Enerji Bakanı da Uzanlar'dan bıktı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 02, 2001 02:02
Enerji Bakanı Zeki Çakan'ın DSP İstanbul Milletvekili Aydınlı'nın soru önergesine verdiği yanıtlar, Enerji Bakanlığı ile Uzan Grubu'nun kontrolündeki ÇEAŞ arasında dört önemli alanda ciddi hukuki sorun bulunduğunuu ortaya koydu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeki Çakan'ın DSP İstanbul Milletvekili İsmail Aydınlı'nın bir soru önergesine verdiği yanıtlar, Enerji Bakanlığı ile Uzan Grubu'nun kontrolündeki Çukurova Elektrik A.Ş. (ÇEAŞ) arasında vadesi gelmiş trilyonluk borçların ödenmemesinden, yatırım taahhütlerinin yerine getirilmemesine kadar yayılan pek çok alanda bir dizi ciddi hukuki anlaşmazlığın bulunduğunu ortaya çıkardı.
DSP Milletvekili İsmail Aydınlı'nın Uzanlar'la ilgili soruları ve Enerji Bakanı Zeki Çakan'ın verdiği yanıtlar şöyle:
75 TRİLYONLUK ALACAĞIMIZ VAR
MİLLETVEKİLİ:
Uzanlar'ın Çukurova Elektrik olarak TEAŞ'tan alıp abonelere sattığı elektrik bedellerini devlete ödemediği iddia edilmektedir, bu tutar ne kadardır, bu konuda Bakanlığınız ne gibi somut ve sonuç alıcı önlemlere başvurmuştur?
BAKAN:
‘‘Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. Genel Müdürlüğü'nün muhasebe kayıtlarına göre, ÇEAŞ'ın Ağustos 2001 tarihi itibariyle 30.754.204.897.248 TL. vadesi geçmiş, 45.040.532.249.019 TL. vadesi gelmemiş olmak üzere, toplam 75.794.768.824.060 TL. borcu bulunmaktadır. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. Genel Müdürlüğü ile anılan Şirket arasında ESA (Enerji Satış Anlaşması) sözleşmesi üzerinde anlaşmazlıklar bulunmakta olup, mahkeme davaları halen devam etmektedir.’’
YATIRIM BİTSİN DİYE UZANLAR'I UYARDIK
MİLLETVEKİLİ:
Uzanlar tarafından ÇEAŞ'ın işletilmemesi nedeniyle ülke ekonomisinin yıllık ve toplam zararı nedir? Bu konu yargıya intikal ettirilmiş midir, ettirildiyse hangi aşamadadır?
BAKAN:
‘‘Şirketin beyan ettiği iletim ve dağıtım yatırımları harcama tutarları 1996 yılı için 38 milyar 508 milyon lira, 1997 yılı için 57 milyar 311 milyon lira, 1998 yılı için 525 milyar 649 milyon lira, 1999 yılı için 562 milyar 359 milyon liradır. Buna göre, elektrik üretim yatırımları hariç, iletim ve dağıtım yatırımları için gerçekleşme oranları 1996 yılı için yüzde 6, 1997 yılı için yüzde 5.2, 1998 yılı için yüzde 8.1, 1999 yılı için yüzde 4.2'dir. Sonuç olarak 2000 yılı sonuna kadar toplam 34 trilyon 141 milyar lira olan proje tutarının, 7 trilyon 873 milyar liralık kısmı gerçekleşmiş olup, toplam gerçekleşme oranı yüzde 23'tür. Geri kalan iletim ve dağıtım yatırımlarının zamanında yapılması için Şirket uyarılmış olup, aksi takdirde ‘‘Nam-ı hesaplarına yaptırılacağı’’ tebliğ edilmiştir.’’
Bakan, ÇEAŞ'ın yatırım taahütlerinin yaklaşık yüzde 77'sini yerine getirmediğini açıklarken, bakanlığın gerekirse yatırımları kendisi gerçekleştirerek, maliyetini ÇEAŞ'tan tahsil edeceğini duyurmuş oldu.
