Denizin gökdelenleri

OFFSHORE yani açık deniz rüzgâr enerjisi artık Avrupa’da ana akım bir enerji kaynağı haline geldi ve Çin gibi ülkelerde de kalkışa geçiyor. Küresel Rüzgâr Enerjisi Konseyi (GWEC), geçtiğimiz günlerde açıkladığı “2017 Global Rüzgâr Enerjisi raporunda” Türkiye’nin de gündemine aldığı offshore rüzgâr enerjisiyle ilgili çarpıcı rakamlara yer verdi. Raporda 2017’yi açık deniz rüzgârı için “muhteşem bir yıl” olarak nitelendiren GWEC, 2019’un Avrupa’daki açık deniz rüzgârı için bir başka rekor yılı olacağını öngörüyor. Offshore’da lider olan Avrupa’nın yanısıra ABD ve Çin gibi ülkelerin de bu alanda büyümesi bekleniyor. Peki, rüzgârı denizden estiren bu teknoloji neden yaygınlaşıyor? Bunda da fiyatların ucuzlaması ve teknoloji etkili oluyor.

TÜRKİYE DE HAZIRLANIYOR

2017’de Avrupa’da rüzgâr enerjisi kapasitesini en fazla artıran dördüncü ülke olan Türkiye, ilk offshore rüzgâr santralını kurmaya hazırlanıyor. Karadaki santrallara göre daha yüksek elektrik üretim kapasitesi vaat eden offshore santrallara olan ilgi her geçen gün artıyor. Offshore üretimden alınan verim teknolojinin de gelişimiyle her geçen yıl yükseliyor. GWEC’in son raporuna göre, açık denizde kurulan bu santrallara olan ilgi Avrupa’nın da dışına açılarak, artmaya devam edecek. Geçtiğimiz yıl Almanya’da yapılan ihalede ilk kez sübvansiyona tabi olmayan teklifler verildi. Genel olarak, önümüzdeki beş yıl içinde tamamlanacak projeler için offshore fiyatlarının son beş yıldaki fiyatların yarısı kadar olması ve bu trendin devam etmesi bekleniyor. Offshore’u cazip kılan bir diğer unsur da teknolojik gelişim. Türbinlerin büyüklüğü artmaya devam ediyor ve GWEC’e göre çok da uzak olmayan bir gelecekte 10 megavattan (MW) büyük türbinler kullanılacak. Rüzgâr türbinlerinde en önemli faktörlerden biri boyut. Çünkü ne kadar büyük olurlarsa o kadar fazla rüzgâr yakalayabiliyorlar. Günümüzde çalışan en büyük türbinler 164 metrelik rotorlara sahip ve 9.5 megavatlık jeneratörle enerji üretiyor.

YÜZDE 84’Ü AVRUPA’DA

Offshore’un artık tüm enerji üretim kaynaklarıyla ekonomik açıdan rekabet edebilir olması dünyada bu teknolojiye büyük ilgi uyandırıyor. Rapora göre Avrupa’nın ardından sıradaki ülkeler ABD, Japonya, Güney Kore, Tayvan, Hindistan, Avustralya ve hatta Brezilya. GWEC’e göre, offshore rüzgâr 2017’de 4 bin 334 MW’lık kurulumla rekor bir yıl geçirdi. Bu, 2016 pazarına göre yüzde 87’lik artışa tekabül ediyor. Böylece offshore’da toplam küresel kurulum 18 bin 814 MW’a çıktı. Offshore rüzgâr bugün küresel kurulu gücün yalnızca yüzde 3.5’ini temsil etse de bunun önümüzdeki beş yılda önemli ölçüde artması bekleniyor. WindEurope, Avrupa’daki toplam offshore kapasitesinin 2020’ye kadar 25 bin MW’a ulaşacağını öngörüyor. GWEC’e göre 2017 yılsonu itibarıyla, tüm offshore rüzgâr santrallarının yüzde 84’ü 11 Avrupa ülkesinin kıyılarındaki sularda. Kalan yüzde 16’sı ise büyük ölçüde Çin’de, ardından Vietnam, Japonya, Güney Kore, ABD ve Tayvan’da. Ancak Çin’de çok hızlı bir büyüme bekleniyor.

DÜNYANIN EN BÜYÜK TÜRBİNİ

ABD’li enerji şirketi GE, 1 Mart’ta gelecek nesil tasarımı Haliade-X isimli yeni offshore rüzgar türbinini tanıttı. GE, bu türbinle ilgili sorularımızı yanıtladı. Rotor çapı 220 metreye ulaşan Haliade-X, dünyanın ilk 12 MW’lık açık deniz rüzgar türbini ve zeminden kanat ucuna kadar tam 260 metre uzunluğa sahip olacak. Bu, New York’daki ünlü 30 Rockefeller Plaza binasından bile daha uzun. Tamamlandığında Kuzey Alman Denizi’nde, dalgaların 150 metre yukarısında 12 megavatlık jeneratörleriyle her gün 16 bin eve yetecek temiz enerji sağlayabilecek. Bu da senede 67 GW/saat gibi büyük bir miktara eşit. Haliade-X modelinin 2021’de ticari üretime başlayabileceği belirtiliyor. GE yetkilileri, yenilenebilir enerji sektöründe ilk 17 gigavat (GW) offshore rüzgar santralini kurmanın 20 yıl aldığını belirterek, “Bugün öngörüler gösteriyor ki önümüzdeki 12 yılda 90 GW’tan fazla kurulum yapılacak. Açık deniz rüzgâr pazarı önemli ölçüde büyüyecek. Offshore segmenti yılda 8 GW’a doğru ilerliyor” şeklinde konuşuyor.

TÜRKİYE EN BÜYÜK SANTRALA HAZIRLANIYOR

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, geçtiğimiz şubat ayında güneş ve rüzgârda 1.000’er megavatlık yeni ihaleler için çalışmalara başladıklarını belirterek “Öncelikle rüzgârda dünyanın en büyük offshore projesini hazırlıyoruz. Bu alanda da ses getireceğini düşünüyoruz” demişti. Türkiye’nin ise ilk offshore rüzgâr Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) santralı olma özelliğini taşıyacak proje için Saros, Kıyıköy ve Gelibolu aday bölgeler olarak belirlendi.