Rafta kalan salam, sosis ne olacak?

ET ve et ürünlerinde, Avrupa Birliği’ne uyum çerçevesinde hazırlanan ‘Türk Gıda Kodeksi Et ve Et ürünleri Tebliği’ne uyumda artık sona gelindi. Artık sucuk, salam, sosis gibi ürünlerde yüzde 100 dana ya da yüzde 100 tavuk gibi tek bir ürünü içerecek. Sosis ya da salamın bir bölümü tavuk etinden, bir bölümü dana etinden imal edilmeyecek. Eski tebliğe göre hazırlanan sucuk, sosis, salam gibi ürünler ise üretici firmalar tarafından geri çekilmek zorunda. Bu ürünler raflardan çekilmezse üretici firmalar 12 bin lira ceza ödeyecek. Üreticiler ise geri çekilecek ürünleri ne yapacakları konusunda bir bilgileri olmadığını söylüyor.

ETİKETLER DE DEĞİŞTİ

Yeni tebliğ ile haksız rekabetin önüne geçildiğini söyleyen Polonez Genel Müdürü Andaç Günsoy, ‘Tür karışımlı’ ürünlerde yüzdelerin tam olarak belirlenemediğini belirtti. Günsoy, “Tebliğ ile soya proteini kullanılması da yasaklandı. Artık sucuklarda ‘fermente sucuk’ ya da ‘ısıl işlem görmüş sucuk’ yazacak. Etiketlerin şekli değişecek. Elimizde kalan etiketler ise çöpe gidecek” diye konuştu.

BAKANLIK CEVAP VERMİYOR

Yaklaşık 3 aydır Tarım Bakanlığı ile görüşme halinde olduklarını söyleyen Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Başkanı Murat Yörük ise  bakanlığın raflardan çekilecek ürünlerle ilgili ne yapılabileceği konusunda bilgi vermediğini ifade etti. Yörük, “Düne kadar yeni tebliğe göre üretim yapmamız hukuksal açıdan imkânsızdı. Yürürlükte olan eski tebliğe göre üretim yapmamız isteniyordu. Üretici firmalar her ne kadar ‘tür karışımlı’ et üretimlerini azaltsa da tam anlamıyla bitiremedi. Bakanlık ise bir tek şunu söylüyor. O da raflarda ‘tür karışımlı’ ürün görürsem ceza keserim. Ama kalan ürünlerin ne yapılacağını söylemiyor. 250 milyon lira çöpe gitme tehlikesi ile karşı karşıya” diye konuştu. Bugün itibariyle kısa bir süreliğine de olsa raflarda bu ürünlere ulaşmada sıkıntı yaşanabileceğini belirten Yörük, “Yeni tebliğe göre ürün hazırlayan firmalar olmuş olabilir. Onlar da paketlemeyi tebliğin yürürlüğe girdiği tarih olan bugüne göre yapmak zorunda. Bu konuda sıkıntı olabilir. Çünkü yürürlükte zaten bir tebliğ vardı. Bu tebliğ dışında üretilecek bir ürün hukuki olmuyor. Bakanlık bu konuyu nasıl çözer bilemiyorum” dedi.

TEKTIRNAKLILAR SERBEST

Tebliğ’de ‘jambon, kurutulmuş jambon ve emülsifiye (sucuk, salam vs.) et ürünlerinde büyükbaş ve küçükbaş hayvan etleri dışında diğer evcil tırnaklı hayvan etlerinin kullanılması durumunda ise ürün ismi tür ismiyle birlikte ifade edilmek zorunda’ maddesi yer alıyor. Bakanlık herhangi bir ‘tür karışımının’ mümkün olmadığını ancak ‘diğer evcil tırnaklı hayvan’ üretiminin tek tür olarak yapılabileceğini söylüyor. Bakanlık yetkilileri ürünün hangi hayvandan üretildiğinin net bir şekilde belirtilmesi gerektiğini ifade ediyor. Murat Yörük, “AB’ye uyum çerçevesinde bu tebliği hazırladılar. ‘Tür karışımlarını’ engellediler. At ve eşek eti üretiminin önünü açtılar. Ancak Avrupa’da ‘tür karışımlı’ ürünler satılabiliyor. Türkiye’de ise türleri birbirine karıştırmak yasak. Yapılan denetimlerle oranları tam tespit edemeyince yasaklama yolunu seçtiler” diye konuştu.

Tebliğden birçok sektör etkilenecek

GETİRİLEN tebliğden sonra et ürünlerinde fiyat artışı olacağına dikkat çeken Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Başkanı Murat Yörük, 25 liraya alınan bir sucuğun fiyatının 40 liraya kadar çıkabileceğini söyledi. Artan fiyatlardan dolayı zincirleme olarak bir çok sektörün artıştan etkileneceğini kaydeden Yörük, “Kafelerde, restaurantlarda bu ürünleri kullanan herkes fiyat artışından etkilenecek. Bu tip kafelerde genellikle yüzde yüz dana eti ürünlerin ya da yüzde tavuk eti ürünler kullanılmıyordu. Ancak artık birini seçecekler. Bundan en çok vatandaş etkilenecek.

İkinci kez yakalanırsa firma teşhir edilecek

FİRMALARIN, ‘stoklarımızı eritmek için süre tanınmalı’ taleplerine olumsuz yanıt veren Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, bunun için tanınan üç aylık sürenin yeterli olduğunu savunuyor. Bakanlık yetkiileri,  “Tebliğ, 5 Aralık 2012’de Resmi Gazete’de yayınlandı. Bu tebliğ ile firmalara stoklarını üretmek için 3 ay süre tanındı. Uyum süreci de sona erdi. Sürenin yeterli olmadığını söylemek haksızlık ve çarpıtma. İstenilen şekilde üretim yapmaları için firmaların tesislerinde herhangi bir değişiklik yapmaları gerekmiyordu. Üç ay içinde bir yandan stoklarını üretecek bir yandan da tebliğe uyun üretim yapacaklardı” diyor.  Denetimler etkin şekilde yapılacağını belirten yetkililer şunları söylüyor:  Raflarda karışık ürün tespit edilirse, ilk etapta 11 bin 800 TL para cezası kesilecek. Suç tekrarlanırsa, bakanlığın internet sitesinden firma tehşir edilecek. Daha büyük suçlarda, (ürüne at eti karıştırmak gibi) savcılığa suç duyurusunda bulunulacak ve üretimden men cezası verilebilecek”. / Meltem Özgenç / ANKARA