Bakan Selçuk: Öğretmenlerin yüzde 65'i genç

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK), ÖSYM Başkanlığı ile bağlı kuruluşların 2020 bütçeleri ve 2018 yılına ait kesin hesaplarının görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, bakanlığının bütçesiyle ilgili sunum yaptı. Toplumun tüm kesimlerini içine alan örgün ve yaygın eğitim ve öğretim hizmetlerini yerine getirebilmek için eğitim bütçenin, 177 milyar 605 milyon 504 bin lira olarak belirlendiğini söyleyen Selçuk, şöyle konuştu:
"Bu rakam 2020 yılı merkezi yönetim bütçesinin yüzde 16.2'sini oluşturuyor. 2019-2020 eğitim ve öğretim yılında resmi ve özel 12 bin 851 okulöncesi, 24 bin 856 ilkokul, 19 bin 345 ortaokul ve 12 bin 662 lise ile toplam 69 bin 714 okulda 1 milyon 126 bin 780 öğretmen ve açık öğretim öğrencileri de dahil olmak üzere 17 milyon 870 bin 712 öğrenci ile eğitim ve öğretime devam ediliyor. Okul terklerinin ve öğrenci barınma sorunlarının en aza indirilmesine, güvenli eğitim ortamlarının sağlanmasına, kadın ve çocukların da içerisinde yer aldığı dezavantajlı kesimlerin eğitimden azami derecede faydalanmasına yönelik faaliyetler kararlılıkla sürdürülüyor. Yapacağımız bütün çalışmalarda, eğitim ve öğretimde niteliğin arttırılmasına, okullar arasındaki nitelik ve nicelik farklılıklarının giderilerek fırsat ve imkân eşitliğinin sağlanmasına, çağ nüfusu içindeki herkese öğrenim hakkının kullandırılmasına ve kaynakların rasyonel olarak değerlendirilmesine azami derecede gayret gösteriyoruz. 2023 Eğitim Vizyonu ve 11. Kalkınma Planı kapsamında öğretim programlarının esnek, modüler ve uygulamalı yapıya kavuşturulması hedeflendi. Bu hedef doğrultusunda, temel becerilerle ilgili zorunlu derslerin korunması şartıyla derinleşme, kişiselleştirme, uygulamaya yeterli zaman sağlamak için zorunlu ders saati ve çeşitlerinin azaltılması, tüm eğitim kademelerinde ders çizelgelerinin yeniden yapılandırılması, özel eğitim ihtiyacı olan bireylere yönelik müfredatların geliştirilmesi, hayat boyu öğrenme programlarının çeşitliliği ve niteliğinin arttırılarak kazanımlarının belgelendirilmesiyle ilgili çalışmalarımıza devam edeceğiz.

ORTAOKULLARDA BLOK DERS KALDIRILDI
2023 Eğitim Vizyonu'ndaki hedefler doğrultusunda ilkokul ve ortaokullarda bazı yeniliklere ve düzenlemelere gidildi. Eylül ayı sonu itibarıyla 69 ayını dolduran çocuklar ilkokula kaydedildi ancak çocuğun gelişim durumuna bağlı olarak okula erken başlama veya kaydın ertelenmesine de imkân sağlandı. Çalışma takvimine ara tatiller eklendi. Böylece çalışma dönemlerinin daha dengeli hale gelmesi sağlandı. Öğrencilerin öğrenme motivasyonlarını kaybedecek kadar okuldan uzaklaşmamaları için yaz tatili süresi iki hafta kısaltıldı. Teneffüs süreleri tekli eğitim yapılan okullarda en az 15 dakika, ikili eğitim yapılan okullarda ise en az 10 dakika olarak belirlendi. Ortaokullarda uygulanan blok ders uygulaması da yürürlükten kaldırıldı.

İYEP 3’ÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİYLE DEVAM EDİYOR
Okuma, yazma ve matematik dersinde temel becerilerde desteğe ihtiyacı olan öğrenciler için 2018-2019 eğitim ve öğretim yılında İlkokullarda Yetiştirme Programı'nı (İYEP) 81 il düzeyinde 3 ve 4’üncü sınıflara uyguladık. 2019-2020 eğitim ve öğretim yılında 3’üncü sınıf düzeyindeki öğrencilere Türkçe, matematik dersleri ve psikososyal yönden destek çalışmaları sürecek. İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin el, algoritma, robotik ve sanatsal tasarım becerilerinin geliştirilmesi için okullarda 3 bin dolayında tasarım-beceri atölyesi açıldı. Bu atölyeler imkânlar seviyesinde açılmaya devam edecek.

ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ GELİŞİMİNDE PİLOTLAMA TAMAMLANDI
Öğretmen ve okul yöneticilerine yönelik yeni bir mesleki gelişim anlayışı, sistem ve model oluşturulması hedefleniyor. İhtiyaç duyulan alanlarda, öğretmenlere yönelik lisansüstü eğitim programları açılması için yükseköğretim kurumlarıyla işbirliği içerisinde çalışmalara devam ediliyor. Öğretmen ve okul yöneticilerinin yetiştirilmesine yönelik yüz yüze ve çevrimiçi olmak üzere karma bir modelde mesleki gelişim sisteminin altyapısının kurulmasına yönelik, mesleki ve bireysel gelişim alanlarında sertifika programları hazırlandı ve pilotlama çalışmaları tamamlandı. Mevcut insan kaynağının en verimli şekilde kıymetlendirilmesi ve aidiyetin güçlenmesi için öğretmen ve yöneticilerin hakları konusunda gerekli duyarlılık gösterilerek öğretmen ve okul yöneticilerimizin atanmaları, çalışma şartları, görevde yükselmeleri, özlük hakları ve benzeri diğer hususları dikkate alan Öğretmenlik Meslek Kanunu' ile ilgili hazırlık çalışmaları yürütülüyor.

40 YAŞ ALTI ÖĞRETMEN ORANI YÜZDE 65
Resmi eğitim kurumlarında 946 bin 114 öğretmen görev yapıyor. Hükümetimiz döneminde atanan öğretmen sayısı, mevcut resmi öğretmen sayısının yüzde 69'una karşılık geliyor. Bu rakamlar aynı zamanda genç bir öğretmen kadrosuna sahip. 40 yaş ve altındaki öğretmen sayımız toplam öğretmen sayımızın yüzde 65'ine tekabül ediyor. Bu süre içinde öğretmen başına düşen öğrenci sayımız, ilköğretimde 16'ya, ortaöğretimde de 11'e düştü. Ülkemizin tüm coğrafi bölgelerindeki öğretmen doluluk oranları birbirine yakın bir orana yükseltildi. Norm kadro doluluk oranları Doğu Anadolu Bölgesi'nde yüzde 90.61, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yüzde 88.45, ülke genelinde ise yüzde 90.34 seviyesinde.

LİSELERDE DERSLİK BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI 20
2003 yılından bugüne kadar, 51 bin 912'si hayırsever vatandaş tarafından olmak üzere toplam 315 bin 884 yeni dersliğin yapımı tamamlanarak eğitim ve öğretimin hizmetine sunuldu. Ayrıca derslik başına düşen öğrenci sayısının ilköğretimde 24'e, ortaöğretimde ise 20'ye düştü. Eğitim yapılarında enerji tasarrufu sağlanabilmesi ve eğitim yapılarının kendi enerjisini üretebilmesi amacıyla yapılacak çalışmalar kapsamında daha önce yapılanlara ilave olarak 2020 yılında 32 derslikli bir okul enerji verimliliği esas alınarak tasarlanacak. Eğitim yapılarına ait kültür mirasımızın bilimsel esaslar doğrultusunda korunmasına öncülük etmesi ve araştırmacılara kaynak oluşturabilmesi amacıyla tarihi eğitim yapılarıyla ilgili örnek rölöve çalışmaları yapılacak. Ayrıca, bakanlığımız yatırımlarında kullanılması amacıyla ülke genelinde gönüllü mimarlık ve mühendislik ofislerinin katkı sağlayacağı, farklı tür ve derecede eğitim yapılarına ait alternatif proje havuzu oluşturulacak. Tasarım-beceri atölyelerinin yaygınlaştırılması amacıyla 2020 yılında orta ölçekli planlama yapılarak tüm ilçelerde toplamda 10 bin tasarım-beceri atölyesi kurulması planlanıyor.

Bugüne kadar yarım milyona yakın etkileşimli tahta okullara kuruldu. 15 binden fazla okulda, okul içi ağ altyapısı tesis edilerek, bir milyonun üzerinde ağ ucu kurulumu yapıldı. Bu okullara Sanal Özel Ağ (VPN) üzerinden geniş bant internet erişiminin verildiği. Bu imkâna sahip olmayan okullara ise kablolu, uydu ve mobil erişim teknolojileri kullanılarak internet bağlantısı sağlandı. Okulların teknolojik imkânları üç boyutlu yazıcılar, kodlama, tasarım ve bilişim araçlarıyla üretime yönelik setler ve tek kart bilgisayarlarla iyileştirildi. Tüm bunları yaparken yenilikçi ve ekonomik çözümler üreterek daha az kaynakla daha çok çocuğumuza fayda sağlamak için çalışıyoruz.

