Cazip lira gününde dövizli tahvil çıktı

Güncelleme Tarihi:

Cazip lira gününde dövizli tahvil çıktı
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 27, 2001 01:25

Devlet Bakanı Kemal Derviş, dün TL'yi cazip hale getirmek için uygulanacak yeni düzenlemeleri açıklarken, Hazine de bugün dolar ve Euro cinsinden döviz kağıdı satacağını duyurdu.

Devlet Bakanı Kemal Derviş, TL'yi cazip hale getirmeyi ve kamu ve reel sektör finansmanını rahatlatmaya dönük yeni önlemleri açıkladı. Derviş, bu önlemleri açıklamadan birkaç saat önce, Hazine bugün dolar ve Euro cinsinden döviz kağıdı satacağını duyurdu. Piyasa uzmanları, iki kararın açıklanmasının aynı güne denk gelmesini ‘‘çelişkili durum’’ olarak değerlendirdi.

Kemal Derviş, alınan önlemlerin amacının, tasarruflarını Türk Lirası'nda değerlendirmek isteyenlere biraz daha yardımcı olmak olduğunu bildirdi. Derviş, ‘‘Aynı zamanda bankaların kendilerini Türk Lirası ile fonlamalarını da desteklemektir’’ dedi.

Devlet Bakanı Kemal Derviş, Hazine Müsteşarı Faik Öztrak ve Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, ekonomideki son gelişmeleri değerlendirdi. Derviş'in basın toplantısı sürerken, Maliye Bakanlığı da, yatırımların döviz ve repodan uzun vadeli TL mevduatına yönelmesini amaçlayan stopaj değişikliklerini açıkladı.

Türkiye'de yaklaşık üç aydır, Nisan ayı ortalarından beri yenilenmiş ekonomik programın uygulandığını belirten Derviş, programın, ekonominin seyrine bakıldığı zaman Nisan ortasından Mayıs sonuna kadar aslında hızla iyiye gidişin başlamış olduğunu söyledi. Bu süre içinde faizlerin ciddi bir şekilde düştüğünü ve Mayıs ortalarından itibaren de piyasalarda canlanmanın ilk belirtilerinin görüldüğünü kaydeden Derviş, şöyle konuştu:

‘‘Haziran ayı yoğun ve aynı zamanda zor bir ay oldu. Meclis önemli 8 yasayı Haziran ayında onayladı. Doğal olarak bu yasalar tartışılırken her demokratik ülkede olduğu gibi bu tartışmalar bazen bir gerilim de yarattı. Fakat, uluslararası deneyimlere de baktığımız zaman gerçekten büyük bir hızla bu yasal altyapı kabul edildi ve Temmuz başına geldik ve Temmuz başında maalesef hem içerdeki bazı tartışmalar yüzünden hem de uluslararası ortamda Arjantin ve bazı başka ülkelerin yaşadığı sorunlar yüzünden Temmuz başında programda bir aksama oldu ve faizlerde, kurda, döviz piyasasında olumsuz gelişmelere tanık olduk.’’

RAYINA OTURTTUK

Programı yeniden rayına oturtmak için hükümetin hızlı davrandığını, ekonomi yönetimi olarak müdahale ettiklerini anlatan Kemal Derviş, ‘‘Ve bir haftadır olumsuza giden durumu olumluya tekrar çevirebildik. Bu tür dalgalanmalar, bu tür gelişmeler aslında her yerde oluyor, dünyanın hiçbir yerinde ilerleme, iyileşme doğrusal olarak gerçekleşmiyor. Dolayısıyla bu dalgalanmaları bir bakıma beklemek doğrudur. İyileşme, dediğim gibi doğrusal olmuyor ve iyiye doğru gidiş üç hafta olursa bir hafta da bazı sorunlar yaşanması normaldir’’ diye konuştu.

AYARDA YARAR VAR

Herhangi bir programda olduğu gibi içte ve dıştaki gelişmeler ışığında kendilerinin de zaman zaman ekonomi politikasındaki bazı ayarlamaları yapmakta yarar gördüklerini ve yarar görmekte de devam edeceklerini ifade eden Derviş, bu ayarlamalar hakkında bilgi verirken yapılan düzenlemeleri üç başlık altında özetledi. Derviş, bu konuda şunları söyledi: ‘‘Bu başlıklardan birincisi, finans sektörüne yönelik bazı değişiklikler şeklinde yorumlanabilir. İkinci başlıkta, kamu finansman politikasını ilgilendiren bazı önlemler var. Hem finans sektörüne ilişkin önlemler, hem kamu finansmanıyla ilgili önlemlerin amacı, tasarruflarını Türk Lirası'nda değerlendirmek isteyenlere biraz daha yardımcı olmaktır. Aynı zamanda bankaların kendilerini Türk Lirası ile fonlamalarını da desteklemektir. Üçüncü başlık altında bazı adımlar atıyoruz. Bunlar da direkt üretime, dolayısıyla istihdama, reel sektöre destek başlığıyla sunabiliriz.’’

Mini pakette kime ne var?

FİNANS SEKTÖRÜ

Merkez Bankası'nda daha önce faizsiz tutulan zorunlu karşılıklara faiz verilecek. Bu ödemeler üç ayda bir yapılacak ve faizi mevduata uygulanan faizin yüzde 80'i olacak.

TL mevduat hesaplarında stopaj oranı 3-6 ay vadeliler için yüzde 14'e, 6-12 ay vadeliler için yüzde 10'a, 12 ay uzun vadeliler için yüzde 6'ya inecek.

Devlet tahvili ve Hazine bonosu faiz gelirlerinin beyan sınırı 50 milyar liraya yükseltiliyor.

Repo hesaplarındaki stopaj oranı yüzde 16'dan yüzde 20'ye yükseltilecek.

Döviz mevduatının stopajı bir yıldan uzun vadelerde değişmeyecek, kısa vadelerde ise yüzde 16'dan yüzde 18'e yükseltilecek.

Bu önlemlerle, yatırımcı uzun vadeli TL'ye yönlendirilirken, bankalar da yurtdışından döviz borçlanarak açık pozisyon yaratmayacak.

KAMU FİNANSMANI

Hazine, aylık borçlanma programı yayımlanması uygulamasına ara verecek. İhaleler yine salı günleri yapılacak ancak diğer günlerde de ihaleye çıkılabilecek. İhalelerin koşulları en az bir gün öncsinden kamuya duyurulacak. Her ay sonunda, izleyen ayın günlük iç borç ödemeleri duyurulmaya devam edilecek.

Yılın kalan bölümündeki 32.6 katrilyon liralık borçlanma ihtiyacı ile 40 trilyon liralık itfa arasındaki fark uluslararası kaynaklar ve faiz dışı fazla ile karşılanacak.

Bu önlemle kamunun üzerinde iç piyasadan ilave borçlanma baskısı olmayacak böylece faizler düşecek.

REEL SEKTÖR

Bankalar Kanunu'nun Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na tanıdığı ‘Aktif Yönetim Şirketi’ kurma yetkisi, reel sektörün canlandırılması için kullanılacak.

Ticari kredilerde Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF), yüzde 5'den yüzde 3'e indirilecek.

Banka ve finansman şirketi dışında kişilerin sağladıkları yurtdışı kredilerin KKDF oranı yüzde 6'dan yüzde 3'e düşürülecek.

Kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili ödemeyle yapılan ithalatta KKDF oranı yüzde 6'dan yüzde 3'e indirilecek.

Bu önlemlerle, şirketlerin daha ucuz borçlanması ve üretimin artırılması sağlanacak.

6 hafta kritik

Devlet Bakanı Kemal Derviş, ‘‘Bugün reel faiz çok yüksek. Bu faizlerle reel ekonominin büyümeye geçmesi mümkün değil. Bir gecikme var’’ dedi. Bu gecikmenin telafi edilebilmesinde önümüzdeki birbuçuk ayın büyük önem taşıdığına işaret eden Derviş, ‘‘Bu gecikmeyi yenmemiz önümüzdeki 6 haftanın iyiye gitmesine bağlı. O zaman eylül-ekim gibi büyümeyi gerçekleştireceğiz’’ dedi.

Güven önemli

Devlet Bakanı Kemal Derviş, alınan teknik birtakım önlemlerden daha önemli olan şeyin ekonomide temel istikrarın sağlanması, makro ekonomik dengelerin oturması, toplumsal barış ve geleceğe olan güven olduğunu da ifade ederek, şunları söyledi: ‘‘Teknik önlemler hiç bir zaman bu güvenin yerine geçemez, yardımcı olurlar. Fakat temel istikrara güven, toplumsal barışa güven bu programın başarısı için ve Türkiye'nin geleceği için en önemli koşuldur. ‘‘

Kriz, finastan reel sektöre sıçradı

Devlet Bakanı Kemal Derviş, toplumda haklı olarak reel sektöre ilişkin, çok ciddi istekler bulunduğunu vurgulayarak, Şubat'ta başlayan bunalımın, finans sektörü bunalımı olarak ortaya çıktığını kaydetti. Bunalımın da, reel sektör bunalımına dönüştüğünü, istihdam üretimde ciddi sorunlar bulunduğunu anlatan Derviş, ‘‘Ekonomik programla, bunlara çare bulunması gerekiyor. Genel olarak, ekonomide bir düzelme olmadan, güven ortamını yeniden tesis etmeden, faiz hadlerini düşürmeden, reel sektörde mucize yaratmak mümkün değil ’’ dedi.
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!