Vatandaştan yersiz alınan vergi faiziyle ödenecek

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Bakanlar Kurulu ve Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda ele alınan tasarruf teşvik paketini açıkladı.

Şimşek, "Bundan sonra mükelleften fazla ya da yersiz vergi tahsil edilirse, faiziyle geri ödenecek... Vatandaştan alınan fazla ödeme idareden kaynaklanıyorsa ilk tahsil gününden itibaren faiz uygulanarak geri ödenecek" dedi.

Şimşek alınan önlemler arasında vatandaşın hayatını kolaylaştıracak adımların da olacağını söyledi.

Şimşek'in yaptığı diğer önemli açıklamaların satır başları ise şöyle:

*Yurtdışından yolcu beraberinde getirilen cep telefonlarından 100 TL'lik harç alınması uygulamasına geçilecek.

*Yeni Teşvik Sistemi ile ilk kez hizmet ihracını teşvik edecek mekanizmalar getirilecek.

*Geliri yılda 88 bin lirayı aşan vergi mükelleflerine kira geliri istisnası sağlanmayacak.

*Tütün mamüllerinin vergilendirilmesine yönelik, paket başı maktu vergi uygulamasını da içeren yeni bir model getirilecek. Ancak bu değişiklik vergi yükünde herhangi bir artış yaratmayacak.

İlk kez hizmet ihracı gerçekleşecek

Şimşek, Yeni Teşvik Sistemi ile ilk kez hizmet ihracını teşvik edecek mekanizmalar getirdiklerini bildirdi.

Şimşek, bu tasarının bir çok politika dokümanında öngörülen tedbirleri ve Yeni Teşvik Sistemi'ne ilişkin düzenlemeleri ve bazı vergi düzenlemelerini içerdiğini söyledi.

Bu kanun tasarısının amacının, yatırımları teşvik etmek, bölgesel kalkınmışlık farklarını ve cari açığı azaltmak olduğunu anlatan Şimşek, “Yatırım ortamının iyileştirilmesi bizim için çok önemli bir hedef. Ayrıca ilk kez hizmet ihracının teşviki anlamında bir takım adımlar atıyoruz. Esnafa yönelik kolaylaştırmalar var. Vergi adaletinin sağlanması veya vergi uygulamalarında haksız rekabetin önlenmesine yönelik bir takım adımlar var. Mükelleflerimize kolaylıklar ve bir takım makro ihtiyati tedbirler var” diye konuştu.

Yatırımlara, yapılış aşamasında destek verilecek

Yeni Teşvik Sistemi'nin, bugüne kadar yapılan en büyük vergi indirimlerini içerdiğini dile getiren Şimşek, bu sistemin uygulanması için bir takım kanuni düzenlemeler gerektiğini ifade etti.

Bunlardan birinin yatırımlara yapılış aşamasında destek verilmesi olduğunu vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti:

“Bir önceki teşvik sisteminde yatırım tamamlandıktan sonra destek sağlayabiliyorduk. Yapılacak düzenlemeyle birlikte toplam yatırıma katkı tutarının yüzde 50'sine kadar olan kısmını, yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimle Kurumlar Vergisi uygulatmak suretiyle kullandırılabilecektir. Yani Bakanlar Kurulu, bu kanundan sonra bir kararla, illere göre yüzde 0 ile yüzde 80 arasında bir oran belirleyecek ve kurum kazancının yüzde 50'sine kadar olan kısmının yatırım aşamasında indirimine imkan sağlayacak.”

Stratejik yatırımlara KDV iadesi desteği

Büyük ve stratejik yatırımlara KDV iadesi getirdiklerini belirten Şimşek, bunun da yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon lira tutarında sabit yatırım öngörülen stratejik yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim sonunda indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV'nin izleyen yılda belge sahibi mükellefe iade edilmesi imkanını sağladığını bildirdi.

İlk kez böyle bir düzenleme yaptıklarını aktaran Şimşek, “Amacımız, stratejik yatırımların ciddi bir şekilde teşvik edilmesi ve cari açığın azaltılmasıdır” dedi.

