Danıştay’dan GDO’ya ‘netlik’ freni
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 04, 2009 00:00
Danıştay 10’uncu ve 13’üncü Daireleri Müşterek Heyeti, GDO’lu ürünlerle ilgili yönetmeliğin 11 ve 20’nci maddelerinin yürütmesini oy çokluğuyla durdurdu. Danıştay, GDO’nun yasayla düzenlenerek esaslarının net bir şekilde belirlenmesini istedi. Bakanlık ise kararın günlük hayatta bir boşluğa yol açacağını açıkladı.
TARIM ve Köy İşleri Bakanlığı’nın yayınladığı yönetmeliğin ardından haftalardır devam eden genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) tartışmasını Danıştay frenledi. ‘GDO’lu gıda tartışması giderek büyürken bir vatandaşın dava açması üzerine, Danıştay 10 ve 13’üncü Daireleri Müşterek Heyeti, GDO’lu ürünlerle ilgili yönetmeliğin 11 ve 20’nci maddelerinin yürütmesini oy çokluğuyla durdurdu. Danıştay, durdurma kararına gerekçe olarak, GDO’nun bir yönetmelik ile değil, yasayla düzenlenerek net bir şekilde belirlenmesi gerektiğini gösterdi. Ayrıca, yönetmeliğe yeterli dayanak gösterilmediği de ifade edildi.
26 Ekim 2009 tarihli ‘ Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik’ in iptali istemiyle bir vatandaşın Danıştay’da dava açması üzerine, 11 ve 20’nci maddelerinin yürütmesi durduruldu. Yönetmeliğin durdurulan 11’inci maddesi GDO’lu ürünlerin ithalatını düzenlerken, 20’nci maddesi ise yönetmeliğin yayımı tarihinde yürürlüğe gireceğini öngörüyordu.
Yeterli dayanak oluşturmadı
Danıştay, GDO’lu ürünlerle ilgili yönetmeliğin bazı maddelerinin yürütmesini durdurma kararının gerekçesinde, gıda ve yem amaçlı genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve ürünlerinin ithalatı, işlenmesi, ihracatı, kontrol ve denetimi konularında öncelikle yasa çıkartılarak esaslarının belirlenmesi ve çerçevesinin net olarak çizilmesini istedi.
Danıştay 10 ve 13’üncü Daireleri Müşterek Heyetinin kararının gerekçesinde, GDO yönetmeliğinin yalnızca 3. maddesinde, yönetmeliğe dayanak olarak 5488 Sayılı Tarım Kanunu’nun 10’uncu maddesinin gösterildiği ve diğer maddelerde ise dayanılan maddelerin açıkça belirtilmediği, kanun ve kanun hükmünde kararnamelerin adlarının sayılmasıyla yetinildiği de yer aldı. Bu düzenlemelerde konunun çerçevesi çizilmeden genel kavramlara yer verildiği ifade edilen kararda, “GDO yönetmeliğin ancak belli kısımlarına dayanak oluşturabileceğinin anlaşılması nedeniyle idarece, ayrıntılı olarak ve mevzuatımızda ilk defa ortaya konulan düzenlemelerin yapılabilmesi için yeterli dayanağı oluşturamayacakları sonucuna varılıyor” denildi.
Kanunların isim ve numaraları belirtilsin
DANIŞTAY’IN durdurma kararı için sunduğu gerekçede, GDO’lu ürünlerle ilgili hükümleri kapsayan ve davalı Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çalışmaları yapılan, “Ulusal Biyogüvenlik Kanun Taslağı”nın Bakanlar Kurulu’na sunulduğuna ilişkin, bakanlık resmi internet sitesinde bilgiler yer aldığı kaydedildi. Danıştay kararında şu gerekçeleri sundu: “Bu da dava konusu yönetmelikle düzenlenen konuların tamamıyla bu konuda çıkarılacak bir yasa ile düzenlemesi gerektiğinin bir göstergesidir. Bu haliyle dava konusu yönetmeliğin yasal dayanağı olarak kanunların ad ve numaralarının sayılması suretiyle gösterilen mevzuatın, yönetmeliğin düzenlediği konuların çevre, insan ve toplum sağlığı gibi temel hususları ilgilendirdiği dikkate alındığında, yönetmeliğin yasal dayanağı olarak kabulüne olanak bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.”
Yasama yetkisi devri niteliğini taşıyor
ANAYASA Mahkemesi’nin daha önce “Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun”unun bazı maddelerinin iptali istemi ile açılan davada verdiği karara atıfta bulunan gerekçede, Yasada açıkça esasları belirlenmeden bakanlığa, yönetmelikle alt düzenleme yapması konusunda çok geniş yetkiler verilmesinin yasama yetkisinin devri niteliği taşıyacağının vurgulandı.
