Çin’le 400 milyar dolarlık gaz satışı için tarihi anlaşmayı imzaladı

UKRAYNA krizi nedeniyle en büyük doğalgaz müşterisi Avrupa ile gerilim yaşayan Rusya, yönünü doğuya çevirerek, dengeleri değiştirecek bir anlaşmaya imza attı. Tam 10 yıl süren müzakere sürecinin ardından dün Çin ile tarihi bir doğalgaz anlaşması imzalayan Rusya, 30 yıl boyunca her yıl 38 milyar metreküp (bcm) doğalgaz satmayı taahhüt etti. Resmi olmayan kaynaklara göre, anlaşmanın toplam değeri 400 milyar dolar; bu da gaz fiyatının bin metreküp için ortalama 350 dolar olacağı anlamını taşıyor. Yine resmi olmayan bilgilere göre, Rusya’nın Türkiye’ye sattığı gazın fiyatı ise 420 dolar.

Rus Gazprom ve Çin Ulusal Petrol Şirketi, Rusya lideri Vladimir Putin’in iki günlük Çin gezisinin bitimine saatler kala tarihi gaz anlaşmasını imzaladı. Uluslararası haberlere göre, Rusya ve Çin arasındaki pazarlıkların uzamasının temel nedeni Pekin’in Rus gazını daha ucuz fiyattan satın almakta ısrar etmesiydi. Enerji analistlerine göre ise Pekin’in bu ısrarı sonuç vermişe benziyor. Çünkü ortalama 350 dolarlık gaz fiyatı oldukça uygun. Rusya’nın Batı Avrupa’ya sattığı gazın ortalama fiyatı 380 dolar. Görüştüğümüz bir doğalgaz uzmanı, 350 doların iyi bir fiyat olduğunu kaydederek, bunun Türkiye’nin Rusya ile yapacağı fiyat müzakerelerinde de elini güçlendireceğini savundu.

TÜRKİYE FİYATI YÜKSEK KALDI

Söz konusu doğalgaz uzmanı, Enerji Bakanlığı’nın 2015 yılında Rusya ile doğalgaz fiyatı konusunda görüşmeler yapacağını hatırlatarak, “Türkiye zaten Gazprom’dan 2015 yılı için belli bir miktar indirim istedi. Gazprom’un gaz fiyatında yüzde 15 civarında bir indirim yapabileceği konuşuluyor. Bu indirim gerçekleşirse, Türkiye’nin aldığı gazın fiyatı da Çin anlaşmasındaki seviyeye yaklaşıyor, yaklaşık 355 dolara denk geliyor. Ancak bize yapılacak fiyat revizyonu 2015 yılında netlik kazanacak. Gazprom’un Türkiye’ye sattığı gazın fiyatı yüksek kaldı. Bunun Gazprom da farkında ve fiyatı biraz tıraşlamak istiyor” yorumunu yaptı.

1.14 trilyon m3 gaz

ÇİN ve Rusya arasındaki anlaşmaya göre, Rusya Sibirya’daki gaz sahalarını, Çin’in ana tüketim merkezlerine bağlayacak ve Çin’e 30 yıl boyunca her yıl 38 bcm doğalgaz satacak. Bu miktar, tarafların istemesi durumunda yıllık 60 bcm’e kadar çıkabilecek. 30 yıl boyunca her yıl 38 bcm demek, toplamda Rusya’dan Çin’e 1.14 trilyon metreküplük doğalgaz akışı gerçekleşeceği anlamını taşıyor. Bu, aynı dönemde Rusya’nın Avrupa’ya vermesi öngörülen gaz miktarının yaklaşık dörtte ya da beşte birine denk geliyor. Diğer yandan, anlaşmanın başlaması öngörülen 2018 yılında Çin’in doğalgaz tüketiminin bugünkü seviyelerinden yaklaşık iki kat fazla olması bekleniyor.

“Putin’in zaferi”

MOSKOVA’nın, Batı yaptırımlarıyla karşı karşıya olduğu bu dönemde, Çin ile yaptığı bu anlaşma stratejik açıdan da önemli bulunuyor. Kremlin’in, bu dönemde Çin ile ilişiklerini ilerletmek istediği vurgulanıyor. Rusya, geçtiğimiz yıl Avrupa’ya 174 bcm gaz satmıştı. Ancak, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik agresif girişimleri, Avrupa’nın Rus gazına olan bağımlılığını yeniden masaya yatırmasına neden oldu. Rusya, Çin ile attığı bu imzayla, bir anlamda Avrupa’ya “Benim de alternatif müşterim var” mesajı vermiş oldu. Çin için ise Gazprom’dan alacağı bu gazın, 10 yıl önceki önemini taşımadığı, kaynak çeşitliliği konusundaki imkânlarının bugün daha geniş olduğu kaydediliyor. Asya ile ilişkilerini geliştirerek, Rus gazına yeni pazarlar bulmak istediği bilinen Putin için, anlaşmanın bir zafer olduğu yorumları da yapılıyor.