Dershaneler kepenk indiriyor

Sabit kalan öğrenci pastasına rağmen son üç yılda sayıları bin 500'den 4 bine çıkan dersanelerin 600'ünün kapanmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı'na müracaat ettiği belirtildi. Ortaöğretim Kurumları Sınavı (OKS) ve Öğrenci Seçme Sınavı'na (ÖSS) öğrenci hazırlayan dersanelerin sayılarının hızla artması, sektördeki yoğun rekabet, yüksek kiralar ve son olarak lise öğretim sistemindeki değişiklik kapanmalara neden olarak gösteriliyor.

Dersanecilik sektöründe yaşanan sıkıntının kurbanlarından biri de Türkiye'nin en eski özel dersanelerinden olan Murat Dersanesi oldu. İstanbul Başakşehir'deki şubesini bir süre önce Final Dersanesi'ne devreden Murat Dershanesi'nin kurucusu Feridun Farımaz, kira başta olmak üzere artan maliyetleri karşılayamayınca Bakırköy Şubesi'ni de tasfiye etti. Farımaz, mevcut 200 civarındaki öğrencisini de Yavuzlar Dersanesi'ne devretti. Bir başka kapanan dersane ise yine hem ÖSS hem de OKS'ye yönelik eğitim veren Kapasite Dersanesi oldu. Bu dershanedeki öğrenciler de İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'nün talimatıyla başka dersanelere dağıtıldı.

Sektörde kıran kırana rekabet yaşanıyor

Dersanelerin sayısının 3 yıl içinde bin 500'den 4 bine çıkması sektörde kıran kırana rekabeti de beraberinde getirdi. Eğitim sisteminde yapılan son değişiklikler ise zaten zor durumda olan dersanecilik sektörünü daha da zora soktu. Öğretim süresi 4 yıla çıkarılan liselerin gelecek yıl mezun vermeyecek olması ise kötü gidiş karşısında dersane sahiplerini daha da endişelendiriyor. Çünkü dersane öğrencilerinin dörtte birinden fazlasını oluşturan lise son sınıfların gelecek yıl olmaması sektör gelirlerinin de yüzde 30'dan fazla düşeceği anlamına geliyor. Sektör zaten son yıllarda artan rekabet karşısında büyük fiyat kırmalara sahne olurken, mevcut pastadan daha fazla pay kapmak isteyen dersaneler arasında, bir öğrencinin minimum 3 bin YTL olan maliyetine karşın, fiyatlarını 800 YTL'ye kadar düşürenler var. Sektör temsilcileri, özellikle ÖSS sistemindeki değişikliğin yarattığı olumsuz etkinin 2 yıl boyunca devam edeceğini öngörüyor.

5 yıl sonra 10'dan fazla dersane kalmaz

Sektördeki kötü gidişatın en büyük nedeninin dersane sayısının birden çok fazla artması olduğunu söyleyen Tüm Özel Öğretim Kurumları Derneği (TÖDER) Başkanı Enver Yücel, "Türkiye'deki dersane sayısı 3 yıl içinde şubeler hariç bin küsurlardan 4 bine çıktı. Ama öğrenci sayısı aynı. Bu sene lise son sınıfta öğrenci olmayacağı için dersanelerin öğrenci sayısı daha da azalacak. Sektörde yüzde 25 öğrenci kaybı ve düşüş olacak. Sektördeki bu problem 2 yıl devam edecektir. Bunun için de dersaneci arkadaşları hep uyarıyoruz. Herkes hesabını kitabını ona göre yapmalı, yapısını buna göre kurmalı" diye konuştu. Şu anda Türkiye genelinde 600 dersanenin kapanmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı'na başvurduğuna işaret eden Yücel, "600'e yakın dersanenin Milli Eğitim Bakanlığı'na önümüzdeki yıl kapanacağı ile ilgili müracat ettiğini Bakanlık'tan öğrendik. Sektörde 5 yıl içinde 10'dan fazla dersane kalmaz. Dünyada da bu böyle olmuş. Türkiye'de de aynı süreç yaşanacaktır" diye konuştu.

15 bin YTL teminat gösteren dersane açıyor

Kapanan dersanelerin en büyük sıkıntısının kira maliyetleri olduğunu ifade eden Yavuzlar Dersanesi Kurucusu İrfan Yavuz ise "Kendi binası olmayan dersaneler özellikle merkezi yerlerde ayda 25-30 bin YTL kira veriyorlar. Bu, yılda 400 bin YTL eder. Bu da 200 öğrenciden kazanacağınız miktarı olduğu gibi binaya yatırmak demek" diye konuştu. Kapanan Murat ve Kapasite dersanelerinin öğrencilerini devralan Yavuz, bu iki kurumu zora sokan başlıca nedenin de kira maliyetleri olduğuna işaret etti. İki dersahanenin daha öğrencilerini devretmek ya da "Yavuzlar Dersanesi" tabelası altına girmek için kendilerine başvuruda bulunduğunu belirten Yavuz, eğitim kalitesini düşürmemek için bu talepleri geri çevirdiklerini söyledi. Sektörde sıkıntı

