Enflasyon 40'ın altına indi

TÜRKİYE ekonomisi, piyasalarda yaşanan krizi aşmaya çalışırken, enflasyon cephesinden iyi haberler geldi. Kasım itibarıyla yıllık enflasyon toptan eşyada 13 yıl aradan sonra ilk kez yüzde 40'ın altına indi. Toptan eşya fiyatlarıyla yıllık enflasyon yüzde 39.1, tüketici fiyatlarıyla yüzde 43.8 oldu. Kasımda, bir önceki aya göre toptan eşya fiyatları yüzde 2.4, tüketici fiyatları yüzde 3.7 arttı.

ENFLASYON toptan eşya fiyatlarıyla 13 yıl sonra ilk kez yüzde 40'ın altına indi. Yıllık enflasyon kasım ayında yüzde 39.1 oldu. Toptan eşya fiyatları yıllık bazda en son 1987 yılında yüzde 40'ın altında gerçekleşmişti.

Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), bu yılın kasım ayında, bir önceki aya göre toptan eşya fiyatlarının yüzde 2.4, tüketici fiyatlarının yüzde 3.7 oranında arttığını açıkladı.

DİE'den yapılan açıklamaya göre, kasım ayı itibariyle son bir yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında ise yüzde 43.8 olarak belirlendi. Buna göre yıllık enflasyon kasımda, geçen yıla göre toptan eşyada 17.2 puan, tüketici fiyatında ise 20.8 puan altında gerçekleşti. Geçen yıl kasım ayında yıllık enflasyon toptan eşyada yüzde 56.3, tüketici fiyatlarında yüzde 64.6 olmuştu.

Bu yılın 11 ayında enflasyon rakamları da, toptan eşyada yüzde 30.2, tüketici fiyatlarında yüzde 35.7 oldu. 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon ise toptan eşyada yüzde 54.3, tüketici fiyatlarında yüzde 57.6 olarak hesaplandı.

AYLIK ENFLASYON

1999 Kasım ayında, toptan eşya fiyatlarındaki artış yüzde 4.1, tüketici fiyatlarındaki artış ise yüzde 4.2 olmuştu. Geçen yıl kasım ayı ile karşılaştırıldığında, bu yılın aynı ayında enflasyon toptan eşya fiyatlarında 1.7 puan, tüketici fiyatlarında 0.5 puan altında gerçekleşti.

Aylık bazda enflasyon rakamları, bu yılın ekim ayı ile kıyaslandığında ise toptan eşyada 0.4 puan düşerken, tüketici fiyatlarında 0.6 puan yükseldi. Ekim'de toptan eşya fiyatları yüzde 2.8, tüketici fiyatları ise yüzde 3.1 oranlarında artmıştı.

DİE'den yapılan açıklamaya göre, toptan eşyada bu yılın kasım ayında, sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 3.9 ile tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe gerçekleşti.

Kasım'da fiyatlar, madencilik ve taşocakçılığında yüzde 0.4, imalat sektöründe yüzde 2.0, elektrik, gaz ve su sektörlerinde yüzde 2.7 oranında arttı. Bu yılın kasımda fiyatı en fazla artan alt sektör ise yüzde 10.0 ile tütün ürünleri imalatı, yüzde 5 ile suyun toplanması, arıtımı ve dağıtımı, yüzde 4.5 ile de tarım, avcılık izledi.

Geçen ay, balıkçılık ve balık üretme çiftliklerinde fiyatlar yüzde 8.8 geriledi. Ormancılık, tomrukçulukda ise fiyat değişmedi. Kasım ayı fiyat artışları, bazı alt sektörlerde şöyle gerçekleşti:

‘‘Gıda ürünleri ve içecek imalatı yüzde 2.5, tekstil ürünleri imalatı yüzde 2.0, elektrikli makine ve cihazları imalatı yüzde 1.0, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı yüzde 2.2, mobilya imalatı yüzde 2.2.’’

Kasım ayı itibariyle son bir yıllık dönemde ise sektörel bazda en yüksek fiyat artışı, yüzde 56.7 ile madencilik sektöründe gerçekleşti.

Yıllık enflasyon, tarım sektöründe yüzde 37.6, imalat sanayinde yüzde 39.1, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 37.7 oldu. Alt sektörler bazında, yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 100.1 ile hampetrol ve doğalgaz çıkarımında, yüzde 85.7 ile tütün ürünleri imalatı, yüzde 72.7 ile ormancılık, tomrukçuluk da görüldü.

Tüketici fiyatları endeksine göre, kasımda en yüksek fiyat artışı yüzde 5.4 ile giyim ve ayakkabı harcamalarında gerçekleşti.