En az gelişmiş illerde işçi çalıştırma teşvik edilecek

Bakan Şimşek, Yeni Teşvik Sistemi kapsamında en az gelişmiş illerde işçi çalıştırmanın teşvik edilmesinin söz konusu olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

“Bakanlar Kurulu'nca istatistiki bölge birimleri sınıflandırması, kişi başına düşen milli gelir veya sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerini dikkate almak suretiyle, belirlenen illerde teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımlarda istihdam edilen işçilerin ücretlerinin, asgari ücrete kadar olan kısmı üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi'nin 10 yıl süreyle terkin edilmesi, sigorta primi işçi ve işveren payının bir kısmının devletçe karşılanabilmesini bu düzenleme öngörüyor.”

Hizmet ihracına ilk kez teşvik verilecek

Cari açıkla mücadele kapsamında, Yeni Teşvik Sistemi ile ilk kez hizmet ihracını teşvik edecek mekanizmalar getirdiklerini belirten Şimşek, burada iki unsurun söz konusu olduğunu ifade etti.

Bakan Şimşek, söz konusu mekanizmaları şöyle açıkladı:

“Yerleşim yeri, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurtdışında bulunan müşterilere, Türkiye'den verilen ve münhasıran yurtdışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, veri saklama, tıbbi raporlama gibi hizmetlerden elde edilen kazançların yarısı vergi matrahından düşürülebilecek ve bu hizmetlerden KDV alınmayacak.”

Yine hizmet ihracını teşvik kapsamında, Türkiye'de yerleşik olmayan kişilere Türkiye'de eğitim ve sağlık alanında verilen hizmetlerin de teşvik edileceğini aktaran Şimşek, “Bunlar, ilgili bakanlıkların izni ve denetimine tabi bir faaliyet olacak. Böylece eğitim ve sağlık işletmelerinin elde ettikleri kazancın yüzde 50'si vergiden istisna edilmiş olacak” dedi.

Makinelerarası iletişimde, 37 liralık ücert kalkıyor

Maliye Bakanı Şimşek, bilgi toplumuna geçişin hızlandırılması için, ilk tesiste alınan Özel İletişim Vergisi'nin, makineler arası iletişimden alınmamasının söz konusu olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

“Burada iş ve hizmetlerin, merkezi bir sunucu tarafından uzaktan izlenmesi ve yürütülmesine yönelik makineler arası iletişim için kullanılmaya mahsus olan hatlarda, ilk tesiste de şu anda 37 liralık bir ücret söz konusu. Biz şimdi bu ÖZel İletişim Vergisi'nin alınmamasını sağlıyoruz. Bu çok önemli bir adım. Türkiye'de verimliliği, etkinliği artıracak bir adım. Elektrik, doğalgaz, su sayaçlarının uzaktan ölçümü, bakımı ve kontrolü, kişilerin sağlık verilerinin uzaktan ölçülmesi, ölçülmesi, teşhisi ve müdahale için gerekli uyarı sistemlerinin oluşturulabilmesi, bankacılık alanında pos cihazlarıyla uzaktan ödeme, para çekme ve yatırma işlemlerinin yapılabilmesi, taşıt takip ve tanıma sistemleri kapsamında uzaktan araç ve filo takip hizmetlerinin yürütülmesi, endüstriyel sistemlerin uzaktan kontrolü, akıllı tarım gibi pek çok uygulamada makineler arası iletişim imkanlarından bugün itibariyle yararlanılmakta. Bizim attığımız adımla bu tür uygulama alanları Türkiye'de de çok hızlı bir şekilde gelişecek. Özel sektörün önünü böyle bir uygulamayla açıyoruz.”

Şimşek, hazırladıkları kanun tasarısında İstanbul'un finans merkezi yapılması konusunda da bir takım desteklerin söz konusu olduğunu ifade etti.

Türkiye'de uluslararası portföy yönetimini kolaylaştırdıklarını belirten Şimşek, uluslararası fonların Türkiye'den yönetiminin önündeki vergisel engelleri kaldırdıklarını söyledi.

