Kariyer basamağının ilk adımı: Staj

Henüz öğrenciyken meslekleri tanımak, düşlediği işi önceden deneyimlemek herkes için büyük fırsat. Bu da, stajla mümkün. Zorunlu stajı olan öğrenciler, şu sıralar yazın bu deneyimi yaşayacağı firmaları belirleme, gönüllüler ise nerelere başvurabileceği konusunda araştırma yapma telaşında. İstanbul Üniversitesi Kariyer Geliştirme Merkezi Müdürü Prof. Dr. Pınar Ünsal’a başvuruda, ilk görüşmede ve stajda dikkat edilmesi gerekenleri sorduk: Staj, öğrencilerin okulda edindiği teorik bilgi veya uygulamaların, iş ortamında nasıl hayata geçirildiğini gördüğü, eğitim aldığı mesleki alana yönelik bilgi ve becerilerini geliştirdikleri bir eğitim süreci. Okuldaki bilginin teorik olması, daha çok sınıf geçmek için edinilmesi ve pratikte kullanılmaması kısa zamanda unutulmasıyla sonuçlanıyor. Üniversitede yapılan staj ise bilgiler tazeyken pratik kazanma ve bunu uygulama imkânı sunuyor.

‘GÖNÜLLÜ’ YA DA ‘ZORUNLU’

Her eğitim kurumunun kendi staj kuralı olabiliyor. Örneğin İstanbul Üniversitesi’nde ‘zorunlu’ ve ‘gönüllü’ staj olanakları var. Bazı üniversiteler; yaz ve kış döneminde bu olanağı tanıyor. Genel olarak öğrencinin sınıfı, not ortalaması, disiplin cezası olmaması önemli kriterler arasında. Başvurmadan öğrencinin hedef belirlemesi gerekiyor. Bunun için bugüne kadar neler yaptığının ve yapması gerektiğinin bilincinde olması, var olan ve eksik kalan yönleri bilmesi, stajdan beklentisini iyi belirlemesi, etkili özgeçmiş hazırlaması önemli. İş yerinin stajyer programının olup olmadığını, örgüt kültürünü, stajyere bakışını ve sosyal hakları önceden araştırmak da faydalı. Adayın ilk görüşmeye çağrılması, olumlu değerlendirildiği ve artık staj sürecinin başladığı anlamına geliyor.

İLK GÖRÜŞMEYİ PLANLAYIN

İyi bir görüşme sıkı bir hazırlık gerektiriyor. İlk görüşmede sorulabileceklerin araştırılması ve cevapların düşünülmesi yararlı oluyor. Örneğin, “Neden şirketimizi tercih ettiniz?, Staj size ne katacak?” gibi sorular önceden düşünülebilir. Adayın, o güne kadar yaptığı çalışmalardan ve aldığı eğitimlerden bahsetmesi işverenin olumlu görüşü için etkili. Barınma, zaman, yol gibi stajda karşılaşılabilecek sorunlardan da bahsetmek gerekiyor. Adaylar başarıları kadar eksiklerinden, onları gidermek için istekli olduğundan da bahsetmeli. Bu sürecin iş teklifiyle sonuçlanabileceği unutulmamalı. Stajyere verilen görev genellikle yüksünülen veya basit olabiliyor. Ancak onları yaparken bile gösterilen özen ve disiplin kişilik ve güvenilirlik bakımından önemli veri sağlıyor. Staj, bir öğrencinin kendini ve mesleki alternatiflerin ona ne derece uygun olduğunu keşfetmesi bakımından vazgeçilmez.  Öğrenci çalışma kurallarına, neleri yapmaktanhoşlandığına, ne tür insanlarla rahat çalışabileceğine veya zorlanabileceğine, hangi ortamlarda mutlu veya başarılı olabileceğine yönelik ipuçları topluyor. Ayrılırken iş yerinde iyi ilişki kurulan çalışanlar ve bağlı bulunulan yöneticiyle iletişimde kalmak da faydalı. Sonraki başvurularda onların referans gösterilmesinin işe kabulde önemli etkisi var. Öğrencilikte projelerde gönüllü çalışanlar, kendini geliştirmek için etkinliklere katılanlar da şirketler tarafından öncelikli tercih edilebiliyor.

