlarının 145 bin 960'ı Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde, 53 bin 85'i Avustralya'da, 40 bini de Bağımsız Devletler Topluluğunda yaşıyor.

SSK aleyhine binlerce dava

Kesin dönüş yaptıktan sonra emeklilik başvurusunda bulunan binlerce vatandaşın, yurtdışında bulunduğu ülkeden İşsizlik Sigortası almayı sürdürmesi üzerine, SSK bu durumdaki gurbetçilerin emekli aylıklarını kesti. O ana kadar ödediği maaşı da yasal faiziyle geri alma yolunu tutunca, binlerce mağdur vatandaş SSK'yı mahkemeye verdi. Mahkemeye giden vatandaş, ‘‘Ben o zaman kesin dönüş yaptım. İşsizlik Yardımı almak için Almanya'ya gittim. Almanya'dan işsizlik yardımı almamın Türkiye'ye döviz kazandırma dışında ne zararı var da, devletim beni cezalandırıyor’’ gerekçesini öne sürüyor. Ancak, davayı kaybeden bir gurbetçin temyize gidince, Yargıtay'ın SSK lehine ve gurbetçi işçi aleyhine karar vererek, ‘‘Bir gün dahi işsizlik yardımı alan sigortalının emeklilik hakkını kaybedeceğine’’ hükmetti.



Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!