Bilgisayar oyunları ‘eğitici’ de olabilir

Şizofreniye karşı oyunla mücadele

İngiltere, Cambridge Üniversitesi’nde şizofreni hastalarının hafıza yeteneklerini geliştirecek Wizard adı verilen mobil bir oyun geliştirildi. Üniversitenin psikiyatri bölümünde geliştirilen oyun şizofreni hastalarının günlük aktivitelerini bağımsız bir şekilde yapabilme becerilerini geliştirmeyi hedefliyor. Şizofreni gibi uzun vadeli zihinsel rahatsızlıklar halüsinasyon, hezeyan ve davranış değişimlerine neden oluyor. Bu tür semptomlara karşı ilaç tedavisi uygulanıyor. Bu ilaçlar da hafıza kaybı gibi bilişsel bozukluklara yol açabiliyor. Henüz şizofren kişilerde bilişsel fonksiyonları geliştirebilecek lisanslı farmasötikal bir tedavi bulunmuyor. Fakat Cambridge Üniversitesi’nde elde edilen bulgularda, bilgisayar destekli eğitim ve rehabilitasyon programlarının şizofren kişilerin karşılaştığı semptomların üstesinden gelinmesinde ve günlük aktivitelerin sağlıklı bir şekilde yapılması konusunda fayda sağladığı tespit edildi.

Belleğin gelişimi için bilgisayar oyunu

Araştırma ekibinin başında yer alan, üniversitenin psikiyatri bölümünden Prof. Barbara Sahakian, olaylara dair kişisel belleğin oyunlar vasıtasıyla nasıl geliştirilebileceğine odaklandıklarını söylüyor. Olaysal bellek, örneğin bir markette gittiğinizde arabanızı nereye park ettiğinizi hatırlamanıza yardımcı oluyor. Zaman ve tarihi takip etmenizi sağlıyor. Şizofreni hastalarında ise özellikle bu olaysal belleğin zarar gördüğü biliniyor. İngiliz Guardian gazetesine oyun ile bilgi veren Prof. Dr. Sahakain, “Şizofreninin bilişsel semptomlarını tedavi edebilecek bir yola ihtiyacımız vardı. Özellikle olaysal bellek problemleri gibi. İlaç tedavisiyle ancak yavaş bir gelişim elde edilebiliyor. Hafıza oyunları ilaçların yetersiz kaldığı bu alanda hastalara yardımcı olabilir. Geliştirdiğimiz oyun çok ilginç, motivasyonunu kaybetmiş hastaların bile ilgisini çekiyor” diyor.

Geliştirilen Wizard adlı oyun 4 hafta boyunca şizofreni tanısı konmuş 22 hasta üzerinde test edildi, pozitif sonuçlara ulaşıldı. Wizard bilişsel fonksiyonların ve olaysal belleğin geliştirilmesi için daha geniş bir kitleye birçok farklı platformda da yayınlanacak.

Hiperaktivite için komutlu oyunlar kullanılıyor

New York Üniversitesi Gelişim Psikopatolojisi ve Nöropsikoloji Bölüm Başkanı Prof. Jeffrey Halperin ise öğrenme bozukluğu ve dikkat eksikliği çeken hiperaktif çocukların eğitimi için eğlenerek öğrenmenin çok önemli olduğunun altını çiziyor. Bu tarz çocukları eğitmenin en kolay ve en etkili yolunun oyunlaştırmadan geçtiğini ve bunun için bazı konsol oyunların yararlı olduğunu belirtiyor. Halperin’e göre, ‘Simon Says’, ‘Red Light-Green Light’ ve ‘Freeze Dancing’ bu oyunlardan bazıları. Örneğin Simon Says, çocukların oyundaki liderin söylediğini yaptığı bir oyun. Konuşma güçlüğü çeken İngiliz ve Amerikalı çocuklara konuşmayı; diğer ülkelerdeki çocuklara ise İngilizce’yi öğretmek için de eğitimciler tarafından kullanılıyor. Hiperaktif çocuklar için ise enerjilerini doğru kullanmaları için teşvik ediyor. ‘Red Light, Green Light’ta ise koşu pistinde yarışan oyuncular bir hakem tarafından durması veya tekrar koşması noktasında yönlendiriliyor. Emirlere uymayanlar ceza alıyor. Böylece çocukların odaklanması ve refleks kabiliyetinin artmasının sağlandığı belirtiliyor. Prof. Halperin, 4-5 maymunun müzik eşliğinde dans ettiği ve müzik kesildiğinde maymunların hareketsiz durmasının sağlanması gereken ‘Freeze Dancing’in ise, hiperaktif çocuklarda ilgi ve refleks gelişimini desteklediğini belirtiyor.