Cari açık beş ayda yüzde 5.3 azaldı
Güncelleme Tarihi:
ANKA
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 12, 2007 17:13
Cari açık yılın ilk beş aylık döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.3 oranında azalarak 15 milyar 833 milyon dolara indi.
Mayıs ayında cari açık, bir önceki yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 14.3 oranında azalarak 3 milyar 504 milyon dolara düştü.
Merkez Bankası, mayıs ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerini açıkladı. Mayıs ayında cari açık, bir önceki yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 14.3 oranında azalarak 4 milyar 88 milyon dolardan 3 milyar 504 milyon dolara düştü. Ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7.8 oranında azalarak 4 milyar 248 milyon dolara düştü. Hizmetler dengesindeki fazla yüzde 5.6 oranında büyüyerek 1 milyar 73 milyon dolara çıktı. Gelir dengesindeki açık yüzde 33.1 azalışla 437 milyon dolara düştü. Cari transferlerden kaynaklanan girişler yüzde 30.3 küçülerek 108 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bunun sonucunda 2007 yılının Ocak-Mayıs döneminde cari açık, bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 5.3 oranında azalarak 16 milyar 723 milyon dolardan 15 milyar 833 milyon dolara indi.
DIŞ TİCARET AÇIĞI AZALDI
Ocak-Mayıs dönemi verilerine göre ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret dengesi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5.8 azalarak 16 milyar 452 milyon dolar tutarında açık verdi.
Ocak-Mayıs dönemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yıla oranla yüzde 16.2 oranında artarak 62 milyar 555 milyon dolara ulaştığı; ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 26.1 oranında artarak 40 milyar 483 milyon dolara ve bavul ticareti gelirlerinin yüzde 27.2 oranında artarak 2 milyar 425 milyon dolara yükseldiği görüldü.
TURİZM GELİRLERİ YÜZDE 11 ARTTI
Nisan ve Mayıs ayları tahmini veriler olmak üzere, 2007 yılının ilk beş aylık döneminde turizm gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 12.3 artarak 4 milyar 697 milyon dolara, turizm giderleri de yüzde 16.5 artarak 1 milyar 198 milyon dolara yükselmesi bekleniyor. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirlerinin yüzde 10.9 oranında artarak 3 milyar 499 milyon dolara ulaştığı tahmin edildi.
Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde ise net giderler, 2006 yılının aynı dönemine oranla yüzde 25.7 küçülme kaydederek 168 milyon dolar oldu. Alt kalemler itibariyle, net navlun giderlerinde 684 milyon dolar net çıkış gözlemlenirken, diğer taşımacılık kaleminden kaynaklanan net girişler 2007 yılının Ocak-Mayıs döneminde 516 milyon dolar oldu.
Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetleri, ilk beş ayda bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 1.1 azalarak 361 milyon dolar giriş kaydetti.
Bu gelişmeler sonucunda, 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde 2 milyar 789 milyon dolar fazla veren Hizmetler Dengesi kalemi, 2007 yılının aynı döneminde 3 milyar 73 milyon dolar fazla verdi.
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemi, Ocak-Mayıs döneminde 2 milyar 934 milyon dolar net çıkış kaydetti. Bu dönemde yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 827 milyon, 162 milyon ve 1 milyar 898 milyon dolar oldu.
FAİZ GİDERLERİ YÜZDE 21 ARTTI
Aynı dönemde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2006 yılının ilk beş ayına oranla yüzde 21.3 artarak 2 milyar 748 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bir önceki yılın Ocak-Mayıs dönemiyle karşılaştırıldığında cari transferler, 2007 yılının aynı döneminde yüzde 11.4 oranında azalarak 480 milyon dolar oldu. Söz konusu dönemde, işçi gelirleri ve resmi transferlerden kaynaklanan girişler sırasıyla 390 milyon ve 90 milyon dolar olarak gerçekleşti.
NET SERMAYE GİRİŞİ YÜZDE 19 AZALDI
Ocak-Mayıs döneminde finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, 2006 yılının aynı dönemine göre yüzde 19.2 azalarak 12 milyar 816 milyon dolar oldu.
Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde 8 milyar 521 milyon dolar olarak gerçekleşirken bu yılın aynı döneminde 11 milyar 17 milyon dolara yükseldi.
1.5 MİLYAR DOLARLIK GAYRİMENKUL ALIMI
Ocak-Mayıs dönemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının 1 milyar 546 milyon dolara yükseldiği tahmin edilirken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 212 milyon dolar net kullanım gerçekleştirildiği gözlendi.
Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarla ilgili olarak, bir önceki yılın ilk beş ayında net 48 milyon dolar tasfiye yapılırken, 2007 yılının aynı döneminde ise net 1429 milyon dolar tutarında yurtdışında yeni yatırım yapıldı.
Sonuç itibariyle, doğrudan yatırımlar kaleminde gerçekleşen net girişler, 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde 8 milyar 569 milyon dolardan 2007 yılının aynı döneminde 9 milyar 588 milyon dolara yükseldi.
PORTFÖY YATIRIMLARINDA 7.1 MİLYAR DOLAR GİRİŞ
Portföy yatırımlarında 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde 114 milyon dolar net sermaye çıkışı gözlemlenirken, 2007 yılının aynı döneminde 7 milyar 141 milyon dolar net giriş gerçekleşti.
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, varlıklar başlığı altında, yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında menkul değer alım-satımları ile ilgili olarak, 2006 Ocak-Mayıs döneminde 688 milyon dolar ve 2007 yılının aynı döneminde 729 milyon dolar net alım yapıldı.
Portföy yatırımları kaleminin yükümlülükler bölümünde Genel Hükümet, yurtdışında ihraç edilmiş tahvillerle ilgili olarak, Mayıs ayında 1 milyar 17 milyon dolar tutarında anapara geri ödemesinde bulunarak Ocak-Mayıs döneminde net 2 milyar 360 milyon dolar net borçlanma gerçekleşti.
Yurtdışında yerleşik kişiler, Mayıs ayında hisse senedi piyasasında 1 milyar 909 milyon dolar net alım, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 964 milyon dolar tutarında net satım gerçekleştirdi. Böylece, 2007 yılı Ocak-Mayıs döneminde söz konusu piyasalarda sırasıyla 2 milyar 126 milyon ve 3 milyar 384 milyon dolar net alım gerçekleştirildi.
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan bu kalemde 2006 yılı Ocak-Mayıs döneminde 13 milyar 581 milyon doları net giriş gerçekleşmişken, 2007 yılının aynı döneminde 1 milyar 181 milyon dolar net giriş oldu.
Varlıklar bölümünde yar alan ticari kredilerde, ihracat karşılığı yurtdışına açılan kredilerle ilgili olarak, 2006 yılı Ocak-Mayıs döneminde ve 2007 yılının aynı döneminde sırasıyla 27 milyon dolar ve 164 milyon dolar tutarında net kredi açıldı. Nakit kredilerde ise 2006 yılı Ocak-Mayıs döneminde yurtdışı yerleşiklere 90 milyon dolar net kredi açılmışken, bu yılın aynı döneminde 74 milyon dolar tutarında net kredi geri ödemesi gerçekleşti.
Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıkları, 2006 yılının ilk beş aylık döneminde 57 milyon dolar azalırken, bu yılın aynı döneminde 7 milyar 494 milyon dolar tutarında arttı.
YÜKÜMLÜLÜKLER 8.7 MİLYAR DOLAR ARTTI
Bir önceki yılın Ocak-Mayıs döneminde 13 milyar 641 milyon dolar artış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde bu yılın aynı döneminde 8 milyar 765 milyon dolar artış gerçekleşti.
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, ithalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde toplam 1 milyar 572 milyon dolar, 2007 yılının aynı döneminde ise 1 milyar 782 milyon dolar net kullanım kaydedildi.
Krediler kalemi incelendiğinde ise Uluslararası Para Fonu kredileriyle ilgili olarak Genel Hükümet, Mayıs ayında gerçekleşen 1 milyar 134 milyon dolar kullanım ve 381 milyon dolar geri ödeme ile birlikte Ocak-Mayıs döneminde 2 milyar 120 milyon dolar net geri ödeme gerçekleşti. Söz konusu beş aylık dönemde yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak net 318 milyon dolar geri ödemede bulunuldu. Bu dönemde bankacılık sektörünün yurtdışından sağlamış olduğu net kredi miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 24.4 azalarak 3 milyar 115 milyon dolar oldu. Diğer sektörlerin sağlamış olduğu net kredi miktarı yüzde 9.3 artarak 12 milyar 101 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, bir önceki yılın Ocak-Mayıs döneminde 878 milyon dolar net artış olmuşken, bu yılın aynı döneminde 5 milyar 877 milyon dolar tutarında net düşüş gözlendi. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 5 milyar 714 milyon dolar tutarında azaldı.
