2009 yılı programı yayınlandı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 31, 2008 12:18
2009 Yılı Programında, mali piyasalarda ve vergisel konularda gerekli tedbirlerin alınacağı, Merkez Bankasının da gerekli durumlarda zorunlu karşılık oranları veya etkin likidite yönetimi gibi destekleyici araçları kullanabileceği belirtildi.
Resmi Gazetenin dünkü mükerrer sayısında yayımlanan 2009 Programında öncelikle küresel krizle ilgili değerlendirmelerde bulunuldu.
Küresel finansal ve ekonomik gelişmelerin, ulusal ekonomileri farklı alan ve şekillerdeki etkileme hızının ve şiddetinin değiştiği vurgulandı. Bu değişime tepki olarak ülkelerin geliştirdiği politika ve uygulamaların ekonomilerin sistemik dalgalanma ve şok üretme potansiyelini tetiklediği belirtilen programda, uluslararası uygulamaların, dalgalanma ve şoklara yönelik politika tedbirleri ile öncelikleri gündeme getirdiğine işaret edildi.
Bu çerçevede piyasa ekonomisi felsefesine uygun yaklaşımlarla, piyasa ekonomisi uygulamalarıyla örtüşmeyen karar ve uygulama süreçlerinin bir arada yer almaya başladığı vurgulandı.
Türkiye ekonomisinin ihtiyaçları ile küresel konjonktürün kısıtlamaları ışığında, enflasyon-büyüme ve istihdam konusunda gerekli tercih ve önceliklerin yer aldığı belirtilen Programda, “Ancak, küresel ölçekteki hızlı gelişme ve belirsizlikler, kullanılan bazı veri ve varsayımların güncelliğini sürekli etkilemektedir.” denildi.
PROGRAMIN MAKROEKONOMİK AMAÇ VE POLİTİKALARI
2009 Programında daha sonra makroekonomik amaç ve politikalara yer verildi.
“Uluslararası finansal piyasalarda ortaya çıkan ve üretim sektörlerine de yansıyan küresel krizin ekonomimiz üzerindeki olası olumsuz etkilerini en aza indirerek, ekonomide sağlanan güven ve istikrarın korunması, ekonomik büyümenin makul seviyede tutulması, enflasyonla mücadeleye kararlı bir şekilde devam edilmesi, cari açığın finansman kaynaklarının çeşitlendirilmesi, kurallı bir mali yapı altında mali disiplinin sürdürülmesi” Programın temel amaçları olarak belirlendi.
Bu kapsamda öngörülen bazı politikalar da şöyle sıralandı:
-Dünyada ekonomik büyümenin yavaşladığı bir ortamda büyüme hızımızı potansiyeline yakın bir seviyede tutmak amacıyla makroekonomik istikrarın korunmasını gözeten, özel sektör yatırımlarını teşvik eden, yatırım ortamının iyileştirilmesini ve ihracatta sağlanan artışın sürdürülmesini hedefleyen bir ekonomik ortam sağlanacak.
-Ekonominin iç ve dış şoklara karşı dayanıklılığını ve uluslararası rekabet gücünü artıracak, verimliliği, işgücünün niteliğini yükseltecek, işgücü piyasasının esnekliğini artıracak kurumsal ve yapısal düzenlemelere devam edilerek büyümenin sürdürülebilirlik niteliği güçlendirilecek.
-Başta GAP olmak üzere kamu yatırımlarına ayrılan kaynaklar yoluyla üretim ve istihdam potansiyelleri etkin şekilde değerlendirilecek.
-Finansmana erişimle ilgili olarak mali piyasalarda ve vergisel konularda gerekli tedbirler alınacak
-Özel sektörün ileriye yönelik karar alabilmesi için elverişli ortam sağlanacak.
PARA POLİTİKASI VE FİYAT İSTİKRARI
-Para politikası, 2009 yılında da enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde yürütülecek.
-Merkez Bankası, kısa vadeli faiz oranlarını para politikasının temel aracı olarak kullanmaya devam edecektir. Ayrıca, gerekli durumlarda zorunlu karşılık oranları veya etkin likidite yönetimi gibi destekleyici araçlar da kullanılabilecek.
