Emlak vergisinde yeni değerler belli oldu, Keban’daki gecekondu Boğaz’ın 6 yalısına bedel çıktı

İşte Boğaz'ı altıya katlayan Keban Baraj Mahallesi

TÜRKİYE’nin emlak vergisindeki çarpık tablosu bir kez daha gündem oluşturacak. Çünkü emlak vergisinde 2010 başından itibaren geçerli olacak metrekare birim değerlerine göre Elazığ-Keban’da Baraj Mahallesi’nde 10 bin lira olan metrekare birim değer, İstanbul’da Boğaza nazır yalılarda 1.600 lirada kaldı. İstanbul ve İzmir’in de aralarında bulunduğu çeşitli illerde 2006 değerlerinin bazıları da 3’e, 4’e katlandı. 4 yılda bir yenilenen birim değerler, bu yıl yeniden tespit edildi. Belediye başkanı veya vekili, belediyeden yetkili bir memur, tapu sicil müdürü veya vekili, ticaret odasından 1 üye, Maliye Bakanlığından 2 temsilci ile köy veya mahalle muhtarından oluşan Değer Tespit Komisyonları, yeni birim değerleri, sokak, sokak tek tek belirledi. Emlak vergisinde yeni birim değerler, 1 Ocak 2010’dan itibaren geçerli olacak ve yeni yılın emlak vergileri bu değerler üzerinden ödenecek. Gayrimenkul alım satımları sırasında tapu harcına esas değer de emlak vergisi değerinin altında olamayacak.

2005 yılında belirlenen, ancak uygulamaya girdiği 2006 yılında büyük tartışma yaratan eski birim değerlerden sonra, 2010’un değerleri de tartışılacak özellikler taşıyor. Bazı belediyelerin eski değerlerde çok yüksek artışlara gittiği gözlenirken, iller arasında da çok büyük değer farkları bulunuyor. İller arasındaki dengesizliklerin yanısıra, aynı ilde il merkezi ile ilçelerin birim değerleri arasında bile uçurum olduğu görülüyor. Değer Tespit Komisyonlarının belirlediği yeni birim değerlerle ilgili ortaya çıkan tablo şöyle:

Rekor düzeyde zamlandı

Emlak vergisinde en son değer belirleme işlemi 2005 yılında yapılmıştı. Yeni değerlerin ilk uygulama yılı olan 2006’da bu rakamlar tartışma konusu olunca, mevcut değerlerin düzeltilmesi için yeni bir yasa çıkarıldı. Ancak değerlerde çok fazla değişiklik olmadı, hatta bazı illerde eski rakamlar daha da artırıldı. 2006 yılında yeni değerler üzerinden vergi ödendi. 2007, 2008 ve 2009 yıllarında ise söz konusu değerler, kanun gereğince yeniden değerleme oranının yarısı kadar artış gördü. Bu süreçte yeniden değerleme oranındaki artış yüzde 29.4, emlak vergisi değerindeki artış da yüzde 14.2 düzeyinde gerçekleşti. Ancak belediyeler, bu yıl yapılan son tespitler sırasında 2006 başındaki değerleri, bazılarında 3’e, 4’e katladı. Artış oranları, İstanbul ve İzmir gibi illerde yüzde 200’leri buldu. Ankara’da bazı ilçelerde değer artışı yüzde 20 seviyesinde tutuldu, bazı ilçelerde ise bu rakam yüzde 100’e yaklaştı. Diğer birçok ilde de enflasyonun çok üzerinde değer tespitleri yapıldı.

Türkiye’nin en değerli yeri Anıt Caddesi

TÜRKİYE’nin en değerli yeri, İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki Anıt Caddesi oldu. Bu caddede metrekare birim değeri 25 bin 500 lira saptandı. Beyoğlu’nda İstiklal Caddesi’nin metrekare birim değeri 20 bin liraya, Takı Zafer Caddesinin 24 bin liraya, Kadıköy’de Bağdat Caddesinin de 5 bin liraya yükseltildi. 2005’teki tespitlerde, İstiklal Caddesi’nin birim değeri, 7 bin 500 lira, Takı Zafer Caddesi’nin 8 bin lira, Bağdat Caddesi’nin ise 2 bin 194 liraydı. Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) hasılat paylaşımı yoluyla inşa ettirdiği Uphill Court, My World, Meridian gibi projelerle ünlenen Batı Ataşehirde’de birim değerler 2’ye katlandı ve 1.800 lira oldu. Bahçeşehir 1’inci Kısım’da da rakam 2.000 lira olarak belirlendi.

Kızılay’da değer artış oranı yüzde 20’de kaldı

ANKARA’nın Kızılay ve diğer merkezi yerlerindeki değer artışı yüzde 20’de tutuldu. Metrekare birim değeri 5 bin liradan 6 bin liraya yükselen Zafer Meydanı, başkentin en pahalı yeri özelliğini korudu. Burayı, birim değerleri 4 bin 800 liraya yükselen Atatürk Bulvarı ile Ziya Gökalp Caddesi izledi. Süleyman Demirel’in oturduğu Güniz Sokağın değeri 480 liraya, eski Başbakanlardan Bülent Ecevit’in sokağının değeri de 360 lira oldu. Ahmet Taner Kışlalı Caddesi’nin metrekare birim değeri 200 liradan 300 liraya, Angora Caddesi’nin 250 liradan 350 liraya, Demetevler İvedik Caddesi’nin de 310 liradan 500 liraya yükseltildi. İzmir’de de Bornova Fatih Caddesi’nin metrekaresi son tespitlerde 600 liraya, Konak’ta Atatürk Caddesi ile Mustafa Kemal Sahil Bulvarının da 4 bin 76 liraya çıktı. Bursa’da ise Kapalıçarşı’da metrekare birim değeri 10 bin liraya, Atatürk Caddesi’nde de 6 bin liradan 7 bin 531 liraya yükseldi.

Baraj Mahallesi Boğaz’ı nasıl geçti

SON tespitlerde Elazığ-Keban’daki Baraj Mahallesi’nin metrekare birim değeri 10 bin lira olarak belirlenirken, İstanbul’da Boğaza nazır yalıların sıralandığı Yeniköy Mahallesi Yalı Sokağına 1.600 lira değer biçildi. Aynı şekilde Beylerbeyi’nde Yalı Boyu Caddesinin metrekare birim değeri de 2 bin 400 lirada kaldı. İstanbul’da 1 villanın 1.5-2 milyon liraya satıldığı Zekeriyaköy’de de metrekare birim değeri 1, 2, 3, 4 ve 5’inci caddelerde 430 lira olarak tespit edildi. Ev için 850-900 bin, hatta milyon dolarların telaffuz edildiği Acarkent ve Beykoz Konakları’nda da birim değer 180 lira gibi oldukça düşük tutuldu. Birim değerlerin tespitinde, coğrafi durum, sosyoekonomik düzey ve gelişmişlik gibi ölçütler gözardı edildi. Bu nedenle de iller arasında büyük dengesizlikler meydana geldi. En yüksek birim değer, İstanbul’da 25 bin 500 lira, Bursa’da 10 bin lira, Ankara ve Antalya’da 6 bin lira ve İzmir’de 4 bin 76 lira düzeyinde oldu.