Alkol yasası için nefesler tutuldu, gözler Cumhurbaşkanı'nda
Güncelleme Tarihi:
Nefesler tutuldu, gözler Köşk’e çevrildi. Saat 22.00’den sonra bakkal, büfe ve marketlerde alkol satışını yasaklayan düzenleme Cumhurbaşkanı tarafından onaylanacak mı yoksa veto mu edilecek? “Yasak değil düzenleme” sözlerinin üzerinden 5 gün geçtikten sonra “Anayasal sorun görürsem gereğini yaparım” diyen Cumhurbaşkanı Gül, alkol satışını düzenleyen yasayı onaylayacak mı yoksa yeniden görüşülmek üzere Meclis’e iade mi edecek? 15 günlük inceleme süresi yarın dolacak olan Gül’ün ne yapacağı merak ediliyor.
Hükümetin, alkol satışını sınırlayan, reklamını, dizi, film ve kliplerde görüntüsünü yasaklayan düzenlemesi kamuoyunda büyük tartışmalara neden olurken, 24 Mayıs Cuma günü TBMM Genel Kurulu’nda oylanarak kabul edilmişti. 28 Mayıs günü onay için Köşk’e gönderilen yasa tasarısı ile ilgili Cumhurbaşkanı Gül, ilk olarak 30 Mayıs’ta Türkmenistan’da konuşmuş ve "Anladığım kadarıyla bir alkol yasağı yok, satışın yeniden düzenlenmesi var" diyerek, düzenlemeyi onaylayabileceği sinyali vermişti.
5 GÜN SONRA…
Ancak Taksim Gezi Parkı eylemiyle birlikte alevlenen ‘alkol satışını bile yasaklıyorlar, yaşam tarzına karışıyorlar’ tartışmalarıyla birlikte; Cumhurbaşkanı Gül, Türkmenistan’daki sözlerinin üzerinden 5 gün sonra, Türkiye Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği (TESK) yönetimini kabul etti. TESK Başkanı Bendevi Palandöken, Cumhurbaşkanı’na ‘yasayla ilgili endişelerimiz var, 3 aylık uyum süresi esnaf için yeterli değil. Yasa tekrar incelensin, bu makul bir süreye bağlansın’ dediklerini aktardı. Bunun üzerine Gül’ün kendilerine yasayı incelettiğini ve “Anayasal sorun görürsem gereğini yaparım” dediğini bildirdi.
VETO, KISMİ VETO, ANAYASA MAHKEMESİ…
TBMM’de kabul edilen bir yasanın yürürlüğe girebilmesi için Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması ve Resmi Gazete’de yayınlanması gerekiyor. Cumhurbaşkanı’nın Anayasa gereği kendilerine gönderilen yasaları 15 gün inceleme süresi bulunurken; bu sürenin sonunda yasanın tamamını onaylama ya da
HAŞİM KILIÇ’TAN İLGİNÇ ÇIKIŞ
Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, alkol düzenlemesinin gündemde geniş yer tuttuğu 30 Mayıs’ta TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi toplantısında yaptığı konuşmada ilginç bir değerlendirme yapmıştı.
Kılıç, "Gerilim öfkeyi, öfke de nefret söylemini beslerken diyalog ve uzlaşma zeminini kaybediyoruz sokakta meydanda, okulda, trafikte, medyada hakim olan şiddet ve gerilim geleceğin Türkiye’sinin en büyük tehlikesidir. Siyasi ve sosyal tarihimiz anlamsız hayali yüklü düşüncelerle toplumun bazı kesimlerinin hayat tarzına yapılan müdahalelerin izleriyle doludur. Bunlara yeni halkalar eklemek yorgun vicdanları daha da yoruyor. Toplum vicdanı ikna edilmeden atılan adımlar demokratik hukuk devletinin sicilini bozmaktan başka bir sonuç doğurmadı. Kamu gücünü kullananların hak ihlaline sebep olması kabul edilemez, başkalarının haklarına sahip çıkmak insanlık erdemidir."
MAHKEMELER YASAKLARI İPTAL ETTİ
İşte bir yanda kamuoyu ve esnaf tepkisi, Gezi Parkı eylemleri diğer yanda Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç’ın sürpriz çıkışına mahkeme kararları da eklenmeye başladı. Isparta İdare Mahkemesi, Isparta Valiliğinin açık alanda alkol tüketiminin yasaklanmasına ilişkin genelgesinin yürütmesini durdurdu.Mahkeme kararında, “Dava konusu işlemle getirilen düzenlenmenin, temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanmasına yönelik hükümler içerdiği sonucuna varılmakta, telafisi güç ve imkansız zararlara sebep olabilecek nitelikte bulunmuştur” denildi.
