Bankalar dibe vurdu

ABD kaynaklı mortgage krizi tüm dünyayı etkisi altına alırken, siyasi riskleri de artan Türkiye sarsıntıdan en ağır darbeyi alan ülke oldu.

Referans Gazetesi'nin haberine göre, Ä°stanbul Menkul Kıymetler Borsası, yıl başından bu yana yüzde 29 ile en fazla düşen borsa olurken, piyasanın ipini banka hisseleri çekti. Bankacılık endeksinin yüzde 40 deÄŸer kaybettiÄŸi bu yıl, hisse senetleri borsada iÅŸlem gören 17 bankanın piyasa deÄŸeri 49.2 milyar dolarlık kayıpla 115 milyar dolardan 65.7 milyar dolara indi.   Â

Bankaların piyasa değerinin neredeyse yarı yarıya erimesinde piyasalarda yaşanan kriz nedeniyle yaşanan yabancı çıkışları, karlılıkta önceki yıllara oranla düşüş beklentisi, kredi kartı faizleriyle ilgili Meclis'e sunulan yasa tasarısı ve bankaların sermaye yeterlilik rasyolarındaki düşüş gibi nedenler etkili oldu.
 
En fazla düşüş Şekerbank'ta

Oransal olarak piyasa değeri en fazla düşen banka yüzde 61,2 ile Şekerbank oldu. Şekerbank'ın 2007 sonunda 1.7 milyar dolar olan piyasa değeri dün itibari ile 691 milyon dolara geriledi. Sabah-atv ihalesini kazanan Çalık Grubu'na verdiği 375 milyon dolar kredi nedeniyle son dönemde yoğun eleştirilere hedef olan Vakıfbank'ın hisselerinde ise özellikle Çalık Grubu'na verilen kredinin ardından sert satışlar yaşandı. Bankanın piyasa değeri son dönemdeki yoğun yabancı satışlarının da etkisiyle yüzde 53,6 azalarak 4.1 milyar dolara geriledi. Çalık Grubu'na kredi veren diğer banka olan Halkbank'ın piyasa değeri de yüzde 47,6 düştü.
 
Kârlılık düşüyor

Küresel krizin yanı sıra Türkiye'de artan iç siyasi riskin etkisiyle, bankaların kârlılıklarında bu yıl reel bazda gerileme dikkati çekiyor. BDDK verilerine göre, sektörün geçen yılın ilk çeyreğine göre nominal bazda yüzde 5,6 artan karının, reel olarak yüzde 4 civarında gerilediğine dikkat çekiliyor. Ayrıca, bankaların nominal kârlılıklarında, bu yıl yüzde 96 oranında artan diğer faaliyet gelirlerinin etkili olması, sektörü yönelik endişeleri artırıyor. Öte yandan yüzde 20'yi aşan bono faizleri nedeniyle, portföylerindeki Hazine kağıtlarından zarar yazan bankaların özsermayelerinde erime yaşandığı bildiriliyor. Bankaların kârındaki azalışta vade uyumsuzluğunun da etkili olduğu kaydediliyor. 2007'nin ilk çeyreğinde yüzde 22,3 olan sektörün sermaye yeterlilik rasyosu, 2008'in aynı döneminde yüzde 17,18'e geriledi.
 
Son darbe karttan

Bankaların değerinde yaşanan düşüşte, küresel krizden dolayı yaşanan yabancı çıkışları da etkili oldu. Son yıllarda ağırlıklı olarak bankacılık hisselerinde pozisyon alan yabancı yatırımcılar, dalgalanma nedeniyle yaşanan çıkışlarda da ağırlıklı olarak bankacılık hisselerini satıyor. Bu satışlar da bankacılık hisselerinde büyük düşüşlere neden oluyor. Bunun yanı sıra, bankaların üst üste açıkladığı, büyük montanlı bedelli sermaye artırımları da yatırımcıları bu tahtalardan kaçırıyor. Bunun yanında Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya'nın TBMM Başkanlığı'na sunduğu kredi kartı faizlerine üst sınır getirilmesini öneren yasa tasarısı da son bir haftada bankacılık hisselerinde sert düşüşlere neden oldu. 
 
Bankalar hükümeti Hazine'ye şikayet etti

Kredi kartlarına uygulanan faize üst sınır getirilmesi uygulamasına karşı çıkan bankalar, bu konunun yanı sıra hükümetin son dönemde attığı ve mali disiplinde gevşeme olarak algılanan adımlarından duydukları rahatsızlıklarını Hazine'ye ilettiler. Hazine ve Merkez Bankası yetkilileri ile aylık toplantılar yapan Piyasa Yapıcı (PY) bankalar, cuma günkü toplantıda kredi kartları teklifinin özellikle kredi kartları pazarında büyük pay sahibi olan bankalar açısından tedirginlik verici olduğunu belirttiler. Bir bankacı, "Özellikle büyük bankalar kredi kartlarında yapılmak istenen yeni düzenlemeden çok rahatsız ve bunu dile getirdiler. Bu adımı popülist politikalara bir kayış olarak nitelendiriyorlar. Yalnızca kredi kartları da değil, FDF hedefindeki indirim, prim affı gibi uygulamalar da tedirginlik yaratıyor" dedi.