Abdülkadir Küşin: Emlak beyanını yeni kanuna uygun verenler şimdi yandı
Güncelleme Tarihi:
Bilindiği üzere, 1998 yılı genel beyan döneminde gayrimenkul sahipleri, emlak vergileri için beyanname vermiş ve 1998 yılına ait emlak vergilerini ödemişlerdi.
1999 yılına ait emlak vergileri birinci taksitlerinin de mayıs ayı sonuna kadar ilgili belediyelere ödenmesi gerekmektedir.1999 yılı için ayrıca emlak vergi beyannamesi vermeye gerek yoktur. Yeni beyan dönemi gelinceye kadar da emlak vergisi beyannamesi verilmeyecektir.
Geçen yıllardan farklı olarak, bu yıl ilk defa yapılacak bir uygulama var. Eskiden bir beyan döneminde dört yıl boyunca aynı miktarda vergi ödenirken, bu yıldan itibaren vergi hesaplamasına esas teşkil edecek olan bina değeri, yeniden değerleme oranınca artırılarak vergi oranı ile çarpılacak ve vergisi hesaplanacak.
YÜZDE 77.8 ARTACAK
1998 yılı yeniden değerleme oranı yüzde 77.8 olarak tespit edildiği için, 1999 yılı emlak vergi değerleri, yüzde 77.8 oranında artırılarak bulunacaktır. Burada dikkat edilecek nokta, yükseltilecek miktar vergi değil, vergiye esas bina değeridir.
Çünkü geçen yılki önerilerimizi dikkate alan okurlarımız, bu yıl vergi matrahını artıracakları halde, geçen yıldan daha az vergi vereceklerdir.
Bazı belediyeler vatandaşlara, ‘‘1999 yılı vergisi, 1998 yılındakinden daha az olamaz’’ diyerek, fazla vergi almaktadırlar. Kanun ve tebliğlerde böyle bir hüküm yoktur. Örneğin, Burhaniye Belediyesi böyle yanlış bir uygulama içindedir.
Şöyle ki; geçen yıl mayıs ayında 10 milyar lira değer beyan eden ve binde 4 üzerinden 40 milyon lira emlak vergisi ödeyen bir mükellefin vergi değeri 1999 yılında 17 milyar 780 milyon lira olacak ve binde 1 oran üzerinden 17 milyon 780 bin lira vergi ödeyecektir. Bu miktar, geçen yılki verginin yarısından da azdır.
Fakat geçtiğimiz yıl eylül sonuna kadar, nasılsa aynı miktarda vergi ödeyeceğini düşünerek, vergi değerini dört misli artıran bir mükellefin aynı ev için ödeyeceği vergi 71 milyon lira olacaktır.
Şöyle ki, mayıs ayında 10 milyar lira değer beyan ederek 40 milyon lira vergi ödeyen ve eylül ayında bunu dört misli artırarak 40 milyar lira yapan ve ek bir vergi ödemeyen bir mükellefin vergi değeri, 1999 yılında 71 milyar 120 milyon lira olacak vergisini ise 71 milyon 120 bin lira olarak ödeyecektir. Böylece geçen yılki değer artırmama yönündeki uyarılarımızı dikkate almayanlar, 17 milyon lira yerine 71 milyon lira emlak vergisi ödeyeceklerdir.
Bu ilk çıktığı günden beri eleştirdiğimiz yasanın kendisinden doğan bir haksızlık ve eşitsizliktir.
Bazı mükellefler 1998'de eski sisteme göre düşük beyan verip, binde 4 vergi ödedi, bazıları da yeni sistemle beyan yükseltip binde 1 vergi ödedi.
Bu yıl emlak vergisinde yeniden değerleme oranı yüzde 77.8 olarak belirlendi.
Geçen yıl eski sisteme göre evinin değerini 10 milyar lira gösteren, binde 4'ten 40 milyon lira vergi ödedi.
Eski sisteme göre beyan verenin evinin değeri yüzde 77.8 artışla 17.7 milyara yükseldi, ama vergisi de 17.7 milyon liraya düştü.
Aynı apartmanda yeni kanuna göre beyanda bulunup, evinin değerini 40 milyar gösteren, geçen yıl binde 1'den 40 milyon lira vergi ödedi.
Yeni kanuna göre beyanda bulunan vatandaşın evinin değeri bu yıl 71.1 milyar liraya, vergisi de binde 1'den 71.1 milyon liraya yükseldi.
Emeklinin tek evine vergi yok
TEK eve sahip olan emekliler ile evi olmayan emeklilerin evi olan eşlerinin emlak vergisi oranları yüzde sıfır olarak tespit edilmiştir. Bu durumda olanlar, emlak vergisi dairelerinde bir form doldurmak ve emekli cüzdanlarının fotokopilerini vermek suretiyle, emlak vergisi ödemeyeceklerdir. Sahip oldukları tek evi kiraya verip, kirada oturanlar da bu haktan yararlanabileceklerdir. Yılın bazı dönemlerinde kullandıkları yazlık evlere sahip olanlar, bu imkándan yararlanamazlar.