Gelir dağılımında uçurum açılıyor

Kentli nüfusa yönelik yapılan araştırmaya göre gelir dağılımı arasındaki uçurum açıldı, harcamalar kısılırken tasarruflar arttı, Galatasaray taraftar yitirdi.Veri Araştırma A.Ş'nin 2 yılda bir düzenli olarak yaptığı Kentsel Türkiye Araştırmaları'nın üçüncüsü de tamamlanarak, bulguları basın toplantısıyla açıklandı. Veri Araştırma A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Sezgin Tüzün, son araştırma ile 2002'den 2004'e “kentliler krizde yitirdiklerini telafi edebildi mi?” sorusuna yanıt aradıklarını belirtti.Türkiye'de gelir dağılımındaki uçurum tekrar açılmaya başladı. 2001 krizindekinin aksine bu uçurum zenginlerin daha zengin yoksulların daha da yoksullaşmasıyla gerçekleşti. KULLANILABİLİR GELİR ARTTI2000 yılında 7 bin 753 dolar olan hane başına beyan edilen kullanılabilir gelir, kriz sonrası gerileyerek 2002'de 5 bin 105 dolar düzeyine indi, 2004'de ise 9 bin 100 dolara çıktı. Birey bazında da bin 966 dolardan 2002 yılında bin 280 dolara inen kullanılabilir gelir, geçen yıl 2 bin 419 dolara yükseldi. Hane başına düşen yıllık ortalama kullanılabilir gelir yüzde 20'lik gelir dilimlerine göre incelendiğinde, bütün dilimlerde artış gözleniyor. En üst yüzde 20'lik dilimin kullanılabilir geliri 2000'de 18 bin 678, 2002'de 11 bin 602 dolar iken 2004'de 21 bin 684 dolar oldu. En alttaki dilimin kullanılabilir geliri ise 2 bin 216'dan 2002'de bin 657 dolara indikten sonra, geçen yıl 2 bin 860 dolara yükseldi. GELİR DAĞILIMI BOZULMASIYüzde 20'lik gelir dilimlerinin toplam gelirden aldıkları payların 2000'den 2004'e seyri, yeniden gelir dağılımı bozulmasıyla karşı karşıya kalındığını ortaya koydu. 2001 krizinin öncelikle en üst gelir dilimini etkilediği kaydedilen araştırmada, bu grupların 2002'den 2004'e uzanan süreçte kayıplarını telafi ettikleri vurgulandı. Araştırma raporunda şöyle denildi: "En alt yüzde 5 ile en üst yüzde 5 içinde yeralan haneler arasında 2000 yılında 27.2 kat gelir farkı varken, bu fark 2002'de 20.1 kata inmişti. Bu fark yeniden açılarak 23.9 kata ulaştı. 2001 krizi gelir dağılımı eşitsizliğini azalatma yönünde işlev görmüş ise de bu (göreli dengeli gelir dağılımı iyileşmesi) zenginleşerek değil, yoksullaşarak gerçekleşmişti. Yeniden zenginleşme süreci gelir dağılımı eşitsizliğini tekrar büyütmeye başladı.” YTL BAZINDA 2000 YILI GELİR DÜZEYİNE ULAŞILAMADIAraştırma sonuçları, “Hane ve birey bazında krizin neden olduğu gelir kayıpları telafi edildi mi?” sorusuna yanıtı, dolar bazında ”Evet”, TÜFE artışlı YTL bazında ise “Hayır” olarak veriyor. HANE HARCAMALARI KISILDIHane harcamalarının son 4 yıldaki seyri, kısıntıya işaret ediyor. 2000 yılında yüzde 72, 2002'de yüzde 65 olan hane harcamalarının kullanılabiler gelir içerisindeki payı, geçen yıl yüzde 61 olarak gerçekleşti. Gelir artışının gerisindeki harcama oranı, gelir kaybına uğrayan hanelerin gelir kaybından çok daha fazla oranda harcama kısıntısına gittiği, sonra gelirleri artsa da bir tedbir olarak harcamalarını aynı oranda artırmadığı şeklinde yorumlandı. İYİMSERLİK İLERİYE DÖNÜK Araştırma bulguları, ileriye dönük iyimserliği de gösterdi. “Ekonomik durum nasıl değişti?” sorusuna hane olarak “iyiye gitti” diyenlerin oranı yüzde 19.4, “değişmedi” diyenlerin oranı yüzde 44.9 ve “kötüye gitti” diyenlerin oranı yüzde 35.7 olurken, gelecek 12 ay için ise iyiye gideceğini düşünenler yüzde 26.7, değişmeyeceğini düşünenler yüzde 49 ve kötüye gideceğini düşünenler yüzde 24.3'lük bir oran oluşturdular. Aynı soruya ülke açısından olumlu yanıt verenlerin oranı ise yüzde 37'e çıkıyor. CEP TELEFONU SAHİPLİĞİ ARTTIAraştırma, cep telefonu sahipliliğinin 2000 yılında yüzde 19 düzeyinden 2002 yılında yüzde 30'a ve 2004 yılında yüzde 46'ya çıktığını gösteriyor. Bir başka deyişle 2000 yılında yaklaşık her 5 kişide 1 olan cep telefonu sahipliği, geçen yıl ortalama her 2 kişide 1 düzeyine yükseldi. GALATASARAY TARAFTAR YİTİRİYOR Araştırmaya göre Galatasaray'ın Avrupa kupalarında başarılı olduğu dönemlerde artan taraftar sayısı son 4 yılda düşüş gösterdi. Galatasaray, 2000 yılında yüzde 31 olan taraftar oranı, 2002 yılında yüzde 27'ye, 2004 yılında yüzde 26'ya geriledi.Fenerbahçe'yi tutanların oranı ise yüzde 25'ten 2002 yılında yüzde 22'ye indikten sonra 2004 yılında yüzde 23'e yükseldi. İstanbul'da taraftarlık sıralamasında birinci takımın Fenerbahçe çıktı. Beşiktaş'ın taraftar oranı da yüzde 12'den 2002 yılında yüzde 11'e düştükten sonra 2 puan artışla geçen yıl yüzde 13'e çıktı. �