Ev sahipleri için vergi ayı

Ev ve işyeri sahipleri, yarından itibaren 2000 yılında elde ettikleri kira gelirleri için beyanname verip, vergisinin üçte birlik bölümünü ödeyecek. Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşan ev ve işyeri sahipleri için vergi ayına girildi.Gelirler Genel Müdürlüğü de, vergi beyannamelerinin yanı sıra Sadece Kira Geliri Elde Edenler İçin Yıllık Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi de hazırlayarak, defterdarlıklara gönderdi. Söz konusu rehber, Genel Müdürlüğün sayfasına da yüklendi.Buna göre, 2000 yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, istisna tutarı olan 630 milyon lirayı aşanlar, işyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan kira gelirlerinin brüt tutarı beyanname verme sınırı olan 4 milyar 375 milyon lirayı geçenler, işyerini vergi kesintisi yapma zorunluluğu olmayanlara (örneğin basit usule tabi mükellefler) kiralayanlar ile diğer mal ve haklardan kira geliri elde edenler 31 Ocak mesai saati bitimine kadar beyanda bulunacaklar.Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde her bir ortak için 630 milyon liralık istisna ayrı ayrı uygulanacak. Bir mükellefin birden fazla konutu olması durumunda ise, toplam kira gelirlerinden sadece 630 milyon lira istisna edilecek. Sadece kira beyan edilecek Beyana tabi kira geliri ile birlikte şu gelirlerin elde edilmesi halinde beyanname ocak ayında verilecek. Ancak beyannamede sadece kira geliri beyan edilecek: · Tevkifata tabi tutulmuş mevduat faizleri, repo gelirleri, özel finans kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları ile menkul kıymetler yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kar payları,· sayılanlar dışında kalan ve toplamı indirim oranı uygulandıktan sonra 4 milyar 375 milyon lirayı aşmayan tevkifata tabi tutulmuş menkul sermaye iratları,· Tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler,· Gerçek usulde tespit edilmeyen zirai kazançlar,· İstisna hadleri içinde kalan diğer kazanç ve iratlar. Gurbetçilerin durumu Yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarından Türkiye'de elde ettiği beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olanlardan yıl içinde elde ettiği konut kira geliri 630 milyon lirayı aşanlar, işyerini vergi kesintisi yapma zorunluluğu olmayanlara kiralayanlar ile diğer mal ve haklardan kira geliri olanlar da bu ay içinde beyanname verecek.Gayrimenkul sermaye iradı beyannameleri, mükelleflerin bağlı bulunduğu vergi dairesine verilecek.Gerek Türkiye'de ikamet edenler, gerekse gurbetçilerden gayrimenkul sermaye iradının yanında beyana tabi diğer geliri olanlar bütün gelirleri için Mart ayında bildirimde bulunacak.Kira geliri olanlar, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi ve fon payının ilk taksidini bu ay içinde vergi dairelerine ya da yetkili banka şubelerine yatıracak. Geri kalan 2 taksit de nisan ve temmuz aylarında ödenecek. Kaçakların cezası Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez ya da eksik beyanda bulunulursa, öncelikle 630 milyon liralık istisna ortadan kalkacak.Beyan edilmesi gereken kira gelirinin bildirilmemesi halinde mükellef adına iki kat birinci derece usulsüzlük cezası kesilecek ve mükellefin geliri Takdir Komisyonu'nca belirlenecek.Takdir edilen gelir üzerinden de gelir vergisi ve fon payı ile vergi cezası hesaplanacak. Ayrıca gecikilen her ay için gecikme faizi talep edilecek. Bu şekilde tahakkuk eden vergi, fon payı, ceza ve gecikme zammının1 ay içinde ödenmesi zorunlu olacak. Eğer ödeme yapılmazsa vergi dairesince her ay için ayrıca gecikme zammı hesaplanmak suretiyle zorla tahsil yoluna gidilecek. Kira gelirinden indirilecek giderler Gayrimenkul sermaye iradında safi iradın saptanması için 'gerçek gider yöntemi' ya da 'götürü gider yöntemi' usulüyle kira gelirlerinden indirim yapabilecek.Gerçek gider yöntemini seçenler, kiraya verenin ödediği aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderlerini, kiraya verilen malların idaresi için yapılan harcamaları, bunların sigorta giderlerini, kiraya verilen mal ve hak için yapılan borçların faizini, emlak vergisi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafın belediyeye yaptığı ödemeleri, amortismanları, onarım ve bakım giderleri ile diğer giderleri düşebilecek.Götürü gider yöntemini seçen mükellefler ise 630 milyon liralık istisnayı düştükten sonra kalan tutarın yüzde 25'i oranında götürü gideri, gerçek giderleri karşılık olarak indirebilecek.Götürü usulü seçen vatandaşlar, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemeyecek. Maliye ev sahiplerinin peşinde Bu arada son iki yıl içinde kira geliri beyannamelerini bilgi işlem merkezinde tek tek değerlendiren Gelirler Genel Müdürlüğü, bu yıl vergi istihbarat merkezinin de yardımıyla beyanname vermeyen ev ve işyeri sahiplerinin peşine düşecek.Gelirler Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2000 yılı Ocak ayında 265 bin 53 mükellef gayrimenkul sermaye iradı gelirleri için beyanname verdi. Bu beyannamelerde, 594 trilyon 765 milyar 163 milyon lira kira geliri beyan edilirken, 102 trilyon 651 milyar 563 milyon lira vergiden istisna edildi. Kalan 382 trilyon 20 milyar 224 milyon liranın 180 trilyon 285 milyar 625 milyon lirası da gider gösterildi ve net gelir 285 milyar 239 milyon 135 milyon lira olarak belirlendi.Bu şekilde beyan edilen ortalama kira geliri 2 milyar 296 milyon 434 bin lira, istisna sonrası kalan ortalama gelir 1 milyar 483 milyon395 bin lira, giderler düşüldükten sonraki ortalama gelir ise 1 milyar115 milyon 125 bin lira olarak hesaplandı.2000 yılındaki beyanlarda 11 bin 813 mükellef gerçek, 253 bin 240 mükellef de götürü gider yöntemini tercih ederken, toplam gayrimenkul sayısı ise 2 milyon 946 bin 969 oldu. Söz konusu rakamın bir önceki yıl 3 milyon 319 bin 541 düzeyinde bulunduğu saptandı.