10 soruda performans ödevleri

Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, okullardaki performans ödevlerini kaldıracaklarını açıkladı. Gerekçe olarak da ödevleri çocukların değil, ailelerin yaptığı ve bu işin ticaretine başlayanlar bile olduğunu gösterdi. Açıklamaların ardından tartışmalar da geldi. Bazı eğitimciler performans ödevlerinin kaldırılmasını desteklerken, bazıları “Kaldırılması doğru değil ama başka bir yöntemle uygulanabilir” dedi.
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kurtman Ersanlı ile performans ödevleri nedir, öğrenciye katkısı nedir, olması şart mı, kaldırılırsa yerine ne konulmalı? gibi sorulara yanıt aradık.

- Performans ödevi nedir?

Performans ödevi aslında öğrencinin belli bir dönem içinde edindiği bilgilerden yola çıkarak yeni bir şeyler ortaya koyabilmesidir. Öğrencinin genel kazanımlarını birleştirerek bir çalışma yapmasıdır. Geçmişte dönem sonu ödevi verilirdi, bu kaldırıldı projeye dönüştürüldü. Daha kapsamlı ve özgür çalışmalar yapılması anlamına geliyor.

- Öğrencinin hangi becerilerini ölçer?

Çocuğun konuyla ilgili yeterliliğini ortaya koyar. Performans ödevi ölçmek için değil, bir şeylerin kazanımlarını sağlamak için verilen bir ödevdir aslında. Bizim toplumumuzda yanlış olan şey şudur, ödev ve sınavı sadece bir ölçme aracı olarak görüyoruz. Ölçme aracı olduğu kadar aynı zamanda eğitimindeki eksiklerinin, yanlışlarının farkına varılmasını sağlayan, bunların tamamlanmasına, düzeltilmesine zemin hazırlayan bir etkinliktir. Bizim toplumumuzda ‘kaldın/geçtin’ demek için yapıldığı düşünülüyor bu çok yanlış.

- Öğrenciye ne gibi kazanımlar sağlar?

Öğrenci edindiği bilgileri araştırarak genişletir ve bu bilgileri birleştirir. Bu birleştirme sırasında öğrenci aynı zamanda genel tekrar yapmış olur. Ödevi hazırlarken birtakım araştırmalara girer, sonucunda da bir şey başarmanın mutluluğunu yaşar. Bilgisini, yaratıcılığını arttırır, bilgisinin kökleşmesini sağlar, zamanı kullanmayı öğrenir.

- Performans ödevi her ders için ayrı mı verilir?

Her ders için ayrı da olur, birkaç öğretmen birleşip tek bir performans ödevi de verebilir. Yapılış şekli önemli değil.

- