En büyük kaynak harcamaları kesmektir

SEÇİMLERE girecek birçok parti 4 Kasım'da iktidar ortağı olmanın hayalini yaşıyor. Şimdiki iktidar partileri hariç, tüm partiler Türkiye ekonomisinin daha iyi yönetilebileceğini düşünüyor. Kaynak bulunsa, ekonomik sorunların çözülebileceğinin hesaplarını yapıyorlar. Herkes ‘‘kaynakçı’’ oldu.Moralleri bozulmasın ama, bir gerçeği vurgulayalım. Kısa dönemde ekonomiyi zıplatacak bir kaynak yok.HAYALLERZorunlu tasarruf hesaplarında biriken paralara ‘‘kaynak’’ diye bakmayın. O paralar Hazine tarafından borçlanıldı bile. Olsa olsa, devlet, zorunlu tasarruf hesaplarında biriken paralara el koyabilir. Borçlarının bir kısmını temizler.Kamu bankalarında da ‘‘kaynak’’ yok. Yeni mevduat toplayabildikleri sürece kredi açabilecek durumdalar. Mevduat da arzulanan hızda artmıyor. Artması için faizlerin artması gerekiyor. O da Hazine'nin işine gelmiyor.Hazine'nin sattığı iç borçlanma senetleri üzerinden daha fazla vergi almak da ‘‘kaynak’’ değil. Hazine'nin borçlarını rahatlıkla çevirebileceğine kuşkuyla bakıldığı bir ortamda Hazine'ye borç vermeyi daha az cazip hale getirmek kendi ayağımıza kurşun sıkmaya benzer.Hazine'nin çıkardığı iç borç senetlerinin küçük bir çevrenin elinde olduğunu sanıp yeniden yapılandırmayı düşünmek de ‘‘kaynak’’ yaratmaz. Hazine borçlarının yeniden yapılandırılabileceği tek cephe kamu kurumlarıdır. Yapılırsa, o da sıkıntı yaratır. Özel sektörün elindeki bonolara göz koyarsanız, ödemeler krizi çıkarırsınız. Sıcak para çıkışına vergi koymak da ‘‘kaynak’’ yaratmaz. Zaten kısa vadeli sermaye girişi yok. Çıkışını da zorlaştırırsanız, yurtdışındaki parasını getirip işini idame ettirmeye çalışan bazı girişimcileri de ürkütürsünüz. Yeni vergiler koymak da ‘‘kaynak’’ değil. Yeni vergiler koymak ve yürürlükteki vergilerin oranlarını artırmak, vergi kaybını artırmaktadır. Vergi tabanını genişletmek ise kısa dönemde sonuç getirecek bir proje değildir.Partilerimiz hayal kurmasınlar.GERÇEKLERPartilerimiz yaratıcıdır. Yer darlığı nedeniyle burada söz edilmeyen daha birçok ‘‘kaynak yaratma’’ yollarını düşünüyorlardır. Ama, irdelendiğinde, bunların hiçbiri yeni kaynak değildir.Kısa dönemde, asıl kaynak otomatiğe bağlanmış harcamaların kısılmasıdır. Yapısal reformlara hız verip sosyal güvenlik sisteminin açıklarının azaltılması gerekmektedir. Kamu İktisadi Teşebbüsleri'nin ekonomiye yük olması azaltılmalıdır. Devlet personel azaltmasına gitmelidir. Gerçek kaynaklar yaratmanın yolları çok sevimli değildir. IMF'den gelen paralara da kaynak olarak bakmayın. O paraları sizlere yedirmezler.Orta dönemde en önemli kaynak, fiyat istikrarı içinde sürdürülebilir ekonomik büyümedir. Seçim propagandaları yaratıcı kaynak bulmanın yollarını anlatmaya değil, sürdürülebilir büyümenin nasıl sağlanabileceği üzerine yoğunlaşmalıdır.Bir sonraki salı gününe kadar yazılarıma ara veriyorum.