Fransız patron ‘çetin ceviz’e 3.5 frank verdi, grev bitti

Fransa'nın güney batısındaki Terrasson kasabasında ceviz kıran ve ayıklayan 50 Türk kadını, firmanın kırılan cevizin kilosuna 3.5 frank vermesi üzerine iki hafta sürdürdükleri grevi sona erdirdi. Ancak kadın işçiler, anlaşmadan memnun olmadıklarını söylediler.

FRANSA'nın Perigord kentine bağlı Terrasson kasabasında SA Fruisec firması için ceviz toplayan 50 Türk kadını, işverenin cevizin kilosuna 3.5 frank vermesi üzerine iki haftadır sürdürdükleri grevi bitirdi. Grev sonucu işverenle anlaşmaya varan 50 Türk kadını, ‘‘İşverenle anlaşmaya vardık, ancak, anlaşmadan memnun değiliz. Zor kırılan çetin ceviz için 3.50, kolay kırılan iri ceviz için 3.10 frank ücret belirlendi’’ dediler. Daha önce firma zor kırılan bir kilo ceviz için işçilere 3 frank ödüyordu.

İşçi kadınlar, 4 kişilik bir ailenin, ayda 1 ton civarında iş yaptığını, günün koşullarına göre, belirlenen ücretin çalışmalarının karşılığı olmadığını vurguladılar. Pazartesi gününe kadar işe başlamayacaklarını ve işverenden 5 santimlik bir zam almayı daha umduklarını belirten kadınlar, ceviz işinin en zor kısmının Türkler'e yaptırıldığını söylediler.

Yaklaşık 2 haftadır fabrikanın deposu önünü işgal eden ve ellerindeki cevizleri işverene vermeyen Türk işçi kadınlar, şöyle konuştular:

‘‘Sert kabuklu sert ceviz, çok daha zor olduğundan daha fazla iş gücü gerektiriyor. Gece-gündüz evlerde ailecek çalışmamıza rağmen günlüğümüzü bile çıkaramıyoruz. İşveren, her iki cins cevizin kilosu için 3 frank veriyordu. Oysa ekmek 5 franka çıktı. Biz ekmek fiyatına endeksli zamdan vazgeçtik, ince kabuklu iri cevizleri 3.50, kalın kabuklu çetin cevizlerin kilosuna da 4 frank ücret istedik. Kabul etmediler. Grev yapmaktan başka çaremiz yoktu.’’

EKMEĞE ENDEKSLİYDİ

Türk işçi kadınları, bölgeye gelen birinci nesil kadınlar olduklarını ve inşaat işlerinde çalışan eşlerinin işsiz kalmalarıyla evlerine ekmek parası kazanmak için ceviz kırma işine başladıklarını söylediler. İşçi kadınlar, ‘‘Ceviz kırma işinde ustalaştık. Buna rağmen işveren, her geçen gün biraz daha haklarımızı kısıtlamaya başladı. İlk kez 1993 yılında çalışmama kararı aldık. O zaman şirket yetkilileri bizimle görüşerek, zammı ekmek fiyatına endeksledi. Ancak, 1993 yılından bu yana ekmeğe defalarca zam gelmesine rağmen, işveren bu sözünü tutmadı’’ dediler.

İşçi kadınlar, ‘‘Grevimizi kırmak ve bizleri ucuza çalıştırmak için işveren fabrikayı burdan taşımak istediğini de söyledi. Ama şartlarımızda kararlı olduğumuzu anlayınca, anlaşmaktan başka çarelerinin kalmadığını anladılar’’ dediler.