-Önümüzdeki dönemde de Merkez Bankası, enflasyonun orta vadeli görünümüne odaklanacak ve para politikası kararlarını bu doğrultuda alacak.
-Dalgalı döviz kuru rejimi 2009 yılında da sürdürülecek. Döviz kurlarında aşırı oynaklık görüldüğünde ya da görülme ihtimali doğduğunda, Merkez Bankası piyasaya alım ya da satım yönünde doğrudan müdahalelerde bulunabilecek.
-En büyük ticaret ortağımız olan ve mali krizden önemli ölçüde olumsuz etkilenen AB'de pazar payımızı korumaya, petrol ihracatçısı ülkelerde ve krizden daha az etkilenen ülkelerde de ihracatımızı artırmaya yönelik tedbirler alınacak.
-Orta vadede yurt içi üretimin ithalata bağımlılığının azaltılması amacıyla, sanayide kullanılan ithal ara girdilerin yurt içinde üretilmesini sağlayacak mekanizmalar geliştirilecek.
MALİYE POLİTİKALARI
-Makroekonomik istikrarın korunması için maliye, para ve gelirler politikası uyum içinde sürdürülecektir.
-Merkezi yönetim bütçesinin uygulanmasında, gerekli görüldüğünde, küresel finansal krizin etkilerinin azaltılması amacıyla tedbirler alınacak.
-Kamu kesiminde ücret ve maaşlar hedeflenen enflasyon oranında artırılacak.
-Kamu kurum ve kuruluşlarında yeni personel istihdamına yönelik sınırlamalara devam edilecek.
-Genel ekonomik koşullar göz önünde bulundurularak, maktu vergi ve harçlar güncellenecek.
-Vergi idaresinin denetim ve uygulama kapasitesinin güçlendirilmesi ile ilgili çalışmalar sürdürülecektir.
-Yerel yönetimlerin öz gelirlerini artırıcı düzenleme yapılacak.
YATIRIMLAR, KİT'LER VE SOSYAL GÜVENLİK
-Eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verilecek. İstanbul Bilişim Vadisi Projesi bu çerçevede özel önem taşımaktadır.
-Güneydoğu Anadolu Projesi olmak üzere, Doğu Anadolu Projesi, Konya Ovası Projesi ve diğer tüm bölgelerdeki bölgesel ekonomik kalkınma ve sosyal gelişme ile bölgelerarası gelişmişlik farklarının azaltılmasında etkili bir araç olarak kullanılacak.
-Kamu altyapı yatırımlarında özel sektör katılımını artırıcı modeller uygulamaya geçirilecek.
-Fiyatlandırma başta olmak üzere KİT'lerin tüm işletmecilik politikaları, genel yatırım ve finansman kararnamelerinde öngörülen hedeflere ulaşacak şekilde piyasa şartlarına uygun olarak belirlenecek ve etkin bir şekilde uygulanacak.
-KİT'lerde stok, tedarik, üretim ve pazarlama maliyetlerini düşürerek verimliliği artıran ve uluslararası fiyat değişimlerine duyarlı bir finansman politikası izlenecek.
-KİT'lerin zarar eden işletme birimleri, fonksiyonları da dikkate alınarak, çözüme kavuşturulacak.
-KİT'lerde atıl istihdamın azaltılmasına yönelik tedbirlerin uygulanması sürdürülecek, ancak nitelikli personel ihtiyacının karşılanması için gerekli tedbirler alınacak.
-İmalat sanayii maliyetleri üzerinde olumsuz baskı oluşturan enerji girdi fiyatlarının tespitinde sanayi aboneleri lehine bir politika izlenecek.
DİĞER DÜZENLEMELER
-Yeni Gelir Vergisi Kanunu yürürlüğe konulacak
-Ekonomi koordinasyon kurulunun yasal ve fonksiyonel yapısı güçlendirilecek, ekonomik sonuç doğuracak önemli düzenlemeler Kurulun değerlendirmesine sunulacak.