Bakanlık: Boşluğa yol açar
TARIM ve Köyişleri Bakanlığı, Danıştay’ın GDO’lu ürünlerle ilgili yönetmeliğin bazı maddelerinin yürütmesini oy çokluğuyla durdurmasına kararına ilişkin yasal bildirimin taraflarına henüz ulaşmadığını, ulaştığında Bakanlığın gerekli önlemleri alacağını bildirdi. Bakanlık tarafından yapılana yazılı açıklamada, “Bahsedilen bu kararla ilgili olarak Bakanlığımız resmi bir bilgi almamış, sadece medyadaki değerlendirmelerden haberdar olunmuştur” denildi. Açıklamada, şunlar kaydedildi: “Yönetmeliğin gerekliliği, uluslararası ve ulusal ölçekteki bilimsel kriterler ve uzman görüşleri ışığında somut bir biçimde ortaya konulmuştur. Danıştay kararının, günlük hayatta bir boşluğa yol açacağı da aşikardır.”
26 Ekim 2009 tarihli ‘ Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik’ in iptali istemiyle bir vatandaşın Danıştay’da dava açması üzerine, 11 ve 20’nci maddelerinin yürütmesi durduruldu. Yönetmeliğin durdurulan 11’inci maddesi GDO’lu ürünlerin ithalatını düzenlerken, 20’nci maddesi ise yönetmeliğin yayımı tarihinde yürürlüğe gireceğini öngörüyordu.
Yeterli dayanak oluşturmadı
Danıştay, GDO’lu ürünlerle ilgili yönetmeliğin bazı maddelerinin yürütmesini durdurma kararının gerekçesinde, gıda ve yem amaçlı genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve ürünlerinin ithalatı, işlenmesi, ihracatı, kontrol ve denetimi konularında öncelikle yasa çıkartılarak esaslarının belirlenmesi ve çerçevesinin net olarak çizilmesini istedi.
Danıştay 10 ve 13’üncü Daireleri Müşterek Heyetinin kararının gerekçesinde, GDO yönetmeliğinin yalnızca 3. maddesinde, yönetmeliğe dayanak olarak 5488 Sayılı Tarım Kanunu’nun 10’uncu maddesinin gösterildiği ve diğer maddelerde ise dayanılan maddelerin açıkça belirtilmediği, kanun ve kanun hükmünde kararnamelerin adlarının sayılmasıyla yetinildiği de yer aldı. Bu düzenlemelerde konunun çerçevesi çizilmeden genel kavramlara yer verildiği ifade edilen kararda, “GDO yönetmeliğin ancak belli kısımlarına dayanak oluşturabileceğinin anlaşılması nedeniyle idarece, ayrıntılı olarak ve mevzuatımızda ilk defa ortaya konulan düzenlemelerin yapılabilmesi için yeterli dayanağı oluşturamayacakları sonucuna varılıyor” denildi.
Kanunların isim ve numaraları belirtilsin
DANIŞTAY’IN durdurma kararı için sunduğu gerekçede, GDO’lu ürünlerle ilgili hükümleri kapsayan ve davalı Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çalışmaları yapılan, “Ulusal Biyogüvenlik Kanun Taslağı”nın Bakanlar Kurulu’na sunulduğuna ilişkin, bakanlık resmi internet sitesinde bilgiler yer aldığı kaydedildi. Danıştay kararında şu gerekçeleri sundu: “Bu da dava konusu yönetmelikle düzenlenen konuların tamamıyla bu konuda çıkarılacak bir yasa ile düzenlemesi gerektiğinin bir göstergesidir. Bu haliyle dava konusu yönetmeliğin yasal dayanağı olarak kanunların ad ve numaralarının sayılması suretiyle gösterilen mevzuatın, yönetmeliğin düzenlediği konuların çevre, insan ve toplum sağlığı gibi temel hususları ilgilendirdiği dikkate alındığında, yönetmeliğin yasal dayanağı olarak kabulüne olanak bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.”
Yasama yetkisi devri niteliğini taşıyor
ANAYASA Mahkemesi’nin daha önce “Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun”unun bazı maddelerinin iptali istemi ile açılan davada verdiği karara atıfta bulunan gerekçede, Yasada açıkça esasları belirlenmeden bakanlığa, yönetmelikle alt düzenleme yapması konusunda çok geniş yetkiler verilmesinin yasama yetkisinin devri niteliği taşıyacağının vurgulandı.
Bakanlık: Boşluğa yol açar
TARIM ve Köyişleri Bakanlığı, Danıştay’ın GDO’lu ürünlerle ilgili yönetmeliğin bazı maddelerinin yürütmesini oy çokluğuyla durdurmasına kararına ilişkin yasal bildirimin taraflarına henüz ulaşmadığını, ulaştığında Bakanlığın gerekli önlemleri alacağını bildirdi. Bakanlık tarafından yapılana yazılı açıklamada, “Bahsedilen bu kararla ilgili olarak Bakanlığımız resmi bir bilgi almamış, sadece medyadaki değerlendirmelerden haberdar olunmuştur” denildi. Açıklamada, şunlar kaydedildi: “Yönetmeliğin gerekliliği, uluslararası ve ulusal ölçekteki bilimsel kriterler ve uzman görüşleri ışığında somut bir biçimde ortaya konulmuştur. Danıştay kararının, günlük hayatta bir boşluğa yol açacağı da aşikardır.”