BERKE BARAJINDA GECİKME VAR
MİLLETVEKİLİ:
Uzan Ailesi'nin Çukurova Elektrik'te Berke Barajı'nın inşaatını geciktirirek, ülke ekonomisine yıllık 40 milyon dolar zarar verdiği iddiası doğru mudur?
BAKAN:
Çukurova Elektrik A.Ş. ile Bakanlığım arasında, Berke Santralı ile ilgili olarak, 1998 yılında imzalanan İmtiyaz Sözleşmesinden başka yapılan bir anlaşma bulunmamaktadır. Çukurova Elektrik A.Ş. yönetiminin Uzan grubunun kontrolüne geçmesinden sonra, ÇEAŞ ile Berke Barajının inşaasını yapmakta olan İtalyan firması arasında çıkan anlaşmazlık nedeniyle anlaşma iptal edilmiş, ayrıca baraj yapımının finansmanı için Şirketin Dünya Bankası ile yapılan kredi sözleşmesi de iptal edilmiştir. Bu nedenle yapım işlerinde gecikme olmuştur. Ayrıca Şirket yetkililerince gecikmeye sebep olarak, inşaat esnasında beklenmeyen enjeksiyon işlerinin olduğu belirtilmiştir.
MERSİN SANTRALİNDE UYUŞMAZLIK
MİLLETVEKİLİ:
Uzanlar'ın Mersin Termik Santralını 1994 yılından beri çalıştırmadığı, bu yüzden Enerji Bakanlığı'na yılda ödemesi gereken 550 milyon kilovat saatlik enerji bedelini ödemediği, bunun toplam parasal değerinin yaklaşık 35 milyon dolar, yedi yıl içinde ise 245 milyon dolar olduğu doğru mudur? Doğruysa, Bakanlığınız ne gibi işlem yapmıştır?
BAKAN:
Çakan'ın bu soruya verdiği yanıt, ÇEAŞ ile Enerji Bakanlığı arasında Mersin Termik Strali ile ilgili yaklaşık 10 yıldır süren bir başka alacak anlaşmazlığının bulunduğunu gün ışığına çıkardı. Çakan'ın açıklamasına göre, TEK ile ÇEAŞ arasında 1988 yılında imzalanan elektrik satış sözleşmesinde ‘‘ÇEAŞ Mersin Termik Santralinden, mücbir sebepler dışında yılda 550 milyon kWh enerji üretecektir. Üretilmidği takdirde eksik üretilen her bir kWh için TEK/ten alacağı enerjinin fiyatını yüzde 100 zamlı ödeyecektir’’ şeklinde bir hüküm kondu. Bakanlık, 1993 yılı için Mersin termik santralındaki eksik enerji üretimi nedeniyle söz konusu sözleşme hükmünden yola çıkarak, ÇEAŞ'a yüzde 100 zamlı fatura düzenledi. ÇEAŞ ise hesaplamadaki birim fiyata itiraz etti ve uyuşmazlık Hakem Heyetinde çözümlenmek üzere dava konusu edildi. Bakanlık, daha sonra 1994-1995-1996 yılı üretimsizliği nedeniyle yine sözleşme hükümlerine dayanarak devlet alacağınının tahsili için dava açtı. Çakan, bu konularda açılan davaların ‘‘karşılıklı olarak uzunca bir süreden beri devam edegeldiğini’’ belirtti. Çakan, ‘‘Tarifenin nasıl belirleneceğine ilişkin netlik olmaması, karşılıklı uyuşmazlığın devam etmesine neden olmuştur’’ diyerek, konunun ihtilaflı olduğunu duyurdu. Çakan'ın ‘‘tarifede netlik olmadığını’’ belirtmesi de, bakanlığın en azından geçmiş dönem itibarıyla kusurlu olduğunun bizzat bakanın ağzından bir itirafı oldu.
Borçlarını ödemiyorlar barajları da gecikmeli
ÇEAŞ'ın devletten aldığı elektriğin bedeli olarak bakanlığa 75 trilyonluk borcu var.