Finans hesaplarının son kalemi olan rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, 2006 yılının ilk beş aylık döneminde 6 milyar 169 milyon dolar artmışken, bu yılın aynı döneminde 5 milyar 94 milyon dolar artış gösterdi.
Merkez Bankası, mayıs ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerini açıkladı. Mayıs ayında cari açık, bir önceki yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 14.3 oranında azalarak 4 milyar 88 milyon dolardan 3 milyar 504 milyon dolara düştü. Ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7.8 oranında azalarak 4 milyar 248 milyon dolara düştü. Hizmetler dengesindeki fazla yüzde 5.6 oranında büyüyerek 1 milyar 73 milyon dolara çıktı. Gelir dengesindeki açık yüzde 33.1 azalışla 437 milyon dolara düştü. Cari transferlerden kaynaklanan girişler yüzde 30.3 küçülerek 108 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bunun sonucunda 2007 yılının Ocak-Mayıs döneminde cari açık, bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 5.3 oranında azalarak 16 milyar 723 milyon dolardan 15 milyar 833 milyon dolara indi.
DIŞ TİCARET AÇIĞI AZALDI
Ocak-Mayıs dönemi verilerine göre ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret dengesi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5.8 azalarak 16 milyar 452 milyon dolar tutarında açık verdi.
Ocak-Mayıs dönemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yıla oranla yüzde 16.2 oranında artarak 62 milyar 555 milyon dolara ulaştığı; ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 26.1 oranında artarak 40 milyar 483 milyon dolara ve bavul ticareti gelirlerinin yüzde 27.2 oranında artarak 2 milyar 425 milyon dolara yükseldiği görüldü.
TURİZM GELİRLERİ YÜZDE 11 ARTTI
Nisan ve Mayıs ayları tahmini veriler olmak üzere, 2007 yılının ilk beş aylık döneminde turizm gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 12.3 artarak 4 milyar 697 milyon dolara, turizm giderleri de yüzde 16.5 artarak 1 milyar 198 milyon dolara yükselmesi bekleniyor. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirlerinin yüzde 10.9 oranında artarak 3 milyar 499 milyon dolara ulaştığı tahmin edildi.
Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde ise net giderler, 2006 yılının aynı dönemine oranla yüzde 25.7 küçülme kaydederek 168 milyon dolar oldu. Alt kalemler itibariyle, net navlun giderlerinde 684 milyon dolar net çıkış gözlemlenirken, diğer taşımacılık kaleminden kaynaklanan net girişler 2007 yılının Ocak-Mayıs döneminde 516 milyon dolar oldu.
Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetleri, ilk beş ayda bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 1.1 azalarak 361 milyon dolar giriş kaydetti.
Bu gelişmeler sonucunda, 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde 2 milyar 789 milyon dolar fazla veren Hizmetler Dengesi kalemi, 2007 yılının aynı döneminde 3 milyar 73 milyon dolar fazla verdi.
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemi, Ocak-Mayıs döneminde 2 milyar 934 milyon dolar net çıkış kaydetti. Bu dönemde yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 827 milyon, 162 milyon ve 1 milyar 898 milyon dolar oldu.
FAİZ GİDERLERİ YÜZDE 21 ARTTI
Aynı dönemde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2006 yılının ilk beş ayına oranla yüzde 21.3 artarak 2 milyar 748 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bir önceki yılın Ocak-Mayıs dönemiyle karşılaştırıldığında cari transferler, 2007 yılının aynı döneminde yüzde 11.4 oranında azalarak 480 milyon dolar oldu. Söz konusu dönemde, işçi gelirleri ve resmi transferlerden kaynaklanan girişler sırasıyla 390 milyon ve 90 milyon dolar olarak gerçekleşti.
NET SERMAYE GİRİŞİ YÜZDE 19 AZALDI
Ocak-Mayıs döneminde finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, 2006 yılının aynı dönemine göre yüzde 19.2 azalarak 12 milyar 816 milyon dolar oldu.
Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde 8 milyar 521 milyon dolar olarak gerçekleşirken bu yılın aynı döneminde 11 milyar 17 milyon dolara yükseldi.
1.5 MİLYAR DOLARLIK GAYRİMENKUL ALIMI
Ocak-Mayıs dönemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının 1 milyar 546 milyon dolara yükseldiği tahmin edilirken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 212 milyon dolar net kullanım gerçekleştirildiği gözlendi.
Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarla ilgili olarak, bir önceki yılın ilk beş ayında net 48 milyon dolar tasfiye yapılırken, 2007 yılının aynı döneminde ise net 1429 milyon dolar tutarında yurtdışında yeni yatırım yapıldı.