-Elektrik enerjisi satış fiyatları içinde yer alan TRT payı yeniden belirlenecek.
-KİT Yönetişim Kanunu hazırlanacak.
-Kamunun Varlık Envanteri çıkarılacak.
Küresel finansal ve ekonomik gelişmelerin, ulusal ekonomileri farklı alan ve şekillerdeki etkileme hızının ve şiddetinin değiştiği vurgulandı. Bu değişime tepki olarak ülkelerin geliştirdiği politika ve uygulamaların ekonomilerin sistemik dalgalanma ve şok üretme potansiyelini tetiklediği belirtilen programda, uluslararası uygulamaların, dalgalanma ve şoklara yönelik politika tedbirleri ile öncelikleri gündeme getirdiğine işaret edildi.
Bu çerçevede piyasa ekonomisi felsefesine uygun yaklaşımlarla, piyasa ekonomisi uygulamalarıyla örtüşmeyen karar ve uygulama süreçlerinin bir arada yer almaya başladığı vurgulandı.
Türkiye ekonomisinin ihtiyaçları ile küresel konjonktürün kısıtlamaları ışığında, enflasyon-büyüme ve istihdam konusunda gerekli tercih ve önceliklerin yer aldığı belirtilen Programda, “Ancak, küresel ölçekteki hızlı gelişme ve belirsizlikler, kullanılan bazı veri ve varsayımların güncelliğini sürekli etkilemektedir.” denildi.
PROGRAMIN MAKROEKONOMİK AMAÇ VE POLİTİKALARI
2009 Programında daha sonra makroekonomik amaç ve politikalara yer verildi.
“Uluslararası finansal piyasalarda ortaya çıkan ve üretim sektörlerine de yansıyan küresel krizin ekonomimiz üzerindeki olası olumsuz etkilerini en aza indirerek, ekonomide sağlanan güven ve istikrarın korunması, ekonomik büyümenin makul seviyede tutulması, enflasyonla mücadeleye kararlı bir şekilde devam edilmesi, cari açığın finansman kaynaklarının çeşitlendirilmesi, kurallı bir mali yapı altında mali disiplinin sürdürülmesi” Programın temel amaçları olarak belirlendi.
Bu kapsamda öngörülen bazı politikalar da şöyle sıralandı:
-Dünyada ekonomik büyümenin yavaşladığı bir ortamda büyüme hızımızı potansiyeline yakın bir seviyede tutmak amacıyla makroekonomik istikrarın korunmasını gözeten, özel sektör yatırımlarını teşvik eden, yatırım ortamının iyileştirilmesini ve ihracatta sağlanan artışın sürdürülmesini hedefleyen bir ekonomik ortam sağlanacak.
-Ekonominin iç ve dış şoklara karşı dayanıklılığını ve uluslararası rekabet gücünü artıracak, verimliliği, işgücünün niteliğini yükseltecek, işgücü piyasasının esnekliğini artıracak kurumsal ve yapısal düzenlemelere devam edilerek büyümenin sürdürülebilirlik niteliği güçlendirilecek.
-Başta GAP olmak üzere kamu yatırımlarına ayrılan kaynaklar yoluyla üretim ve istihdam potansiyelleri etkin şekilde değerlendirilecek.
-Finansmana erişimle ilgili olarak mali piyasalarda ve vergisel konularda gerekli tedbirler alınacak
-Özel sektörün ileriye yönelik karar alabilmesi için elverişli ortam sağlanacak.
PARA POLİTİKASI VE FİYAT İSTİKRARI
-Para politikası, 2009 yılında da enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde yürütülecek.
-Merkez Bankası, kısa vadeli faiz oranlarını para politikasının temel aracı olarak kullanmaya devam edecektir. Ayrıca, gerekli durumlarda zorunlu karşılık oranları veya etkin likidite yönetimi gibi destekleyici araçlar da kullanılabilecek.
-Önümüzdeki dönemde de Merkez Bankası, enflasyonun orta vadeli görünümüne odaklanacak ve para politikası kararlarını bu doğrultuda alacak.