ÇEAŞ yatırım taahhütlerinin yüzde 77'sini yerine getirmedi, bu yüzden Bakanlık ‘‘nam-ı hesaplarınıza yaparız’’ uyarısını yaptı.
Berke Barajı'nın inşaatında gecikme var.
Devlet, Mersin termik santralindeki eksik üretimden kaynaklanan alacakları için ÇEAŞ'ı dava etti.
DSP Milletvekili İsmail Aydınlı'nın Uzanlar'la ilgili soruları ve Enerji Bakanı Zeki Çakan'ın verdiği yanıtlar şöyle:
75 TRİLYONLUK ALACAĞIMIZ VAR
MİLLETVEKİLİ:
Uzanlar'ın Çukurova Elektrik olarak TEAŞ'tan alıp abonelere sattığı elektrik bedellerini devlete ödemediği iddia edilmektedir, bu tutar ne kadardır, bu konuda Bakanlığınız ne gibi somut ve sonuç alıcı önlemlere başvurmuştur?
BAKAN:
‘‘Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. Genel Müdürlüğü'nün muhasebe kayıtlarına göre, ÇEAŞ'ın Ağustos 2001 tarihi itibariyle 30.754.204.897.248 TL. vadesi geçmiş, 45.040.532.249.019 TL. vadesi gelmemiş olmak üzere, toplam 75.794.768.824.060 TL. borcu bulunmaktadır. Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. Genel Müdürlüğü ile anılan Şirket arasında ESA (Enerji Satış Anlaşması) sözleşmesi üzerinde anlaşmazlıklar bulunmakta olup, mahkeme davaları halen devam etmektedir.’’
YATIRIM BİTSİN DİYE UZANLAR'I UYARDIK
MİLLETVEKİLİ:
Uzanlar tarafından ÇEAŞ'ın işletilmemesi nedeniyle ülke ekonomisinin yıllık ve toplam zararı nedir? Bu konu yargıya intikal ettirilmiş midir, ettirildiyse hangi aşamadadır?
BAKAN:
‘‘Şirketin beyan ettiği iletim ve dağıtım yatırımları harcama tutarları 1996 yılı için 38 milyar 508 milyon lira, 1997 yılı için 57 milyar 311 milyon lira, 1998 yılı için 525 milyar 649 milyon lira, 1999 yılı için 562 milyar 359 milyon liradır. Buna göre, elektrik üretim yatırımları hariç, iletim ve dağıtım yatırımları için gerçekleşme oranları 1996 yılı için yüzde 6, 1997 yılı için yüzde 5.2, 1998 yılı için yüzde 8.1, 1999 yılı için yüzde 4.2'dir. Sonuç olarak 2000 yılı sonuna kadar toplam 34 trilyon 141 milyar lira olan proje tutarının, 7 trilyon 873 milyar liralık kısmı gerçekleşmiş olup, toplam gerçekleşme oranı yüzde 23'tür. Geri kalan iletim ve dağıtım yatırımlarının zamanında yapılması için Şirket uyarılmış olup, aksi takdirde ‘‘Nam-ı hesaplarına yaptırılacağı’’ tebliğ edilmiştir.’’
Bakan, ÇEAŞ'ın yatırım taahütlerinin yaklaşık yüzde 77'sini yerine getirmediğini açıklarken, bakanlığın gerekirse yatırımları kendisi gerçekleştirerek, maliyetini ÇEAŞ'tan tahsil edeceğini duyurmuş oldu.
BERKE BARAJINDA GECİKME VAR
MİLLETVEKİLİ:
Uzan Ailesi'nin Çukurova Elektrik'te Berke Barajı'nın inşaatını geciktirirek, ülke ekonomisine yıllık 40 milyon dolar zarar verdiği iddiası doğru mudur?