Dijital eğitim platformu Eğitim Bilişim Ağı (EBA), gelişen teknolojiyle uyumlu şekilde ve 2023 Eğitim Vizyonu hedefleri doğrultusunda tamamen yenilendi. EBA platformu bu yıl, devlet okullarının yanı sıra özel okulların da kullanımına açıldı. 2003'ten 2019 yılına kadar toplam 3 milyar 3 milyon 771 bin 195 kitap öğrencilere ücretsiz olarak dağıtıldı. Bu uygulama için toplam 6 milyar 340 milyon 155 bin 701 lira ödeme yapıldı. Ortaöğretim öğrencilerine ücretsiz ders kitabı dağıtılması amacıyla 2020 yılı bakanlık bütçesine 511 milyon lira, ilköğretim öğrencilerine ücretsiz olarak dağıtılacak ders kitapları için de Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan 2020 yılında kullanılmak üzere 823 milyon lira kaynağın tahsisi öngörüldü.

2018 itibarıyla hayat boyu öğrenmeye katılım oranı yüzde 6.2. Türkiye, Avrupa Birliği Resmi İstatistik Birimi (EUROSTAT) tarafından yayımlanan verilere göre, Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenmeye Katılım oranlarının arttırılmasında en yüksek artış oranına sahip ikinci ülke. Tüm il ve ilçelerde resmi 994 halk eğitim merkezi ve 24 olgunlaşma enstitüsü olmak üzere toplam 1017 yaygın eğitim kurumu bulunuyor. Bu kurumlarda ekim ayı itibarıyla 4 milyon 680 bin 892 kursiyer 71 alanda 3 bin 406 kurs programı doğrultusunda eğitim aldı. 2023 Eğitim Vizyonundan ve günün ihtiyaçlarından hareketle dijital, finans, sağlık, ekoloji ve sosyal medya gibi 21’inci yüzyıl becerileri arasında yer alan okuryazarlıklarla ilgili farkındalık ve beceri eğitimleri düzenlenecek.

ENGELLİ BİREYLERİN EĞİTİMİ İÇİN 3 MİLYAR LİRANIN ÜZERİNDE KAYNAK
Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin fiziksel, zihinsel ve mesleki gelişimlerine büyük önem veriyoruz. Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulamaları, özel eğitim sınıfları, özel eğitim okulları, evde veya hastanede eğitim hizmetleri her geçen gün artarak devam ediyor. Ayrıca görme, işitme, dil-konuşma, ses bozukluğu bulunan, ortopedik, zihinsel, otistik, sosyal, duygusal bozukluğu olan engelli bireylerden, özel eğitim değerlendirme kurullarınca destek eğitimi almaları uygun görülenlerin eğitim giderleri sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın 2006'dan itibaren bakanlık tarafından karşılanıyor. Bu kapsamda 2018-2019 eğitim ve öğretim yılı itibarıyla 2 bin 505 özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde 365 bin 617 engelli birey destek eğitiminden faydalandı. Engellilerin eğitim ve rehabilitasyonuyla ilgili faaliyetlerin devamlılığının sağlanması amacıyla 2020 yılı bütçemizde 3 milyar 680 milyon lira kaynak tahsis edildi,

BİLSEM'LERDE 63 BİN 95 ÖĞRENCİYE EĞİTİM VERİLİYOR
Geçtiğimiz yıl 160 olan bilim ve sanat merkezleri (BİLSEM) sayısı bu yıl her ilde en az bir tane bulunmak üzere 164'e çıkarıldı. 2019 eylül ayı itibarıyla BİLSEM'lerde toplam 63 bin 95 öğrenciye eğitim veriliyor. Özel yetenekli öğrenciler BİLSEM'lerin yanı sıra destek eğitim odalarından da yararlanabiliyor. Ülkemizin tüm yerleşim birimlerinde bulunan özel yetenekli öğrencilerimizin özgün tanılama araçlarıyla tespit edilmesi ve gelişim süreçlerinin desteklenerek izlenmesi, bu öğrencilerimizin uzun vadede hem bireysel yaşamlarına hem de ülkemizin büyümesine katma değer oluşturmalarını sağlayacak. Bu noktada özel yetenekli çocuklarımızı akranlarından ayrıştırmadan, doğalarına uygun bir eğitim yöntemi belirlemek amaçlanıyor.

