10 yılda aldığımız kadar aracı dünyaya ihraç ettik
Güncelleme Tarihi:
Emre ÖZPEYNİRCİ
Oluşturulma Tarihi: Ocak 25, 2006 00:00
Türk otomotiv sektörü 1992 yılından bu yana 132 milyar dolarlık bir dış ticaret hacmi gerçekleştirdi. Bu dönemde 50 milyar dolarlık ihracat yapan sektör, buna karşın 82 milyar dolarlık ithalat yaptı. İhracat ve ithalat adetlerine baktığımız zaman 1995 yılından bu yana Türk otomotiv sektörü dünyaya 2 milyon 243 bin 201 adet araç ihraç ederken, 2 milyon 315 bin 779 adetlik ithalat gerçekleştirmiş. Bu da adetsel olarak aldığımızla verdiğimizin eşit olduğunu, dış ticaret açığının yan sanayi ithalatından kaynakladığını ortaya koyuyor.
1990’lı yıllarda otomotiv üretiminde hamle yaparak, ihracata soyunan Türkiye, 1992’den bu yana yaklaşık 50 milyar dolarlık otomotiv ihracatı gerçekleştirdi. Aynı dönemde Türkiye’nin gerçekleştirdiği toplam ithalat tutarı ise 82 milyar dolara ulaştı. Böylece 13 yılda Türk otomotiv sektörü 132 milyar dolarlık bir dış ticaret hacmine ulaşırken, dış ticaret açığı ise 32 milyar doları olarak gerçekleşti.
Otomotiv Sanayi Derneği’nin (OSD) hazırladığı raporları incelediğimizde 1995 yılından bu yana Türk otomotiv sektörünün adetsel olarak yaptığı ihracat ve ithalatı karşılaştırma imkanı bulduk. Türk otomotiv sektörü 1995 yılından bu yana dünyaya 2 milyon 243 bin 201 adet araç ihraç ederken, aynı dönemde 2 milyon 315 bin 779 adetlik bir ithalat gerçekleştirmiş. Bu da adetsel olarak dış ticaret açığının sadece 72 bin 578 adet olduğunu ortaya koyuyor. Yani tutar olarak 32 milyar dolarlık bir açığın oluşması Türkiye’de üretilen araçlar için gerçekleşen yan sanayi ithalatından kaynaklandığın ortaya koyuyor.
YERLİLİK ORANINA BAĞLI
Sonuçta otomotivde yaşanan hacimsel dış ticaret açığının azalması, Türkiye’de üretilen araçların yerlilik oranının artmasına bağlı. Bugün Türkiye’de ortalama yerlilik oranları yüzde 50’ler seviyesinde. Bu oranın ortalama yüzde 60-70’li seviyelere çıkması halinde dış ticaret açığında ciddi düşüşler yaşanması kaçınılmaz.
Otomotiv sektöründe dış ticaret hacmine baktığımızda, 1992 yılında 569 milyon dolar olan ihracat tutarı bugün 12.7 milyar dolara ulaşmış durumda. İthalat ise 1992 yılında 2.6 milyar dolardan 2004 yılı sonunda 13.2 milyar dolara yükselmiş. Yani ihracat 13 yılda 22 kat artarken, ithalat aynı dönemde 5 kat artış göstermiş. Bu orandan hareket edersek önümüzdeki yıllarda ihracat-ithalat makasının hızla kapanıp, Türkiye’nin otomotiv üretiminde daha fazla katma değer elde eden bir ihracatçı konumuna getirmesi söz konusu.
HER 100 ARACIN 46’SI İTHAL
Son 10 yılda Türkiye’de toplam otomotiv sektörü satışlarına baktığımızda ise 4 milyon 976 bin 320 adet aracın satıldığını görüyoruz. Toplam satışların 2 milyon 315 bin 779 adedi ise ithal araçlardan oluşmuş. Sonuçta 10 yılda ithal araçların toplam satışlara oranı yüzde 46. Yani 10 yılda satılan 100 araçtan 46’sı ithal edilmiş.
Pazardaki ithal araçların oranına baktığımız zaman ise 95 yılından itibaren hızlı bir artış ivmesi görüyoruz. 95 yılında ithal araçların toplam pazardaki payı yüzde 14 iken, 2005 yılında bu oran yüzde 57’ye yükselmiş. Ancak ithalatın yüzde 58’lik oranla rekor kırdığı yıl 2004 olarak gerçekleşmiş.
Türkiye 10 yılda 4.9 milyon araç sattı
Türk otomotiv firmaları son 10 yılda iç pazara 2 milyon 660 bin 541 adet araç satarken, dünyaya ise 2 milyon 243 bin 201 adet ihracat yaptı. Böylece, son 10 yılda içeriye ve dışarıya toplam 4 milyon 900 bin adet araç satışı yapılmış oldu.