Sonuç itibariyle, doğrudan yatırımlar kaleminde gerçekleşen net girişler, 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde 8 milyar 569 milyon dolardan 2007 yılının aynı döneminde 9 milyar 588 milyon dolara yükseldi.
PORTFÖY YATIRIMLARINDA 7.1 MİLYAR DOLAR GİRİŞ
Portföy yatırımlarında 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde 114 milyon dolar net sermaye çıkışı gözlemlenirken, 2007 yılının aynı döneminde 7 milyar 141 milyon dolar net giriş gerçekleşti.
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, varlıklar başlığı altında, yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında menkul değer alım-satımları ile ilgili olarak, 2006 Ocak-Mayıs döneminde 688 milyon dolar ve 2007 yılının aynı döneminde 729 milyon dolar net alım yapıldı.
Portföy yatırımları kaleminin yükümlülükler bölümünde Genel Hükümet, yurtdışında ihraç edilmiş tahvillerle ilgili olarak, Mayıs ayında 1 milyar 17 milyon dolar tutarında anapara geri ödemesinde bulunarak Ocak-Mayıs döneminde net 2 milyar 360 milyon dolar net borçlanma gerçekleşti.
Yurtdışında yerleşik kişiler, Mayıs ayında hisse senedi piyasasında 1 milyar 909 milyon dolar net alım, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 964 milyon dolar tutarında net satım gerçekleştirdi. Böylece, 2007 yılı Ocak-Mayıs döneminde söz konusu piyasalarda sırasıyla 2 milyar 126 milyon ve 3 milyar 384 milyon dolar net alım gerçekleştirildi.
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan bu kalemde 2006 yılı Ocak-Mayıs döneminde 13 milyar 581 milyon doları net giriş gerçekleşmişken, 2007 yılının aynı döneminde 1 milyar 181 milyon dolar net giriş oldu.
Varlıklar bölümünde yar alan ticari kredilerde, ihracat karşılığı yurtdışına açılan kredilerle ilgili olarak, 2006 yılı Ocak-Mayıs döneminde ve 2007 yılının aynı döneminde sırasıyla 27 milyon dolar ve 164 milyon dolar tutarında net kredi açıldı. Nakit kredilerde ise 2006 yılı Ocak-Mayıs döneminde yurtdışı yerleşiklere 90 milyon dolar net kredi açılmışken, bu yılın aynı döneminde 74 milyon dolar tutarında net kredi geri ödemesi gerçekleşti.
Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıkları, 2006 yılının ilk beş aylık döneminde 57 milyon dolar azalırken, bu yılın aynı döneminde 7 milyar 494 milyon dolar tutarında arttı.
YÜKÜMLÜLÜKLER 8.7 MİLYAR DOLAR ARTTI
Bir önceki yılın Ocak-Mayıs döneminde 13 milyar 641 milyon dolar artış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde bu yılın aynı döneminde 8 milyar 765 milyon dolar artış gerçekleşti.
Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, ithalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde 2006 yılının Ocak-Mayıs döneminde toplam 1 milyar 572 milyon dolar, 2007 yılının aynı döneminde ise 1 milyar 782 milyon dolar net kullanım kaydedildi.
Krediler kalemi incelendiğinde ise Uluslararası Para Fonu kredileriyle ilgili olarak Genel Hükümet, Mayıs ayında gerçekleşen 1 milyar 134 milyon dolar kullanım ve 381 milyon dolar geri ödeme ile birlikte Ocak-Mayıs döneminde 2 milyar 120 milyon dolar net geri ödeme gerçekleşti. Söz konusu beş aylık dönemde yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak net 318 milyon dolar geri ödemede bulunuldu. Bu dönemde bankacılık sektörünün yurtdışından sağlamış olduğu net kredi miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 24.4 azalarak 3 milyar 115 milyon dolar oldu. Diğer sektörlerin sağlamış olduğu net kredi miktarı yüzde 9.3 artarak 12 milyar 101 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, bir önceki yılın Ocak-Mayıs döneminde 878 milyon dolar net artış olmuşken, bu yılın aynı döneminde 5 milyar 877 milyon dolar tutarında net düşüş gözlendi. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 5 milyar 714 milyon dolar tutarında azaldı.
Finans hesaplarının son kalemi olan rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, 2006 yılının ilk beş aylık döneminde 6 milyar 169 milyon dolar artmışken, bu yılın aynı döneminde 5 milyar 94 milyon dolar artış gösterdi.