Doğu'ya dev proje

1 milyar lira kaynakla, 50 bin aileye 20’şer baş büyük baş hayvan kredisi verilmesi önerisi önce Cumhurbaşkanı’na sunuldu. Aile başına aylık 1500 lira gelir getireceği hesaplanan öneriye Cumhurbaşkanı Gül, “Bunu proje haline getirin” talimatı verdi.

Türkiye terör nedeniyle gerilimli günler yaşarken, Ankara Ticaret Borsası Başkanı ve TOBB Başkan Vekili Faik Yavuz, Doğu ve Güneydoğu’da bir milyon insanın karnını doyuracak, batı illerine göçü önleyecek proje hazırlığı yapıyor. Kendisine gelen 50 telefondan 30’unun iş talebi olduğuna dikkat çeken Yavuz ile Cumhurbaşkanı Gül’ün de desteklediği önerisini konuştuk:

Onca teşvik yasası çıktı ama sanayici bölgeye yatırım yapmakta hep çekingen davrandı. Sizce bunun nedenleri neler?

Faik Yavuz: Hakkari’de 8 ay kış varken, terör varken; 8 ay yolların kapandığı bir ile ne verirseniz verin sanayi yatırımı çekemezsiniz. Erzurum, Kars, Diyarbakır, Batman bu illere yatırım için önce bölgeyi inceleyin. Sosyolojik, demografik yapısı, gelenek ve görenekleri göz ardı edilerek verilen hiçbir teşvik hedefe ulaşamaz. Bu insanlar ne iş yapabilir, sanayide çalışacak yetişmiş elemanları yok, sanayi kültürünü bilmiyorlar. Sanayici olma kültürü de yok. Bunun olması için önce bir burjuva kültürünün olması lazım. Bunu almadan, ben sanayiciyim diye ortaya çıkarsanız 40-50 metrekarelik bir yerde ufak tefek işler yapmaktan öteye gidemezsiniz.

ORGANİZE HAYVANCILIK BÖLGESİ İLAN EDİLMELİ!

Peki sanayici bölgeye gitmiyorsa ne yapılmalı?

Yavuz: Ben yıllardır söylüyorum; o insanları yerinde tutabilmek için bölgeyi organize hayvancılık bölgesi ilan edeceksiniz. İyi destek ve teşviklerle hayvancılık yaptıracaksınız. Ben sübvansiyona her zaman karşı oldum. Sözünü ettiğim, bedava vermek değil ama uzun vadeli düşük faizli krediler vermek. Bir aileyi yerinde tutacak, geçindirebilecek ölçekte  hayvancılık kredisi vermekten söz ediyorum.

AYDA 1500 LİRA GELİR!

Biraz daha açar mısınız önerinizi?

Yavuz: Örneğin aile başına 20 baş hayvan alımını sağlayacak şekilde 20 yıl vadeli, yıllık yüzde 1-2 faizle 20 bin lira kredi verilebilir. Yaylalar bomboş; yem ihtiyacı yok, çünkü ot diz boyu. 20 kültür ırkı inek alacak, sütünü sağacak yılda bilmem kaç tane yavrusu olacak. En kötüsü adamın evine ayda bin ila bin 500 lira para girecek. Oralar için bu büyük paradır. On kişiyi besler bu parayla. Adam göç etme ihtiyacı duymaz.

1 MİLYON KİŞİ

Peki ya maliyeti?

Yavuz: 1 milyar lira kaynak ayırsanız, 50 bin aileye destek sağlamış olursunuz. Bu da nereden bakarsanız bakın doğrudan veya dolaylı 1 milyon nüfus demek. Oysa bu insanlar büyük şehirlere göç ettiğinde devlet olarak vereceğin 20 bin liralık kredinin on katı kadar masraf ediyorsun. Şehirde gecekondu mahalleleri oluşturuyor altyapı götürüyorsun ya da gaspçı oluyor, cinayet işliyor. Güvenlik sorunu yaratıyor. Ankara, İstanbul, Adana, Mersin, İzmir göç nedeniyle her yıl milyarlarca liralık yatırım yapmak zorunda kalıyor.

Nasıl sonuçları olur projenin?

Yavuz: Bakın, 1980’lerin sonuna kadar Türkiye, İran’a Irak’a çok büyük miktarlarda et ihraç ediyordu. Şimdi o ülkelerden bize kaçak hayvan geliyor. Bunun nedenlerini iyi araştırmalıyız. Onlar ne yaptı biz ne yaptık? Bölgeyi yeniden hem Türkiye’nin hem de komşu ülkeleri doyuracak üretim üssü yapabiliriz.

Yaz döneminde Erzurum, Kars, Ardahan’ı gezdim. Ot diz boyu ama yaylalar bomboştu. Çünkü hayvancılık yapanlar son 5-6 yılda  fiyatları enflasyon kadar bile artıramadılar. Bugün et fiyatları yüksek, diye şikayet ediliyor oysa et fiyatları artmadı, olması gereken seviyeye geldi sadece. Dünyada en pahalı eti biz yiyoruz, doğru ama böyle giderse daha da pahalı yiyeceğiz. Çünkü sistem doğru değil. Proje gerçekleşirse vatandaş yerinde istihdam edilir, göç önlenir. Bölge hem Türkiye’nin hem de komşularının üretim üssü olur.

HÜKÜMETE SUNACAĞIZ!

Bu önerinizi kimlerle paylaştınız?

Yavuz: Sayın Cumhurbaşkanı’na ve Ziraat Bankası Genel Müdürü ile paylaştım. Cumhurbaşkanımız çok tuttu. Bunu projelendirin mutlaka, oturup tartışalım, dedi. Önümüzdeki dönemde projelendirip hükümete de sunacağız. Birtakım sıkıntıları beraber yaşıyoruz.Bölgede çok acil ihtiyaç var. Bir şey tutmuyorsa yeni bir model denenmeli. Bu paralar çok büyük paralar değil, bedava para verilmesine kesinlikle karşıyım. Kimse devletten bir lira bedava alıp yememeli. Ama kredinin geri ödemesi her sene bir yavru sattığında ödeyebilecek şekilde olmalı. Bölgeler arası adaletsizliği giderirsek göçü de engelleriz.