Gözler bu uzlaşmada
Güncelleme Tarihi:
Uzun bir aranın ardından geçtiğimiz pazar günü ilk kez Erbil’e giden Irak Başbakanı Nuri El Maliki, Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani ile görüştü.
Barzani’nin de yakında Bağdat’a bir iadeiziyaret gerçekleştirmesi bekleniyor. Bu yakınlaşmaya Türk yetkililerin yorumu ‘Satranca devam’ oldu.
IRAK Başbakanı Nuri El Maliki’nin Erbil’e giderek, Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (KRG) Başkanı Mesut Barzani ile bir araya gelmesi, uluslararası enerji kulislerini de hareketlendirdi. Bağdat ve Erbil arasında diyalog kapısının yeniden aralanmış olması uzun süredir devam eden petrol çekişmesi konusunda “Uzlaşma sağlanır mı” sorusunu gündeme getirirken, merak edilen diğer bir boyut da Türkiye ile KRG’nin petrol ve doğalgaz planlarının nasıl etkileneceği. Üst düzey Türk yetkililer, gelişmelerin muhakkak bir etkisi olacağını dile getirirken, “Ancak Türkiye her zaman vazgeçilmez. Satranca devam” yorumunu yaptı.
PETROL AKIŞI ZOR
Irak Başbakan Yardımcısı Hüseyin Şehristani, Kuzey Irak’ta faaliyet gösteren petrol şirketlerine yapılacak ödemeler konusunda Bağdat ve Erbil’in anlaşmaya varmadığını vurgularken, bu konunun görüşmede gündeme gelmediğini dile getirdi. Bölgede faaliyet gösteren bir petrol şirketi yetkilisi ise şu değerlendirmeyi yaptı: “Sembolik olarak karşılıklı jest yapılıyor. Şirketlerin beklediği ödemeler hallolur mu? Biraz zor. Birikmiş çok ciddi bir borç var, 2 milyar dolara yakın bir rakam diyebiliriz. Bölgedeki petrol şirketlerinin Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı’na yeniden petrol koyması için orada para olduğunu görmesi gerekiyor. Bütçeye bu kadar para koyabilirler mi? Zor görüyorum. Bu yumuşamayı ABD çok istiyordu, İran da destekliyor. Ortalığı yumuşatmak için yapılan bir girişim.”
BARZANİ’NİN NİYETİ FARKLI
ABD’li düşünce kuruluşu New America Foundation’dan araştırmacı Steve LeVine, KRG ve Bağdat arasındaki yakınlaşmaya yönelik, “Dostlukları ne kadar ısınırsa ısınsın, KRG bağımsız boru hattı inşa etmek için elinden gelen herşeyi yapacaktır. Barzani, Güney ile ilişkilerde kısa
vadeli bir iyileşme değil, daha uzun vadeli ve uzun süredir varolan Kürt özlemlerine göre düşünüyor” yorumunu yaptı. Öte yandan LeVine, Türkiye’deki siyasi kargaşa kontrol altına alınmadıkça, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın da dış politika konuları yerine iç konulara yönelmesi gerekeceğine dikkat çekti.
20 KM KALDI
Irak’ın ve özellikle Kürt Bölgesi’nin enerji politikalarını yakından takip eden isimlerden Danışman ve Analist Shwan
Zulal, yeni boru hattının
Ceyhan Boru Hattı’na bağlanmasına 20 kilometre kaldığını söyleyerek, “İnşaatı takvime göre ilerliyor anca hukuki detaylar ve siyaset ertelemelere neden olabilir” diye konuştu. Zulal, uluslararası petrol şirketlerine yapılması gereken ödemeler konusunda ise “Ödeme yapılacağına yönelik herhangi bir sinyal yok. Ancak boru hattı yapılır ve Türkiye’ye ihracat başlarsa, KRG, petrol şirketlerine yapılacak ödemelerin öncelikleri olacağını net olarak ifade etti” dedi.
Exxon oyunu bozdu
IRAK Başbakanı Maliki ve KRG Başbakanı Neçirvan Barzani’nin nisan ayında yaptığı görüşme sonucu oluşturulan komiteler, iki yönetimin anlaşmazlık
yaşadığı konular üzerinde müzakere ediyor. Bu maddeler arasında petrol ve bütçe konuları da var. Ancak henüz ortaya çıkmış somut bir öneri yok. Bağdat ve Erbil, bir süredir ülkenin petrol kaynaklarının kontrolü konusunda çekişme yaşıyor. KRG’nin, Exxon gibi petrol şirketleriyle bağımsız anlaşmalar imzalaması gerilimi farklı bir noktaya taşımış, Türkiye ile
ikili enerji anlaşmasına yönelik müzakere başlatması Bağdat’ın tepkisini çekmişti.
Mevcut anlaşmalar sürer
? SHWAN Zulal, “KRG ve Bağdat arasındaki müzakereler, Irak’ın petrol politikalarını nasıl etkiler” sorusunu şöyle yanıtladı: “Erbil ve Bağdat arasında bir anlaşmanın yakın olduğuna yönelik herhangi bir işaret yok. Böyle bir anlaşma olsa bile,
KRG’nin bakış açısına göre Türkiye ile yapılacak herhangi bir anlaşma Irak Anayasası’na uygun olacağı için, Türkiye ve Exxon gibi devlerle yapılan anlaşmaları da içermek durumunda kalır.”