BAKAN:
Çukurova Elektrik A.Ş. ile Bakanlığım arasında, Berke Santralı ile ilgili olarak, 1998 yılında imzalanan İmtiyaz Sözleşmesinden başka yapılan bir anlaşma bulunmamaktadır. Çukurova Elektrik A.Ş. yönetiminin Uzan grubunun kontrolüne geçmesinden sonra, ÇEAŞ ile Berke Barajının inşaasını yapmakta olan İtalyan firması arasında çıkan anlaşmazlık nedeniyle anlaşma iptal edilmiş, ayrıca baraj yapımının finansmanı için Şirketin Dünya Bankası ile yapılan kredi sözleşmesi de iptal edilmiştir. Bu nedenle yapım işlerinde gecikme olmuştur. Ayrıca Şirket yetkililerince gecikmeye sebep olarak, inşaat esnasında beklenmeyen enjeksiyon işlerinin olduğu belirtilmiştir.
MERSİN SANTRALİNDE UYUŞMAZLIK
MİLLETVEKİLİ:
Uzanlar'ın Mersin Termik Santralını 1994 yılından beri çalıştırmadığı, bu yüzden Enerji Bakanlığı'na yılda ödemesi gereken 550 milyon kilovat saatlik enerji bedelini ödemediği, bunun toplam parasal değerinin yaklaşık 35 milyon dolar, yedi yıl içinde ise 245 milyon dolar olduğu doğru mudur? Doğruysa, Bakanlığınız ne gibi işlem yapmıştır?
BAKAN:
Çakan'ın bu soruya verdiği yanıt, ÇEAŞ ile Enerji Bakanlığı arasında Mersin Termik Strali ile ilgili yaklaşık 10 yıldır süren bir başka alacak anlaşmazlığının bulunduğunu gün ışığına çıkardı. Çakan'ın açıklamasına göre, TEK ile ÇEAŞ arasında 1988 yılında imzalanan elektrik satış sözleşmesinde ‘‘ÇEAŞ Mersin Termik Santralinden, mücbir sebepler dışında yılda 550 milyon kWh enerji üretecektir. Üretilmidği takdirde eksik üretilen her bir kWh için TEK/ten alacağı enerjinin fiyatını yüzde 100 zamlı ödeyecektir’’ şeklinde bir hüküm kondu. Bakanlık, 1993 yılı için Mersin termik santralındaki eksik enerji üretimi nedeniyle söz konusu sözleşme hükmünden yola çıkarak, ÇEAŞ'a yüzde 100 zamlı fatura düzenledi. ÇEAŞ ise hesaplamadaki birim fiyata itiraz etti ve uyuşmazlık Hakem Heyetinde çözümlenmek üzere dava konusu edildi. Bakanlık, daha sonra 1994-1995-1996 yılı üretimsizliği nedeniyle yine sözleşme hükümlerine dayanarak devlet alacağınının tahsili için dava açtı. Çakan, bu konularda açılan davaların ‘‘karşılıklı olarak uzunca bir süreden beri devam edegeldiğini’’ belirtti. Çakan, ‘‘Tarifenin nasıl belirleneceğine ilişkin netlik olmaması, karşılıklı uyuşmazlığın devam etmesine neden olmuştur’’ diyerek, konunun ihtilaflı olduğunu duyurdu. Çakan'ın ‘‘tarifede netlik olmadığını’’ belirtmesi de, bakanlığın en azından geçmiş dönem itibarıyla kusurlu olduğunun bizzat bakanın ağzından bir itirafı oldu.
Borçlarını ödemiyorlar barajları da gecikmeli
ÇEAŞ'ın devletten aldığı elektriğin bedeli olarak bakanlığa 75 trilyonluk borcu var.
ÇEAŞ yatırım taahhütlerinin yüzde 77'sini yerine getirmedi, bu yüzden Bakanlık ‘‘nam-ı hesaplarınıza yaparız’’ uyarısını yaptı.
Berke Barajı'nın inşaatında gecikme var.
Devlet, Mersin termik santralindeki eksik üretimden kaynaklanan alacakları için ÇEAŞ'ı dava etti.