ÖZEL OKULLARIN TOPLAM OKUL SAYISINA ORANI YÜZDE 19
2019-2020 eğitim ve öğretim yılı itibarıyla tüm eğitim kademelerinde toplam 14 bin 211 özel okul var. 2018-2019 eğitim ve öğretim yılında açık öğretim öğrencileri hariç tüm özel okullarda kayıtlı öğrencilerin toplam öğrenci sayısına oranı yüzde 8.7'ye ulaştı. Örgün eğitim içerisindeki özel okul sayılarının toplam okul sayısına oranı ise yüzde 19.2. Eğitim sisteminde ciddi bir yük üstlenen özel öğretim alanı, gelecek üç yıllık süreçte sistemin içinde daha esnek ve amaca yönelik bir yapıya dönüştürülecek. Özel eğitime teşvik uygulamasını kademeli olarak azaltma kararı aldık. Eğitim-öğretim desteği kapsamına alınıp öğretim kademesini tamamlamayan ve 2019-2020 eğitim öğretim yılında 5580 sayılı Kanun kapsamında açılan ilkokul 2, 3, 4’üncü sınıf, ortaokul 6, 7, 8’inci sınıf ve ortaöğretim 10, 11, 12’inci sınıf ile 2018-2019 eğitim ve öğretim yılında hazırlık sınıfında destek alan öğrencilerden toplam 90 bin 365 öğrencinin eğitim ve öğretim desteği ödemesi devam edecek.

E-PORTFOLYO UYGULAMASI
Bakanlık olarak ‘ölçmek için öğrenmek yerine öğrenmek için ölçmek’ felsefesine uygun bir yapı oluşturduk. Avrupa Dil Portfolyosu referansıyla yürütülen Türkçede okuma, yazma, dinleme ve konuşma olmak üzere dört becerinin ölçülmesine yönelik noktasında ilk kez yapılan Türkçe sınav pilot uygulamasını tamamladık. Ölçme ve Değerlendirme Merkezleri’nin kurulumu tamamladı ve hizmete aldık. Ayrıca çocukların izlenmesi, değerlendirilmesi, geliştirilmesi ve yönlendirilmesi amacıyla okul yöneticileri, öğretmenler ve velilerle birlikte çalışarak her çocuk için bir ‘e-Portfolyo’ oluşturduk Bu uygulamayla öğrencilerimizin erken çocukluktan lise mezuniyetine kadar eğitim yaşamları boyunca farklı alanlarda yapmış oldukları çalışmalara ulaşacak, öğrencinin ilgi ve merakını yıllara yayılan bir süreçle izleyecek, bir sonraki eğitim kademesindeki tercihlerin de veriye dayalı olarak yapılmasını sağlayacağız.

46 FARKLI ÜLKEDE 3 BİN 950 ÖĞRENCİ ÖĞRENİM GÖRÜYOR
Bakanlığın 61 ülkede 58'i eğitim müşavirliği ve 31'i eğitim ataşeliği olmak üzere toplam 89 temsilciliği bulunuyor. MEB tarafından açılan, yurtdışında yaşayan vatandaşlar ve soydaşların çocuklarının devam ettiği 16 ilkokul, 23 ortaokul, 27 lise, iki Türkiye Türkçesi Öğretim Merkezi (TÖMER) olmak üzere toplam 68 eğitim kurumunda eğitim ve öğretim hizmeti veriliyor. Türkiye Maarif Vakfı, bugün itibarıyla 100 ülkeyle resmi temas sağladı, 47 ülkede temsilcilik açtı ve 41 ülkede toplam 314 okul, üniversite ve eğitim merkezi ile hizmet veriyor. Türkiye'nin yetişmiş insan kaynağı ihtiyacını karşılamak amacıyla yurtdışındaki üniversitelere yüksek lisans ve doktora öğrencisi gönderiliyor. 2019’da 509 farklı alanda 1195 yurtdışı kontenjan açıldı, ÖSYM'nin lisans programları tablosundaki 1102 lisans alanı tarandı ve ilan edilen burs kontenjanlarına 432 farklı lisans mezunlarının başvurabilmesi sağlandı. Şu an 46 farklı ülkede 3 bin 950 öğrencimiz öğrenim görüyor. Uluslararası bilim, teknik ve sanat birikiminden daha fazla yararlanarak ülkemizin gelişimine ivme kazandırabilecek ve ülkemizi ihtiyaç duyulan alanlarda daha ileriye taşıyabilecek nitelikli insan gücünü yetiştirmek amacıyla yürütülen hareketlilik programları kapsamında yurtdışına daha fazla öğrenci göndermeyi hedefliyoruz.

