ABD, Bakü-Ceyhan'a tam destek verdi
Güncelleme Tarihi:
ABD Enerji Bakanı'nın Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Yardımcısı Robert Gee, Enerji Bakanı Cumhur Ersümer'in sunduğu ‘‘Bakü-Ceyhan Boru Hattı’’ projesini desteklediklerini açıkladı. Gee, ‘‘Bu plan, diğerlerine göre en uygunu’’ dedi.
Amerikan Yönetimi, Hazar petrollerinin taşınması için ilk seçenek olarak Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı'nı desteklediğini açıkladı. Enerji Bakanı Cumhur Ersümer, Amerikan-Türk Konseyi Konferansı'na katılmak üzere geldiği Washington'da temaslarının sürdürdüğü sırada, ABD Enerji Bakanı'nın Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Yardımcısı Robert Gee, Senato Dış İlişkiler Komisyonu'na, Hazar petrollerinin taşınması konusunda bilgi verdi ve sorularını cevaplandırdı.
Robert Gee açıklamasında, ‘‘Bakü-Ceyhan Boru Hattı'nın, öteki seçeneklere göre en uygun ve yaşama geçirilmeye en elverişli olanı’’ dedi. Gee, Bakü-Ceyhan Hattı'na rakip olarak masaya konan, İran'dan Basra Körfezi'ne, Afganistan'dan Arap Denizi'ne ve Çin'den Pasifik Okyanusuna uzanacak petrol boru hatlarına sıcak bakmadıklarını kaydetti. Petrol boru hattını kontrol eden ülkenin gücünün artacağına ve bölgede bazı dengelerine etkileyebileceğine dikkat çeken Gee, Amerikan Yönetimi'nin Türkiye'yi bölgede bir ‘‘istikrar noktası’’ olarak görmek istediğini de sözlerine ekledi.
Gee, İran'dan Basra Körfezi'ne seçeneğinin en ucuz yol olmasına rağmen Amerikan Yönetimi'nin İran ile işbirliğine kesinlikle karşı olduğunu söyledi.
Kongre'deki oturumu idare eden Senatör Chuck Hagel ise, ABD'nin ağırlığını Bakü-Ceyhan'dan yana koymasının Washington açısından önemli bir politika değişikliği anlamına geldiğini belirterek, Amerikan Yönetimi'nin geçtiğimiz ekim ayında Hazar Denizi'nden birkaç boru hattı projesini resteklediğini hatırlattı. Hagel, Bakü-Ceyhan hattını desteklediğini belirterek, bu seçenek için NATO müttefiği Türkiye ile sıkı işbirliği önerisinde bulundu.
Rusya ve İran karşı çıkıyor
ABD, Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı'ndan yana ağırlığını koyarken, İran ve Rusya bu seçeneğe olumsuz baktıklarını açıkladılar.
Moskova'yı ziyaret etmekte olan İran Dışişleri Bakanı Kemal Harazi, Rus meslektaşı Yevgeni Primakov ile dün yaptığı görüşmede Hazar petrolleri konusunu ele aldı. Harazi, görüşmeden sonra ‘‘Hazar Denizinin altından petrol boru hattı döşenmesine karşıyız. Bölgede sık sık depremler oluyor. İçinden binlerce ton petrolün geçtiği petrol boru hattı bir deprem durumunda çevre için büyük bir tehlike arzeder. Bu yüzden Bakü-Ceyhan'a karşıyız’’ dedi.
Karadeniz'e alternatif Akdeniz boru hattı
Türkiye'nin Rusya'dan denizin 2 bin 100 metre altına döşenecek boru hattıyla almayı planladığı doğalgaz projesine alternatif Mısır projesi gündeme geldi. Amerikalı CMS Generation Energy firması Türkiye'ye deniz altından döşenecek bir boru hattıyla Mısır'dan doğalgaz getirebileceklerini bildirdi. Bu projeyle ilgili bir fizibilite raporu hazırladıklarını belirten firma yetkilileri, 2 milyar doların üzerindeki bu proje ile Mısır'dan yılda 10 milyar metreküp doğalgazın Ceyhan'a getirilebileceğini savundular.
Boğazlar pazarlık konusu yapılmayacak
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer, ABD Başkanyardımcısı Al Gore'un Beyaz Saray'daki Ulusal Güvenlik Danışmanı Leon Fuerth ile yaptığı özel görüşmede, Bakü-Ceyhan projesi sürecinde Türkiye'nin boğazları kesinlikle pazarlık konusu yapmayacağını söyledi. Ersümer-Fuerth görüşmesinin; Mart'ın ilk yarısında Başkan Yardımcısı Al Gore ile görüşmek üzere ABD'ye gelecek olan Rusya Başbakanı Victor Çernomirdin randevusu öncesinde Hazar petrolleri ve Türkmen doğalgazı konusunda görüş alışverişinde bulunmak olduğu öğrenildi. Ersümer, Fuerth'e Bakü-Ceyhan projesinin fizibilite raporu hakkında bilgi verdi. Bu projenin gerçekleşmesi sürecinde Boğazların durumu hakkında ne düşündüğünü soran Fuerth'e, Ersümer, ‘‘Biz Boğazları çevresel etki, tarihi ve kültürel varlıklar ve can-mal güvenliği açısından pazarlık konusu yapmıyoruz’’ karşılığını verdi.