Artık 30 milyarlık ev 5 milyar gösterilmeyecek

Emlak Vergisi'nde bu ay sonunda bitecek beyanname verme süresi 30 Eylül'e kadar uzatılacak. Emlak sahipleri, yeni yasa çerçevesinde beyannamelerini verecekler. Beyannamesini daha önce vermiş olanlar da beyanda bulunacak. Yeni yasa, Doğu ve Güneydoğu'da tek evi olanları koruyor.

Yeni vergi yasasıyla Emlak Vergisi oranları indirilirken, Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da tek evi olanlar için daha avantajlı bir uygulama getirildi. Buna göre, Doğu ve Güneydoğu Bölgesi'nde tek evi olanlar, binde yarım oranında Emlak Vergisi ödeyecek. Emlak Vergisi'nde temmuz sonuna kadar yapılan erteleme, yeni bir tebliğ ile Eylül ayı sonuna kadar uzatılacak. Yeni yasa ile daha önce Emlak Vergisi beyannamesini vermiş kişilere emlaklarının değerini yeni beyan ile yükseltme imkanı tanınıyor.

ASGARİ BEDEL

Maliye, belediyelerin belirlediği rayiç bedeli, bir ‘‘asgari bedel’’ ve ‘‘otokontrol sağlayacak bir bedel’’ olarak görüyor.

Örneğin, dairesinin bedeli 35 milyar lira olan bir kişi, belediyenin belirlediği rayiç bedel olan 5 milyar lira üzerinden emlak vergisini bu yıl için yatırmış olabilir. 5 milyar üzerinden binde 4 oranında uygulandığı için 20 milyon lira ödeme yapmıştır.

Şimdi bu kişiye aslında 35 milyar lira olan dairesinin değerini yükseltme imkanı tanınırken, binde 1'e düşürülerek ödenecek verginin, ilk ödediği verginin altında kalmayacağı hükmü getiriliyor.

Bu kişi 35 milyar liralık dairesinin bedelini, 30 Eylül 1998 tarihine kadar yeniden beyanname vererek 25 veya 30 milyar lira olarak gösterebilir. Böylece, 30 milyar gösterdiği takdirde, yeni oran binde 1 olduğu için ödeyeceği vergi 30 milyon lira olacak.

ALANA SORGU

Maliye Bakanlığı, gayrimenkulünün gerçek değerini göstermeyen olursa, şüphelendiği takdirde gerçek değeri bu kez dairenin alıcısına soracak. Alan ile satan arasında çoğu zaman menfaat birliği olmayacağı varsayılıyor. Daire sahipleri ileride gelirlerinin üzerinde harcamaları saptanıp da kendilerine ‘‘bu gelir nereden’’ diye sorulduğunda, sattıkları dairenin bedelini yüksek göstermiş, dolayısıyla gelirin kaynağını göstermiş olacaklar. Dairenin bedelini belediyenin rayicine bağlı kalıp, yükseltmeyen kişi satış aşamasında sıkıntı çekebilecek. Bu nedenle Maliye, özellikle çok sayıda bina, daire alıp satan kişilerin emlak vergisi için yeniden beyanneme verip, gayrimenkullarının değerini gerçek değerine yükseltmelerini bekliyor.

BELEDİYELER KORUNACAK

Gelirler Genel Müdürü Nevzat Saygılıoğlu, bu uygulama ile hem belediyelerin gelirlerinin korunacağını, hem de vatandaşa bir fırsat verileceğini belirtirken, ‘‘böylece aşamalı da olsa da, gerçek değerlere ulaşılacağını’’ söyledi.

Yasada emlak vergisi oranı normal dairelerde binde 1'e, işyerlerinde binde 2'ye indirilirken, bu oranların yarıya kadar azaltılıp 3 katına artırmak için Bakanlar Kurulu'na yetki veriliyor. Bu yetkinin Bakanlar kurulu tarafından bu yıl uygulanmayacağı tahmin ediliyor.