İthalatın pazara oranı
Yıllar Toplam pazar Oran
1995280238% 141996337172% 28
1997525242% 40
1998486126% 38
1999407284% 43
2000660077% 52
2001195426% 48
2002175046% 48
2003400711% 56
2004745812% 58
2005763186% 57
Toplam4976320% 46
10 yıllık ihracat ithalat adetleri
Yıllarİhracatİthalat
19953554439391
19963925293720
199731174210035
199837926183829
19999205175497
2000104744342174
200120215894211
200226193483291
2003358745223224
2004518595432293
2005561078438114
Toplam22432012315779
Otomotiv Sanayi Derneği’nin (OSD) hazırladığı raporları incelediğimizde 1995 yılından bu yana Türk otomotiv sektörünün adetsel olarak yaptığı ihracat ve ithalatı karşılaştırma imkanı bulduk. Türk otomotiv sektörü 1995 yılından bu yana dünyaya 2 milyon 243 bin 201 adet araç ihraç ederken, aynı dönemde 2 milyon 315 bin 779 adetlik bir ithalat gerçekleştirmiş. Bu da adetsel olarak dış ticaret açığının sadece 72 bin 578 adet olduğunu ortaya koyuyor. Yani tutar olarak 32 milyar dolarlık bir açığın oluşması Türkiye’de üretilen araçlar için gerçekleşen yan sanayi ithalatından kaynaklandığın ortaya koyuyor.
YERLİLİK ORANINA BAĞLI
Sonuçta otomotivde yaşanan hacimsel dış ticaret açığının azalması, Türkiye’de üretilen araçların yerlilik oranının artmasına bağlı. Bugün Türkiye’de ortalama yerlilik oranları yüzde 50’ler seviyesinde. Bu oranın ortalama yüzde 60-70’li seviyelere çıkması halinde dış ticaret açığında ciddi düşüşler yaşanması kaçınılmaz.
Otomotiv sektöründe dış ticaret hacmine baktığımızda, 1992 yılında 569 milyon dolar olan ihracat tutarı bugün 12.7 milyar dolara ulaşmış durumda. İthalat ise 1992 yılında 2.6 milyar dolardan 2004 yılı sonunda 13.2 milyar dolara yükselmiş. Yani ihracat 13 yılda 22 kat artarken, ithalat aynı dönemde 5 kat artış göstermiş. Bu orandan hareket edersek önümüzdeki yıllarda ihracat-ithalat makasının hızla kapanıp, Türkiye’nin otomotiv üretiminde daha fazla katma değer elde eden bir ihracatçı konumuna getirmesi söz konusu.
HER 100 ARACIN 46’SI İTHAL
Son 10 yılda Türkiye’de toplam otomotiv sektörü satışlarına baktığımızda ise 4 milyon 976 bin 320 adet aracın satıldığını görüyoruz. Toplam satışların 2 milyon 315 bin 779 adedi ise ithal araçlardan oluşmuş. Sonuçta 10 yılda ithal araçların toplam satışlara oranı yüzde 46. Yani 10 yılda satılan 100 araçtan 46’sı ithal edilmiş.
Pazardaki ithal araçların oranına baktığımız zaman ise 95 yılından itibaren hızlı bir artış ivmesi görüyoruz. 95 yılında ithal araçların toplam pazardaki payı yüzde 14 iken, 2005 yılında bu oran yüzde 57’ye yükselmiş. Ancak ithalatın yüzde 58’lik oranla rekor kırdığı yıl 2004 olarak gerçekleşmiş.
Türkiye 10 yılda 4.9 milyon araç sattı
Türk otomotiv firmaları son 10 yılda iç pazara 2 milyon 660 bin 541 adet araç satarken, dünyaya ise 2 milyon 243 bin 201 adet ihracat yaptı. Böylece, son 10 yılda içeriye ve dışarıya toplam 4 milyon 900 bin adet araç satışı yapılmış oldu.
İthalatın pazara oranı
Yıllar Toplam pazar Oran
1995280238% 141996337172% 28
1997525242% 40
1998486126% 38
1999407284% 43
2000660077% 52
2001195426% 48
2002175046% 48
2003400711% 56
2004745812% 58
2005763186% 57
Toplam4976320% 46
10 yıllık ihracat ithalat adetleri
Yıllarİhracatİthalat
19953554439391
19963925293720
199731174210035
199837926183829
19999205175497
2000104744342174
200120215894211
200226193483291
2003358745223224
2004518595432293
2005561078438114
Toplam22432012315779