Engelleri kaldıran teknolojiler
Güncelleme Tarihi:
HAYATLA aralarında hep bir mesafe bulunan engelliler, teknoloji ile bu farkı kapatmaya başladı. Sabancı Vakfı’nın ‘3 Aralık Dünya Engelliler Günü’ vesilesiyle düzenlediği ‘Engelsiz Yaşam Teknolojileri’ konferansında yapay zekâlı kameralardan merdiven çıkabilen tekerlekli sandalyeye kadar pek çok teknoloji tanıtıldı.
Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, her geçen gün yeni teknolojik gelişmelerin gündeme geldiğini ve hepimizin hayatını her an etkilediğini belirterek, “Ancak önemli olan sadece teknolojik gelişmeler değil. Bu gelişmeleri hangi alanlarda nasıl hayatımıza kattığımız da giderek daha fazla önem kazanıyor. Teknoloji daha eşit, adil ve demokratik bir dünya hayaline destek olduğunda daha da anlam ve daha da değer kazanıyor. Her birimizin hayatını ve alışkanlıklarını değiştiren teknoloji, kapsayıcı bir bakış açısıyla hepimize yepyeni fırsatlar sunuyor. Yaşadığımız, gördüğümüz bu teknolojiler, erişilebilir bir toplum hayalimizin uzak olmadığını gösteriyor. Teknoloji bugün hepimize gelecek için umut veriyor” dedi.
TopchaIr: Fransız girişimcilerin hayata geçirdiği Topchair, merdivene çıkabilen bir tekerlekli sandalye. İki motorlu bir tasarıma sahip olan modelde 4 tekerlek ve bir paletli sistem yer alıyor. Düz yolda gidilirken tekerlekler hareket ediyor. Merdivene gelindiğinde ise lazer sensörler basamakların yüksekliğini algılıyor ve buna göre paletlerin açısını ayarlıyor. Engelli birey ise kontrol kolunu hareket ettirerek merdivenden kolaylıkla çıkabiliyor.
SeeIng AI: Microsoft’un geliştirdiği bir yapay zekâ uygulaması. Akıllı telefonların kameralarını tutuldu noktayı sesli olarak anlatıyor. Yazılar, para miktarları ve renkleri görme engellilere söylüyor. Karşısındaki kişilerin yaş tahmini de paylaşılan bilgiler arasında.
Orcam: Dünyanın en büyük işlemci üreticilerden Intel’in 15 milyar dolara satın aldığı Mobileye çatısı altında geliştirilen ‘Orcam’, parmak büyüklüğünde bir kamera. Bu kamera tüm gözlüklerin çerçevelerine mıknatısla monte ediliyor. Cihaz çalıştırıldığında, tutulan kağıttaki yazıları üzerindeki hoparlör aracılığıyla okuyor ve görme engellilerin karşılaştıkları cisimleri betimliyor.
EyeNavIgator: Yerli teknoloji şirketi Smarttek’in geliştirdiği EyeNavigator, ellerini kullanamayan engellilerin göz hareketleriyle bilgisayar kullanabilmesini sağlıyor. Kısa bir kalibrasyondan sonra mouse imlecini ekranda göz hareketleriyle hareket ettirebilmek mümkün. Bu sayede yazı yazılabiliyor ve web siteleri ziyaret edilebiliyor.
WeWalk: Gençleri sosyal inovasyon amaçlı eğiten YGA bünyesinde geliştirilen akıllı baston WeWalk, üzerindeki sensörler sayesinde görme engellileri yönlendiriyor.
AbIlIsense: Sesleri, işitme engellilerin anlayacağı görsel uyarılara çeviriyor.
Trelens: İşitme engelli bireyler düşünülerek tasarlanan bir akıllı gözlük. Bekir Kurt ve Ömer Demirci tarafından hayata geçirilen Trelens, çevredeki sesleri ve konuşmaları anlayarak, gözlük ekranından okunabilmesini sağlıyor.
SesgorItma: TÜBİTAK ödüllü lise öğrencisi Arda Mavi tarafından geliştirilen Sesgoritma, işaret dilini konuşma diline çevirerek duyma engelli bireylerin iletişimini kolaylaştırıyor.
AXS Map: Online harita uygulaması AXS Map, bina ve mekanların engelli erişimine uygunluğu üzerinden oylanmasına olanak sağlıyor ve bu bilgileri herkesin erişimine açıyor.
Neatebox: Engelli bireyin ışıklara geldiğini algılayarak karşıdan karşıya geçme butonuna otomatik olarak basılmasını sağlayan uygulama. Aynı zamanda bireylerin sosyalleşmesini sağlamak amacıyla mekanların erişilebilirliğini de değerlendiriyor.
VL2 Storybook: İşitme engelli çocukların hikayeleri hem izlemesine hem de okumasına olanak tanırken, aynı zamanda işaret dilini öğrenmelerini de sağlıyor.
HAYATLA ARALARINDAKİ MESAFE KAPANIYOR
KONFERANSIN ana konuşmacısı olan Microsoft’ta yazılım mühendisi olarak çalışan görme engelli Saqib Shaikh, teknolojinin engelli bireylerin hayatla aralarındaki mesafeyi kapattığını anlattı. Shaikh, “Özellikle yapay zekânın gelişimi bu anlamda bizlere çok çeşitli ve yeni fırsatlar sunuyor. Hepimizin cep telefonlarında kullanılan dokunmatik ekran teknolojisi bundan yıllar önce aslında engelli bir bireyin yaşadığı sorunlara çözüm üretmek için geliştirildi ve bugün hepimizin hayatının ayrılmaz bir parçası haline geldi” diye konuştu.