2001'de ihracat rekoru kırıldı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 28, 2002 12:30
2001'de döviz kurlarındaki hızlı yükselişin de etkisiyle ihracat yüzde 12.3 arttı ve 31 milyar dolara ulaşarak tüm yılların rekorunu kırdı.
Türkiye, geçen yıl, 31 milyar 186.4 milyon dolarlık ihracat, 40 milyar 506.6 milyon dolarlık da ithalat yaptı. Böylece Türkiye ihracatı ilk kez 30 milyar dolarlık sınırı aştı. İhracatta 31 milyar dolar olan program hedefi de geçildi.
Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizlerinden önce hazırlanan ve 15 Kasım 2000 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 2001 Yılı Programı'nda 31 milyar dolar ihracat, 54.5 milyar dolarlık ithalat öngörülmüştü. 21 Şubat 2001'de Türk Lirası'nın dalgalanmaya bırakılmasının ardından yaşanan devalüasyon ithalatta büyük miktarda daralmaya neden olurken, 11 Eylül krizine rağmen ihracatta da program hedefi aşılmış oldu.
Türkiye'nin ihracatı 1995 yılında ilk kez 20 milyar doları geçmişti.
DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜZDE 65.1 AZALDI
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), 2001 yılı Aralık ayı ve Ocak-Aralık dönemi geçici dış ticaret verilerini açıkladı. Geçici verilere göre, önceki yıla oranla, Türkiye'nin ihracatı yüzde 12.3 artarken, ithalat yüzde 25.7 azaldı. İthalattaki gerileme ve ihracattaki artışa paralel olarak, dış ticaret açığı yüzde 65.1 daralarak, 9 milyar 320.1 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 51'den yüzde 77'ye çıktı.
İhracatın ithalatı karşılama oranı, 1995 yılından bu yanaki en yüksek düzeyeni ulaştı. 1994 yılında yüzde 77.8, 1995 yılında yüzde 60.6, 1996'da yüzde 53.2, 1997'de yüzde 54.1, 1998'de yüzde 58.7, 1999'da yüzde 65.4 düzeyindeydi.
Türkiye, 2000 yılında, 27 milyar 774.9 milyon dolarlık ihracat, 54 milyar 502.8 milyon dolarlık da ithalat yapmıştı. Aynı yıl, dış ticaret 26 milyar 727.9 milyon dolarlık açık vermişti.
DİE verilerine göre, 2001 yılı Aralık ayında, 2 milyar 536.2 milyon dolarlık ihracat, 3 milyar 473 milyon dolarlık da ithalat yapıldı. Önceki yılın Aralık ayına göre, ihracat yüzde 1.9 artarken, ithalat yüzde 21.7 geriledi. Aralık ayında, önceki yılın aynı ayına göre dış ticaret açığı da yüzde 51.9 gerileyerek 936.7 milyon dolara gerilerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 56.1'den yüzde 73'e çıktı.
Geçen yılki ithalat rakamları, büyük depremlerin yaşandığı 1999 yılı ithalatının da altında gerçekleşti. İthalat, 1999'a 40 milyar 671.2 milyon dolar düzeyindeydi.
DİE verilerine göre, 2000 ve 2001 yıllarında, Aralık ve Ocak- Aralık dönemleri itibariyle dış ticaretteki gerçekleşmeler, milyon dolar olarak şöyle:
SERMAYE MALI İTHALATI YÜZDE 38.6 AZALDI
Devlet İstatistik Enstitüsü`nün (DİE) verilerine göre, geçen yıl 40 milyar 506.6 milyon dolar olan ithalatın, 6 milyar 964.3 milyon dolarını sermaye malı, 29 milyar 78.9 milyon dolarını ara malı, 4 milyar 83.5 milyon dolarını da tüketim malları oluşturdu.
İthalattaki hızlı gerileme nedeniyle, önceki yıla göre, geçen yıl, toplam ithalat içinde sermaye mallarının payı yüzde 20.8'den yüzde 17.2'ye, tüketim mallarının payı yüzde 13.3'ten yüzde 10.1'e gerilerken, ara mallarının payı yüzde 65.5'ten yüzde 71.8'e çıktı.
Finansal kiralama yoluyla ithalat da, geçen yıl önceki yıla göre yüzde 54.8 azalarak, 538 milyon dolardan 243.3 milyon dolara indi.
Geçen yıl, ithalatın en önemli kalemlerinden olan ham petrol ithalatında ödenen faturada da azalma oldu. Önceki yıl 4 milyar 208.2 milyon dolar olan ham petrol ithalat bedeli, yüzde 4.7 azalarak, 4 milyar 8.9 milyon dolara geriledi. Ham petrol ithalatının faturası, geçen yılın Aralık ayında ise yüzde 22.6 azaldı. Önceki yıl Aralık'ta 482 milyon dolar olan ham petrol ithalatı, geçen yıl 373.3 milyondolara düştü.