Beklenen özellikler

İstekli ve öğrenmeye açık, zorlayıcı hedeflerin üstesinden  gelebilecek potansiyele sahip, dil bilen, sorumluluk alabilen, tutarlı, dürüst, kazanma tutkusu bulunan, stajı önemseyen ve pratik fırsatı olarak gören adaylar aranıyor. Ayrıca sonuç odaklı, ne istediğini bilen, kendisini tanıyan, bilgi düzeyi ve gelişim potansiyeli yüksek, staj yapacağı kurumun kültürüne uyumlu, iletişim yetenekleri kuvvetli olması da gerekiyor.

Güçlü iletişim becerileri aranıyor

Esra Gaon (Microsoft Türkiye İnsan Kaynaklarından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı): Üniversite 3 ve 4’üncü sınıftan, çeşitli bölümlerden öğrenciler, farklı departmanlarda staj yapabiliyor. Bu ay sonuna kadar başvurabilirler. Staj ağustosta başlıyor, 11 ay sürüyor. Okulları açılmadan 5 gün, sonra yarı zamanlı geliyorlar. Güçlü iletişim, takım çalışmasına yatkınlık, teknolojiye ilgi, sorumluluk ve iyi İngilizce gibi özellikler arıyoruz. Asgari ücret, yemek çeki, laptop ve tüm Microsoft içi eğitimlerden yararlanma imkânı sağlıyoruz. Diğer ülkelerdeki stajyerlerle farklı programlara katılabiliyor, deneyimli yöneticilerden mentörlük alabiliyorlar. Staj, özellikle yeni mezun programımız MACH için önemli bir havuz.

Kendinizi hazırlayın

Umut Güvenç (Bosch Türkiye ve Orta Doğu İnsan Kaynakları Ülke Direktörü): Çoğunlukla üniversite 3 ve 4’ten öğrenci alıyoruz. Çünkü iki programımız da bilgi gerektiriyor. Yaz okulu staj başvurusu nisan-mayısta; yarı zamanlı olanı ise tüm sene açılan pozisyonlara yapılıyor. İkisi de ücretli. Yeni mezun işe alımımızın yaklaşık yüzde 50’sini stajyerlerle dolduruyoruz. 2016’daki işe alımın yüzde 40’ı yeni mezunlardan. Adaylar, üniversite hayatı boyunca aktif olsun. Farklı birimlerde, kulüplerde kendilerini renklendirsinler. Dijitalleşen dünyada mega trendleri takip etmek yerine değişimin öncüsü olabilecek şekilde kendilerini hazırlasınlar. Bunun için çok okumak, teknolojiyi takip etmek ve yeni beceriler geliştirmek önemli.

2 yılda 15 stajyer çalışanımız oldu

Mustafa Gülser (Sony Eurasia İnsan Kaynakları Direktörü): Üniversite 3-4’üncü sınıf veya yüksek lisans öğrencileriyle yeni mezunlardan stajyer seçiyoruz. Alınanlar en az 6, en fazla 12 ay staj yapıyor. İhtiyaç oldukça LinkedIn veya üniversite kariyer sayfaları aracılığıyla başvuru alıyoruz. Adaylar her zaman tr-ik@eu.sony.com adresine CV’leriyle başvurabiliyor. Sorumluluk almaya açık, öğrenmeye ve kendini geliştirmeye istekli profiller öncelikli. Tabii, yabancı dil de önemli. Asgari ücret, yemek çeki, servis ve indirimli ürün alma hakkı sağlıyoruz. Staj bitim dönemlerinde performanslarından memnun olunması koşuluyla, şirkette açık pozisyonlarda değerlendiriliyor. Son 2 yılda yaklaşık 15 kişi staj sonrasında tam zamanlı çalışanımız oldu.