Isparta’nın ardından bir karar da Ankara’dan geldi. Ankara 2’nci İdare Mahkemesi, Eymir Gölü’nde alkol satışını yasaklayan Tütün Alkol Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurulu (TAPDK) kararını, ‘işletmelerin ODTÜ yerleşkesi sınırları içinde yer almadığı’ ve ‘alanın kamuya açık olduğu’ gerekçesiyle durdurdu. Kararın ardından işletmeler, ruhsatlarını geri almak için TAPDK’ya yeniden başvurdu.
YASA NE GETİRİYOR?
*Alkollü içkiler 22:00 ila 06:00 saatleri arasında perakende olarak satılamayacak.
*Bu kanun kapsamına giren ürünlerin perakende veya açık olarak satışının yapıldığı yerler ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve
| GÖZDEN KAÇAN ÖNEMLİ AYRINTI |
Konu ile ilgili bir değerlendirme yapan Av. Serhat Menzilcioğlu, anılan yasanın yalnızca 'alkol düzenlemesi' olmadığına işaret ederek şunları kaydetti: “Söz konusu düzenlemenin 21.Maddesi başta Anayasa’mızın 46.maddesi ile koruma altına alınmış olan mülkiyet hakkını ve diğer birçok Anayasa maddesini ihlal etmektedir. Anayasamızın 46.maddesinde kamulaştırma bedellerinin peşin ve nakit ödenmesi ilkesi hakim iken, söz konusu düzenleme ile idarelere bu ödemeleri sınırsız süre ve taksitlerle ödeme imkanı getirilmiştir. Yine düzenleme ile devletin (idarelerin) haksız el atmaları (kamulaştırmasız el atma fiili) meşru hale getirilmişken, vatandaşın bu eylem karşısında devlete direk dava açma hakkı elinden alınarak Anayasanın 36.maddesinde düzenlenen Hak Arama Hürriyeti Hakkı ihlal edilmiştir. Düzenlemedeki en vahim husus ise, taşınmazına devletçe el konulan vatandaşın elinde mahkeme kararı olsa dahi, vatandaşın bu alacağını tahsil için, devlete karşı haciz (icra) yapma imkanının elinden alınmış olmasıdır.” |
*Alkollü içkilerin her ne surette olursa olsun, reklamı ve tüketicilere yönelik tanıtımı yasaklanıyor. Bunları özendiren, teşvik eden kampanya, promosyon ve etkinlik yapılamayacağı hükme bağlanıyor.
*Televizyonlarda yayınlanan dizi, film ve müzik kliplerinde alkollü içkileri özendirici görüntülere yer verilemeyecek.
*18 yaşın altındakilere içki satışı yapılamayacak. On sekiz yaşını doldurmamış kişiler, alkollü içkilerin üretiminde, pazarlanmasında ve satışında çalışamayacak.
*Alkollü içkiler, sunum izni verilen yerlerde açık olarak tüketilebilmekle birlikte, tesis sınırları dışında tüketilmek üzere satışı yapılamayacak. (Piknikte, parkta, kır ve köy düğününde içki tüketiminin bu hükümle yasaklanacağı yorumu yapılıyor.)
*Alkollü içkiler işletme dışından görülecek şekilde perakende olarak satılamayacak.
*Tıpkı sigara gibi, alkollü içkilerin ambalajı üzerine zararlarını belirten Türkçe yazılı uyarılar veya mesajlar konulacak.
*Meskun mahaller ve konaklama yerleri hariç olmak üzere, otoyollarda ve devlet karayollarındaki yapı ve tesislerde alkollü içki satışına ve tüketimine izin verilmeyecek.
*Öğrenci yurtları, sağlık hizmeti verilen yerler, spor müsabakası yapılan stadyum ve kapalı spor salonları, her türlü eğitim ve öğretim kurumları, kahvehane, kıraathane, pastane, bezik ve briç salonları ile akaryakıt istasyonlarının mağaza ve lokantalarında alkollü içkilerin satışı yapılamayacak.
YASAYA NEDEN İTİRAZ EDİLİYOR?
*Yasanın en fazla itiraz edilen maddesini alkolün perakende satışının 22.00 ile 06.00 saatleri arasında yasaklanması oluşturuyor.
*Yasaklara uymayanların ürünlerinin kamuya geçirilmesi bir başka itirazı oluşturuyor. Örneğin içki şişesinin üzerine uyarı yazısını koymayanların şişelerine el konulacak.
*İşletme üçüncü bir kişiye satıldığında ya da markasını değiştirdiğinde içki satış ruhsatını, yani kazanılmış hakkını kaybedecek ve yeni sınırlamalar çerçevesinde başvuru yapmak zorunda kalacak.
* Yol kenarlarında içki satışının yasaklanmasını da içeren düzenlemenin, yol kenarındaki çok sayıda plajda da içki satılamaması sorununa neden olacağı ileri sürülüyor.