Türkiye'de kurulacak ve yurt dışı fonları yönetecek portföy yönetim şirketlerinin işlevselliğini artırmak amacıyla bu şirketlerin kuruluş, faaliyette bulunma ve yönetilen fonların portföy yapılarına ilişkin koşulları yeniden düzenlediklerini aktaran Şimşek, “Ne yapıyoruz mesela; Fon, Türkiye'de yönetilecek, yurt içi kazançları vergilendirilmeye devam edecek ama yurt dışından elde edilen kazançlar, vergiye tabi tutulmayacak. Bu fonlara Türkiye'den gerçek kişiler, yüzde 5 oranına kadar, portföy yöneticileri de yüzde 20'ye kadar ortak olabilecek” diye konuştu.

Kaybolmaya yüz tutan meslekleri yapanlar vergiden muaf olacak

Esnafın hayatını kolaylaştıracak adımlar attıklarını anlatan Şimşek, bu adımları şöyle açıkladı:

“Bunlardan birisi, mevcut uygulamaya göre gerçek usulde vergilendirilen mükellef, onun eş ve çocukları bir daha hiçbir şekilde basit usulden yararlanamıyor. Bu tasarıyla, basit usul mükellef olma şartını kaybedenlerin, tekrar basit usule dönmelerine imkan sağlıyoruz.

Diğer önemli bir destek ise esnaf muafiyeti kapsamını genişletiyoruz. Burada geleneksel, kültürel ve sanatsal değeri olan kaybolmaya yüz tutan meslekleri yapanlar, işyeri açsalar dahi vergiden muaf olacaklar. Yine çok önemli bir düzenleme daha yapıyoruz. Vergiden muaf olanlardan, talep edenlere herhangi bir bedel almadan, küçük esnaf vergi muafiyeti belgesi vereceğiz.”

Vatandaş ile devlet eşit düzeye gelecek

Bakan Şimşek, vergi tahsilatında yapılan yanlışlıklara ilişkin de önemli bir adım atıldığını belirterek, şunları söyledi:

“Zaman zaman idare, mükelleften fazla veya yersiz vergi tahsil edebiliyor. Devlet, kendi alacağına faiz uyguluyor ama vatandaşın kendisinden olan alacağına bir faiz uygulamıyordu. Bu da vatandaş-devlet ilişkisinde bir haksız uygulamaydı. Şimdi bunu düzeltiyoruz. Bundan sonra mükelleflerden fazla ya da yersiz olarak herhangi bir vergiyi tahsil edersek, faiziyle geri ödeyeceğiz. Burada hata mükelleften kaynaklanıyorsa, mükellefin başvuru tarihinden itibaren faiz ödeyeceğiz ama idareden kaynaklanıyorsa, ilk tahsil gününden itibaren, bir faiz uygulayacağız ve böylelikle vatandaş ile devlet, eşit düzeye gelmiş olacak.”

Tüm vergi dairelerine ödeme yapılabilecek

Vatandaşlara önemli bir kolaylık daha getirdiklerini belirten Şimşek, mevcut uygulamada, kamu borcu ödemesinin yalnızca ikamet edilen ilçedeki vergi dairelerine yapılabildiğini ifade etti.

Bu uygulamayı da değiştirdiklerini anlatan Şimşek, vatandaşların bundan sonra herhangi bir vergi dairesine vergi ödemesini yapabileceğini kaydetti.

Konut tesliminde uygulanan KDV'de konutun değerine bakılacak

Bakan Şimşek, vergide adaleti sağlamaya yönelik de bazı düzenlemeler yapıldığını bildirdi.

Mevcut uygulamada, konut teslimlerinde KDV uygulamasına gidildiğini, bunun da 149 metrekareye kadar yüzde 1, üzerine ise yüzde 18 olarak uygulandığını aktaran Şimşek, “Şimdi yeni bir düzenlemeyle, sadece metrekareye bakmayacağız. Onun yerine Bakanlar Kurulu, bu oran uygulamalarını konutun değerine göre belirleyebilecek” dedi.