ÖSYM'NİN 2020'DE 11 MİLYON ADAY İÇİN SINAV YAPACAĞI ÖNGÖRÜLÜYOR
ÖSYM'nin sınav hizmetleri süreçlerinde ‘ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Standartları’ ile ‘ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standartları’nın gerçekleştirilmesi için başlatılan çalışmalar da tamamlanmak üzere. ÖSYM bünyesinde 2019 yılı içinde 188 sınav koordinatörlüğü aracılığıyla yaklaşık 7 milyon 750 bin adayın katıldığı 10'u elektronik sınav olmak üzere 42 sınav yapıldı. Yıl sonuna kadar 49 sınav için 8 milyon 100 bin adayın sınavlara katılımı bekleniyor. ÖSYM'nin 2020 yılında ise yaklaşık 11 milyon aday için sınav gerçekleştirileceği öngörülüyor. Sayıştay bulgularında yer verilen önerilerin bakanlık tarafından detaylı bir şekilde incelendi, benzer sorunların oluşmaması için yapılması gereken iş ve işlemler hassasiyetle takip edilerek, gereken tedbirler alındı.

Bakanlığımıza 2018 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunuyla 92 milyar 528 milyon 652 bin lira ödenek tahsis edildi. 2018 yıl sonu itibarıyla 66 milyar 570 milyon 169 bin 398 lirası personel giderleri, 10 milyar 409 milyon 169 bin 42 lirası SGK'ye devlet pirimi giderleri, 9 milyar 751 milyon 568 bin 26 lirası mal ve hizmet alım giderleri, 2 milyar 633 milyon 714 bin 304 lirası cari giderler, 9 milyar 960 milyon 891 bin 301 lirası sermaye giderleri, 118 milyon 4 bin lirası sermaye transferleri olmak üzere toplam 99 milyar 448 milyon 55 bin 71 lira harcama yapıldı.

TOPLAM EĞİTİM BÜTÇEMİZ 177 MİLYAR 605 MİLYON 504 BİN LİRA
Eğitim alanında gerçekleştireceğimiz bütün bu faaliyetler için 91 milyar 467 milyon 345 bin lirası personel giderleri, 14 milyar 367 milyon 680 bin lirası Sosyal Güvenlik Kurumu'na devlet primi giderleri, 9 milyar 956 milyon 271 bin lirası mal ve hizmet alım giderlerinde kullanılmak üzere cari harcamalar, 3 milyar 739 milyon 169 bin lirası devlet parasız yatılı öğrencileri, burslar ile diğer cari transferler, 5 milyar 836 milyon 918 bin lirası sermaye giderleri, 29 milyon 479 bin lirası sermaye transferleri olmak üzere toplam 125 milyar 396 milyon 862 bin lira MEB bütçesine tahsis edildi. Bununla birlikte 36 milyar 145 milyon 740 bin lirası YÖK, Yükseköğretim Kalite Kurulu ve üniversitelerin bütçesi, 717 milyon 792 bin lirası ÖSYM bütçesi, 15 milyar 345 milyon 110 bin lirası Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu bütçesi olmak üzere toplam eğitim bütçemiz 177 milyar 605 milyon 504 bin lira olarak öngörüldü. Ayrıca ilköğretim öğrencilerinin ücretsiz ders kitabı giderleri, taşımalı ilköğretim/ortaöğretim uygulaması kapsamında öğle yemeği giderleri ve özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerin taşıma giderleri için toplam 2 milyar 623 milyon lira kaynak da Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu’ndan karşılanacak.

EĞİTİM ÜLKEMİZİN YARININI ŞEKİLLENDİREN EN ÖNEMLİ UNSUR
Eğitim, ülkemizin yarınını şekillendiren en önemli unsur ve insana dair yapılacak yatırımların en değerlisi. Hükümetimiz bu bilinçle hareket ediyor, eğitim alanına yönelik yatırımlarını bilimsel ve pedagojik gelişmelerle koşut bir şekilde sürdürüyor. Genel bütçeden en büyük payı eğitime ayırma geleneğini başlatan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere bu sürece katkısı olan ve destek veren herkese teşekkür ediyorum. 2020 yılı bütçesinin eğitim ailesine, öğretmenlere, öğrencilere, velilere ve ülkeye hayırlı olmasını temenni ediyorum.”