Geçen yıl, hava taşıtları ithalatında yüzde 73.3, kara taşıtları, bunların aksam ve parçaları ithalatında yüzde 66.6, hububat ithalatı yüzde 54, elektrik makina ve cihazlar ithalatı yüzde 40.5 azalırken, gemiler ve suda yüzen taşıtlar ithalatında yüzde 297.5 artış kaydedildi. Gemiler ve suda yüzen taşıtlar ithalatı, 169.4 milyon dolardan 673.6 milyon dolara yükseldi.
İHRACATTA DURUM
DİE'nin geçici verilerine göre, geçen yıl 31.1 milyar dolarlık ihracatın 2 milyar 618 milyon dolarını sermaye malları, 13 milyar 299.1 milyon dolarını ara malları, 15 milyar 221 milyon dolarını tüketim malları ihracatı oluşturdu. Önceki yıla göre, sermaye malı ihracatı yüzde 22.4, ara malları ihracatı yüzde 14.9, tüketim malları ihracatı ise yüzde 8.6 arttı.
Geçen yıl en fazla ihracat artışı yüzde 1768.2 ile canlı hayvan ihracatında yaşanırken, bu ürünlerin ihracatı 2.3 milyon dolardan 43.5 milyon dolara yükseldi. Kara taşıtları, bunların aksam ve parçaları ihracatı yüzde 46.6 artarak, 1 milyar 592.5 milyon dolardan 2 334.6 milyon dolara, gemiler, suda yüzen taşıtlar ihracatı yüzde 146.7 artarak 121.3 milyon dolardan 299.3 milyon dolara çıktı.
Verilere göre, geçen yıl ihracatın yüzde 51.6'sı AB ülkelerine yapılırken, bu ülkelere ihracat, yüzde 10.8 artarak 14.5 milyar dolardan 16 milyar dolara yükseldi. İhracatın yüzde 31.1'inin yapıldığı OECD üyesi olmayan ülkelere ihracatta da yüzde 23.3 artış kaydedildi.
İthalatın yüzde 44.6'sının yapıldığı AB ülkelerinden ithalat, geçen yıl önceki yıla göre yüzde 32.1 azaldı. Önceki yıl 26 milyar 610 milyon dolar olan AB`den ithalat, geçen yıl 18 milyar 59.4 milyon dolara indi.
Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizlerinden önce hazırlanan ve 15 Kasım 2000 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 2001 Yılı Programı'nda 31 milyar dolar ihracat, 54.5 milyar dolarlık ithalat öngörülmüştü. 21 Şubat 2001'de Türk Lirası'nın dalgalanmaya bırakılmasının ardından yaşanan devalüasyon ithalatta büyük miktarda daralmaya neden olurken, 11 Eylül krizine rağmen ihracatta da program hedefi aşılmış oldu.
Türkiye'nin ihracatı 1995 yılında ilk kez 20 milyar doları geçmişti.
DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜZDE 65.1 AZALDI
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), 2001 yılı Aralık ayı ve Ocak-Aralık dönemi geçici dış ticaret verilerini açıkladı. Geçici verilere göre, önceki yıla oranla, Türkiye'nin ihracatı yüzde 12.3 artarken, ithalat yüzde 25.7 azaldı. İthalattaki gerileme ve ihracattaki artışa paralel olarak, dış ticaret açığı yüzde 65.1 daralarak, 9 milyar 320.1 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 51'den yüzde 77'ye çıktı.
İhracatın ithalatı karşılama oranı, 1995 yılından bu yanaki en yüksek düzeyeni ulaştı. 1994 yılında yüzde 77.8, 1995 yılında yüzde 60.6, 1996'da yüzde 53.2, 1997'de yüzde 54.1, 1998'de yüzde 58.7, 1999'da yüzde 65.4 düzeyindeydi.
Türkiye, 2000 yılında, 27 milyar 774.9 milyon dolarlık ihracat, 54 milyar 502.8 milyon dolarlık da ithalat yapmıştı. Aynı yıl, dış ticaret 26 milyar 727.9 milyon dolarlık açık vermişti.
DİE verilerine göre, 2001 yılı Aralık ayında, 2 milyar 536.2 milyon dolarlık ihracat, 3 milyar 473 milyon dolarlık da ithalat yapıldı. Önceki yılın Aralık ayına göre, ihracat yüzde 1.9 artarken, ithalat yüzde 21.7 geriledi. Aralık ayında, önceki yılın aynı ayına göre dış ticaret açığı da yüzde 51.9 gerileyerek 936.7 milyon dolara gerilerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 56.1'den yüzde 73'e çıktı.
Geçen yılki ithalat rakamları, büyük depremlerin yaşandığı 1999 yılı ithalatının da altında gerçekleşti. İthalat, 1999'a 40 milyar 671.2 milyon dolar düzeyindeydi.