Yurt dışından getirilen cep telefonlarına 100 lira harç

Türkiye'de yılda 15 milyon civarında cep telefonunun ithal edildiğine, bununla birlikte 1 milyon cep telefonunun da yurt dışından gelen yolcularla birlikte ülkeye girdiğine dikkati çeken Şimşek, bunun çok ciddi boyutlara ulaştığını söyledi.

Sektör temsilcilerinin de bu konudan rahatsız olduğunu aktaran Şimşek, “Biz de bir düzenlemeyle, ithal edilen cep telefonlarından, telefon başına aldığımız 100 liralık ÖTV'nin, yurt dışından yolcuyla birlikte getirilen cep telefonlarına da uygulanmasını, yani bu yönde bir harç alınması uygulamasına geçiyoruz” diye konuştu.

“Zengine istisna tanımayacağız”

Binaların konut olarak kiraya verilmesi halinde kira gelirinin bir kısmının vergiden istisna edildiğini de anlatan Şimşek, “Örneğin geçen yıl, kira geliriniz 2 bin 800 liranın altındaysa bu istisna söz konusuydu. Bu yıl 3 bin liraya çıkacak bu istisna. Fakat eğer sizin elde ettiğiniz kazançların toplamı 88 bin lirayı aşıyorsa, biz bu istisnayı kaldırıyoruz. Yani zengine bu istisnayı tanımayacağız. Yılda gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının toplamı 88 bin lirayı aşanlara 3 bin liralık istisnayı artık sağlayamayacağız” diye konuştu.

Sigarada, paket başına maktu vergi uygulaması

Tütün vergilemesinde etkinlik ve Avrupa Birliği (AB) örneklerine uyum anlamında bir adım attıklarını da belirten Şimşek, “Halen, tütün ve tütün mamulleri için asgari bir maktu vergi söz konusu. Bir de paket satış fiyatı üzerinden yüzde 65 gibi bir nispi vergi hesaplanıyor. Bunlardan hangisi yüksekse o uygulanıyor. Şimdi bu vergilere ilave olarak, paket başına maktu vergi uygulaması öngören yeni bir modele geçiyoruz. Burada altını çiziyorum. Herhangi bir vergi artışı söz konusu değil. Biz sadece burada Bakanlar Kurulu'na bir yetki alıyoruz. Bakanlar Kurulu, sistemde bu etkinliği artırmaya yönelik bu çerçeve düzenleme, yani yeni bir model oturtma konusunda yetkiye sahip olacak” dedi.

Hurdaya ayrılan araçlara teşvik

Bakan Şimşek, 20 yaş üzerindeki araçların hurdaya ayrılmasını da teşvik edeceklerini vurgulayarak, şu bilgiyi verdi:

“Karayolu taşımacılığında karbondioksit emisyonunun azaltılması ve ömrünü tamamlamış taşıtların hurdaya ayrılarak bertaraf edilmesi amacıyla daha önce geçici süreli olarak yapılan 20 yaş ve üzeri taşıtların hurdaya ayrılması halinde, biz bu yeni düzenlemeyle taşıt sahipleri adına tahakkuk eden Motorlu Taşıtlar Vergilerinin yüzde 25'inin ödenmesi şartıyla, kalan vergi aslı, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve tescil plakasına kesilen idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçeceğiz ve taşıtın tescil kaydının silinmesi uygulamasını getireceğiz.”

Özkaynak kullanımı özendirilecek

Şimşek, yeni düzenlemeyle, Türkiye Yeşilay Cemiyeti'ne, makbuz karşılığı yapılacak nakdi bağış ve yardımların tamamının, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde, beyanname üzerinden indirilmesine imkan sağladıklarını bildirdi.

Hazine'nin yurt dışında kira sertifikası ihracının da vergisel açıdan kolaylaştırıldığını anlatan Şimşek, şu anda eurobondlara getirilen vergi kolaylıklarının aynı şekilde kira sertifikasına da getirilmiş olacağını ifade etti.

Firmaların borçlanma yerine özkaynaklarını kullanmalarını özendirecek bir modele geçileceğini belirten Şimşek, burada da amacın sermayeyi güçlendirmek, aşırı borçlanmayı da sınırlamak olduğunu söyledi.