'127 milyon dolar' dediler, 1.2 milyar dolar istediler

DPT, 1999'da proje maliyeti 127 milyon dolar olarak belirlenen Kiğı Barajı Hidroelektrik Santralı'nın 7 yılda maliyetinin yüzde 1000 artırılarak 1 milyar 256 milyon dolara çıktığını belirledi. Böylece projenin kilovatsaat başına elektrik üretim maliyeti de 2.3 sentden 19 sente çıktı.DEVLET Planma TeÅŸkilatı'ndan (DPT) Devlet Su Ä°ÅŸleri'ne (DSÄ°) giden bir uyarı yazısı, maliyetin yüzde 1000'e dayandığı baraj olayını ortaya çıkardı. Olay 1999 yatırım programında 127 milyon dolar olan Kiğı Barajı maliyetinin, 2005 programında 1 milyar 256 milyon dolara çıkarılmak istenmesi üzerine patlak verdi.DPT MüsteÅŸar Yardımcısı Halil Ä°brahim Akça imzasıyla DSÄ°'ye gönderilen 6 Ekim tarihli yazıda, projenin ortalama elektrik üretim maliyetinin kilovatsaat başına 2.3 sentten 19 sente yükseltildiÄŸi kaydedilen yazıda, 140 megavatlık Kiğı projesi maliyetinin 1200 megavatlık Ilısu Projesine yaklaÅŸtığı vurgulandı.Yazıda, Kiğı Barajı ve Hidroelektrik Santralı (HES) projesinin yatırım programına 1998'de dahil edildiÄŸi anımsatıldı. Proje maliyetinin 1999 yatırım programında 127 milyon dolar olarak yer aldığının belirtildiÄŸi yazıda, 2005 teklifiyle birlikte maliyetin 1 milyar 256 milyon dolara çıkartılmak istendiÄŸi kaydedildi. Akça, gelinen noktayı şöyle açıkladı:2.3'TEN 19 CENT'E"Kiğı Baraj ve HES Projesi maliyeti, böylece yedi yıl içinde DSÄ° Genel Müdürlüğü'nce her yıl öngörülen maliyet artışlarıyla dolar bazında on kat artarak, 127 milyon dolardan 1 milyar 256 milyon dolara, proje ortalama elektrik üretim maliyeti kilovatsaat başına 2.3 sentten 19 cent'e yükseltilmiÅŸtir. Bugün ulaşılan maliyetlerle 140 megavatlık Kiğı projesinin maliyeti 1200 megavatlık Ilısu Projesine yaklaÅŸmış bulunmaktadır."Akça, Kiğı Barajı'nın 127 milyon dolarla yatırım programına girdiÄŸi 1999'da yüzde 373 maliyet artışına gidilerek projenin daha ilk aÅŸamada 436 milyon dolarlık maliyete ulaÅŸtırıldığını belirtti. Böylece projenin ikinci yılında 2.3 sentten 7.2 sente çıkarıldığına dikkat çekilen yazıda, bu geliÅŸmenin ardından üç yıl maliyet deÄŸiÅŸikliÄŸine gidilmediÄŸi ifade edildi. 2003 yatırım programında ise maliyetin 721 milyon dolara yükseltildiÄŸinin altın çizilen yazıda, "Bu artış sonucu proje ekonomisi tartışılır hale gelmesine ve konu program görüşmelerinde gündeme getirilmesine raÄŸmen ilerleme saÄŸlanamamıştır" denildi. 2004 yatırım programında Kiğı Barajı'nda yüzde 29'luk ek maliyet artışı ile bir aÅŸama daha gidildiÄŸi bildirilen yazıda, "Son olarak 2005 program teklifinde proje maliyeti yine dolar bazında yüzde 19'luk bir artışla 1 milyar 256 milyon dolara yükseltilmek istenmektedir" bilgisi verildi.Kiğı projesinin ekonomik kabul edilmesinin ve sürdürülmesinin mümkün olmadığı belirtilen yazıda, "Halen nakdi harcama olarak yüzde 10 düzeyinde bulunan Kığı projesinin, daha fazla ileri aÅŸamalara geçilmeden tekrar ele alınmasında, ekonomik analizin yenilenmesinde ve proje uygulama kararının revizyonunda yarar görülmektedir" denildi. Barajın müteahhiti Özaltın KiÄžI Barajı'nın müteahhitliÄŸini, eski Bakırköy Belediye BaÅŸkanı ve ANAP eski Genel BaÅŸkanı Ali Talip Özdemir'in kayınpederi ve eski baÅŸbakan Mesut Yılmaz'ın evsahibi Nuri Özaltın yapıyor. Özaltın, "ev için kira almadığı Yılmaz sayesinde usulsüz biçimde baraj ihalesi aldığı" iddialarıyla TBMM Malvarlığı AraÅŸtırma Komisyonu gündemine gelmiÅŸti. Özaltın, "Mesut Yılmaz'ın talimatıyla, 1997 programında olmamasına raÄŸmen kendisine Kiğı Barajı ihalesinin verildiÄŸi" iddiasıyla sorgulanmıştı. Nuri Özaltın, " Yılmaz döneminde aldığım tek ihale budur" demiÅŸti.Halil Ä°brahim Akça, Kiğı Barajı dışındaki bazı projelere de dikkat çekti. Akça, Çine projesinde kilovatsaat başına üretim maliyetinin 23 senti bulduÄŸunun altını çizdi. DSÄ°'den bu konuda iki yıldır talep edilen bilgi ve deÄŸerlerin alınamadığının kaydedildiÄŸi yazıda, "Proje maliyetlerinin büyük oranda enerji sektöründe gösterilmesi nedeniyle, proje toplam ve ortalama enerji üretim maliyetleri gerçeÄŸinden çok yukarda deÄŸerlerde oluÅŸmaktadır. Mevcut deÄŸerlerle enerji üretim maliyeti Çine projesinde 23 sent, Dim projesinde 13 sente ulaÅŸmış bulunmaktadır" denildi.Â