DİE verilerine göre, 2000 ve 2001 yıllarında, Aralık ve Ocak- Aralık dönemleri itibariyle dış ticaretteki gerçekleşmeler, milyon dolar olarak şöyle:
| Aralık | Artış | Ocak-Aralık | Artış | |||
| 2000 | 2001 | Yüzde | 2000 | 2001 | (Yüzde) | |
| İhracat | 2,489.0 | 2,536.2 | 1.9 | 27,774.9 | 31,186.4 | 12.3 |
| İthalat | 4,437.5 | 3,473.0 | -21.7 | 54,502.8 | 40,506.6 | -25.7 |
| Açık | -1,948.4 | -936.7 | -51.9 | -26,727.9 | -9,320.1 | -65.1 |
| Karşılama oranı (yüzde) | 56.1 | 73.0 | 51.0 | 77.0 | ||
SERMAYE MALI İTHALATI YÜZDE 38.6 AZALDI
Devlet İstatistik Enstitüsü`nün (DİE) verilerine göre, geçen yıl 40 milyar 506.6 milyon dolar olan ithalatın, 6 milyar 964.3 milyon dolarını sermaye malı, 29 milyar 78.9 milyon dolarını ara malı, 4 milyar 83.5 milyon dolarını da tüketim malları oluşturdu.
İthalattaki hızlı gerileme nedeniyle, önceki yıla göre, geçen yıl, toplam ithalat içinde sermaye mallarının payı yüzde 20.8'den yüzde 17.2'ye, tüketim mallarının payı yüzde 13.3'ten yüzde 10.1'e gerilerken, ara mallarının payı yüzde 65.5'ten yüzde 71.8'e çıktı.
Finansal kiralama yoluyla ithalat da, geçen yıl önceki yıla göre yüzde 54.8 azalarak, 538 milyon dolardan 243.3 milyon dolara indi.
Geçen yıl, ithalatın en önemli kalemlerinden olan ham petrol ithalatında ödenen faturada da azalma oldu. Önceki yıl 4 milyar 208.2 milyon dolar olan ham petrol ithalat bedeli, yüzde 4.7 azalarak, 4 milyar 8.9 milyon dolara geriledi. Ham petrol ithalatının faturası, geçen yılın Aralık ayında ise yüzde 22.6 azaldı. Önceki yıl Aralık'ta 482 milyon dolar olan ham petrol ithalatı, geçen yıl 373.3 milyondolara düştü.
Geçen yıl, hava taşıtları ithalatında yüzde 73.3, kara taşıtları, bunların aksam ve parçaları ithalatında yüzde 66.6, hububat ithalatı yüzde 54, elektrik makina ve cihazlar ithalatı yüzde 40.5 azalırken, gemiler ve suda yüzen taşıtlar ithalatında yüzde 297.5 artış kaydedildi. Gemiler ve suda yüzen taşıtlar ithalatı, 169.4 milyon dolardan 673.6 milyon dolara yükseldi.
İHRACATTA DURUM
DİE'nin geçici verilerine göre, geçen yıl 31.1 milyar dolarlık ihracatın 2 milyar 618 milyon dolarını sermaye malları, 13 milyar 299.1 milyon dolarını ara malları, 15 milyar 221 milyon dolarını tüketim malları ihracatı oluşturdu. Önceki yıla göre, sermaye malı ihracatı yüzde 22.4, ara malları ihracatı yüzde 14.9, tüketim malları ihracatı ise yüzde 8.6 arttı.
Geçen yıl en fazla ihracat artışı yüzde 1768.2 ile canlı hayvan ihracatında yaşanırken, bu ürünlerin ihracatı 2.3 milyon dolardan 43.5 milyon dolara yükseldi. Kara taşıtları, bunların aksam ve parçaları ihracatı yüzde 46.6 artarak, 1 milyar 592.5 milyon dolardan 2 334.6 milyon dolara, gemiler, suda yüzen taşıtlar ihracatı yüzde 146.7 artarak 121.3 milyon dolardan 299.3 milyon dolara çıktı.
Verilere göre, geçen yıl ihracatın yüzde 51.6'sı AB ülkelerine yapılırken, bu ülkelere ihracat, yüzde 10.8 artarak 14.5 milyar dolardan 16 milyar dolara yükseldi. İhracatın yüzde 31.1'inin yapıldığı OECD üyesi olmayan ülkelere ihracatta da yüzde 23.3 artış kaydedildi.
İthalatın yüzde 44.6'sının yapıldığı AB ülkelerinden ithalat, geçen yıl önceki yıla göre yüzde 32.1 azaldı. Önceki yıl 26 milyar 610 milyon dolar olan AB`den ithalat, geçen yıl 18 milyar 59.4 milyon dolara indi.