-Dalgalı döviz kuru rejimi 2009 yılında da sürdürülecek. Döviz kurlarında aşırı oynaklık görüldüğünde ya da görülme ihtimali doğduğunda, Merkez Bankası piyasaya alım ya da satım yönünde doğrudan müdahalelerde bulunabilecek.
-En büyük ticaret ortağımız olan ve mali krizden önemli ölçüde olumsuz etkilenen AB'de pazar payımızı korumaya, petrol ihracatçısı ülkelerde ve krizden daha az etkilenen ülkelerde de ihracatımızı artırmaya yönelik tedbirler alınacak.
-Orta vadede yurt içi üretimin ithalata bağımlılığının azaltılması amacıyla, sanayide kullanılan ithal ara girdilerin yurt içinde üretilmesini sağlayacak mekanizmalar geliştirilecek.
MALİYE POLİTİKALARI
-Makroekonomik istikrarın korunması için maliye, para ve gelirler politikası uyum içinde sürdürülecektir.
-Merkezi yönetim bütçesinin uygulanmasında, gerekli görüldüğünde, küresel finansal krizin etkilerinin azaltılması amacıyla tedbirler alınacak.
-Kamu kesiminde ücret ve maaşlar hedeflenen enflasyon oranında artırılacak.
-Kamu kurum ve kuruluşlarında yeni personel istihdamına yönelik sınırlamalara devam edilecek.
-Genel ekonomik koşullar göz önünde bulundurularak, maktu vergi ve harçlar güncellenecek.
-Vergi idaresinin denetim ve uygulama kapasitesinin güçlendirilmesi ile ilgili çalışmalar sürdürülecektir.
-Yerel yönetimlerin öz gelirlerini artırıcı düzenleme yapılacak.
YATIRIMLAR, KİT'LER VE SOSYAL GÜVENLİK
-Eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma, içme suyu ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verilecek. İstanbul Bilişim Vadisi Projesi bu çerçevede özel önem taşımaktadır.
-Güneydoğu Anadolu Projesi olmak üzere, Doğu Anadolu Projesi, Konya Ovası Projesi ve diğer tüm bölgelerdeki bölgesel ekonomik kalkınma ve sosyal gelişme ile bölgelerarası gelişmişlik farklarının azaltılmasında etkili bir araç olarak kullanılacak.
-Kamu altyapı yatırımlarında özel sektör katılımını artırıcı modeller uygulamaya geçirilecek.
-Fiyatlandırma başta olmak üzere KİT'lerin tüm işletmecilik politikaları, genel yatırım ve finansman kararnamelerinde öngörülen hedeflere ulaşacak şekilde piyasa şartlarına uygun olarak belirlenecek ve etkin bir şekilde uygulanacak.
-KİT'lerde stok, tedarik, üretim ve pazarlama maliyetlerini düşürerek verimliliği artıran ve uluslararası fiyat değişimlerine duyarlı bir finansman politikası izlenecek.
-KİT'lerin zarar eden işletme birimleri, fonksiyonları da dikkate alınarak, çözüme kavuşturulacak.
-KİT'lerde atıl istihdamın azaltılmasına yönelik tedbirlerin uygulanması sürdürülecek, ancak nitelikli personel ihtiyacının karşılanması için gerekli tedbirler alınacak.
-İmalat sanayii maliyetleri üzerinde olumsuz baskı oluşturan enerji girdi fiyatlarının tespitinde sanayi aboneleri lehine bir politika izlenecek.
DİĞER DÜZENLEMELER
-Yeni Gelir Vergisi Kanunu yürürlüğe konulacak
-Ekonomi koordinasyon kurulunun yasal ve fonksiyonel yapısı güçlendirilecek, ekonomik sonuç doğuracak önemli düzenlemeler Kurulun değerlendirmesine sunulacak.
-Elektrik enerjisi satış fiyatları içinde yer alan TRT payı yeniden belirlenecek.
-KİT Yönetişim Kanunu hazırlanacak.
-Kamunun Varlık Envanteri çıkarılacak.