Kasım ayında ana harcama grupları bazında bakıldığında, bir önceki aya göre fiyatlar gıda, içki ve tütünde yüzde 5.2, giyim ve ayakkabıda yüzde 4.8, konutta yüzde 3.6, eveşyasında yüzde 3.0, sağlıkta yüzde 1.7, ulaştırmada yüzde 1.7, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1.8, lokanta, pastane ve otel harcamalarında yüzde 3.2 artış gösterdi. Eğitim harcamalarında ise fiyat değişikliği görülmedi.

Yıllık bazda ise ana harcama grupları itibariyle fiyatlar, en fazla yüzde 50.2 ile sağlıkta yükseldi. Gıda, içki ve tütünde yüzde 43.0, giyim ve ayakkabıda yüzde 37.2, konutta yüzde 48.9, ev eşyasında yüzde 44.5, ulaştırma yüzde 35.2, eğlence ve kültür harcamalarında yüzde 37.3, eğitim yüzde 27.6, lokanta, pastane ve otel harcamaları yüzde 50, çeşitli mal ve hizmetler 49.3 oranında arttı.

İTO ENFLASYONU

İstanbul Ticaret Odası (İTO) rakamlarına göre, kasım ayında perakende fiyatlar yüzde 2.7, toptan fiyatlar yüzde 2.1 oranında arttı.

İTO'dan yapılan açıklamaya göre, kasımda yıllık artış ise perakende fiyatlarda yüzde 55.1, toptan fiyatlarda yüzde 55.8 oldu. 12 Aylık ortalamalara göre yıllık artışlar da perakende fiyatlarda yüzde 44.6, toptan fiyatlarda yüzde 45.2 olarak hesaplandı.

DOMATES ARTIŞ REKORTMENİ

Devlet İstatistik Enstitüsü'ne göre kasım ayında fiyatı en fazla artan ürün domates oldu. Domates, kasım ayında yüzde 102 oranında artış gösterdi. Domatesi yüzde 27.6 ile LPG, yüzde 12.6 ile filtresiz sigara izledi. Kasım ayı itibarıyla fiyatı en az artan ürün ise yüzde 0.4 ile 1. hamur kağıt oldu.

Zamda yine özel sektör önde

TOPTAN eşya fiyatlarında gerçekleşen yüzde 2.4'lük fiyat artışının yüzde 0.4'ü devlet, yüzde 2'si özel sektörden kaynaklandı.

Bu arada çekirdek enflasyon olarak nitelenen imalat sanayiinde, özel sektördeki fiyat artışı yüzde 1.9 olarak hesaplandı. Söz konusu artış devlet sektöründe yüzde 2.1 olarak hesaplandı.

En yüksek artış Antep ve Trabzon'da

TÜRKİYE genelinde kasım ayında tüketici fiyatlarındaki ortalama artış yüzde 3.7 olurken, iller bazında en düşük artış yüzde 2.9 ile Ankara ve Kayseri'de görüldü. Yıllık bazda en düşük fiyat artışı ise yüzde 41.8 ile Antalya'da kaydedildi. DİE'nin seçilmiş bazı iller itibariyle belirlediği tüketici fiyatları endeksine göre, aylık bazda en az fiyat artışının yaşandığı Ankara ve Kayseri'yi yüzde 3.0 ile İçel ve Konya, yüzde 3.2 ile Denizli izledi. Aynı dönemde, fiyatların en fazla arttığı il ise yüzde 6.4 ile Gaziantep oldu. Bu ili yüzde yüzde 5.4 ile Trabzon, yüzde 4.8 ile Diyarbakır izledi. Kasım ayı itibariyle son bir yılda tüketici fiyatlarında yüzde 41.8 ile en düşük artış Antalya'da görülürken, yüzde 42.5 ile Ankara, yüzde 42.9 ile İzmir ve Denizli düşük enflasyonun yaşandığı diğer iller oldu. Yıllık fiyat artışlarının en yüksek gerçekleştiği il ise yüzde 52.2 ile Kocaeli olarak gerçekleşti.

BÖLGELER

Bölgeler itibariyle kasımda, aylık bazda en düşük fiyat artışı yaşanan bölge ise yüzde 3.2 ile İç Anadolu'da oldu. Kasımda tüketici fiyatlarındaki artış, Marmara Bölgesi yüzde 3.8,Ege bölgesi'nde yüzde 3.3, Akdeniz Bölgesi'nde yüzde 3.5, Karadeniz Bölgesi'nde yüzde 3.9, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yüzde 4.2, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde de yüzde 5.9 olarak gerçekleşti. Kasım ayı itibarıyla yıllık enflasyon, Ege ve Marmara'da yüzde 43.5, İç Anadolu'da yüzde 43.4, Akdeniz'de yüzde 46.2, Doğu Anadolu'da yüzde 47.9, Karadeniz'de yüzde 45.7, Güneydoğu Anadolu'da yüzde 47.7 olarak belirlendi.