yaratan bir diğer konunun da öğretmenlere verilen saat ve ücret teminatı olduğunu vurgulayan Yavuz, "Saat başı ücret üzerinden anlaşılan öğretmenlere, örneğin 'bir yıl boyunca bin 500 saat derse gireceksin' teminatı veriliyor. Fakat, sene başında hedeflediğiniz kadar öğrenci kaydedemeyince, öğretmen o kadar derse girmese de ücretini ödüyorsunuz. Dersanelerin bu yüzden sabit maaş sistemine geçmesi gerekiyor" dedi. MEB tarafından dersanelerden istenilen teminatların da çok düşük olduğunu vurgulayan Yavuz, "10-15 bin YTL teminat gösteren dersane açabiliyor. Oysa en azından öğretmenlerin 2 yıllık ücretini ödeyebilecek kadar bir teminat istenmesi gerekiyor. Aksi halde dersaneler, 15 bin YTL'min başına gelir diyor, öğrenciler de ortada kalıyor" dedi.

800 YTL'ye 15 ay taksitle öğrenci alan var

Her yerde dersanelerin kapanmaya başladığına işaret eden Kavram Dersaneleri sahibi Bahattin Durmuş ise "Gelecek yıl lise sonlardan kaynaklanacak yüzde 30'luk kayıpla MEB'e yapılan kapanma başvuruları daha da artacaktır. Dersanecilik çok sıkıntılı bir sürece giriyor. Sıkıntı 2008-2009'da da devam edecek" dedi. Sektördeki kötü gidiş karşısında dersanelerin son 3 yıldır zam yapamadığına işaret eden Durmuş, "Lise son sınıfta dersaneye devam eden bir öğrencinin dersaneye maliyeti 3 bin YTL. Bir dersane 3 bin YTL'ye öğrenci kaydedince zarar ediyor, demektir. Oysa 800 YTL'ye 15 ay taksitle öğrenci kabul eden dersaneler var. Çalışanlar yasalsa, sigorta, kira, elektrik, vergi ödüyorsa bu fiyata öğrenci kabul etmek mümkün değil. Çoğu dersane okulda eğitim veren öğretmenleri yasadışı olarak çalıştırıyor" diye konuştu.

Şu anda sektöre hiç bir şekilde müdahale edilemiyor

"Ankara'da '3 öğrenci getiren öğretmenle anlaşma yapacağız' diye gazetelere ilan veren dersane var" diyen Fen Bilimleri Merkezi Kurucusu Nazmi Arıkan, sektördeki olumsuzlukların önüne geçebilmek için Özel Öğretim Kurumları Odası açmak için çalıştıklarını söyledi. Arıkan, "Sektör birliklerinin denetim yetkisi olmadığı için bunlara müdahale edilemiyor. Oda olunca müdahale yetkimiz olacak. Nüfus başına düşecek derslik sayısı hesaplanıp, fazla dersane açılmasını engelleyebiliriz. Çok ucuza ders verilmesinin de önüne geçebiliriz. Şu anda hiçbir şekilde sektöre müdahale edilmiyor. Çünkü birliklerin yaptırım gücü yok" diye konuştu. Sektördeki kapanmaların bir diğer nedeninin de bazı dersanelerin ulusal düzeyde örgütlenmesi olduğunu ifade eden Arıkan, "Bunlar isim hakkı ya da ortaklıklar yoluyla tüm şehirlerde şubeler oluşturuyorlar. Bu yüzden özellikle Anadolu'da her şehirde 2-3 dersane işsiz kalıyor. Önümüzdeki dönemde en çok kapanma Ankara'da yaşanacak. Bunun nedeni, ulusal düzeyde örgütlenen dersanelerin en çok ve öncelikle Ankara'da şubeler açma yoluna gitmeleri. Küçük dersaneler yürüyemez duruma geldi" diye konuştu.

Dersanesi kapandığı için yerleştirildiği yeni dersane de kapandı

Emre Öztürk (19)

Aramızda dersanesi kapandığı için Murat Dershanesi'ne gönderilen arkadaşlar vardı. Orası da kapanınca bu sefer ikinci kez dersane değiştirmek zorunda kaldılar. Arkadaş çevresine yabancılık çekmeyelim diye bizi toplu olarak Yavuzlar Dersanesi'ne yerleştirdiler.

Dursun Akan (19)

Dersanede öğretmenler gelmediği için dersler boş geçiyordu. Dersanemizin kapanacağını duyuyorduk ama, moralimiz bozulmasın diye bize bir şey söylenmiyordu. Tam sene ortasında dersane kapanınca bir boşluk yaşadık.

Melike Güney (20)

Dersanemiz kapanınca motivasyonumuz bozulmuştu ama burada toparlanma içine girdik. Burada, diğer arkadaşlarla olan açığımızı kapatmak için, kütüphanede öğretmenlerle sürekli ek dersler yapıp çalışıyoruz.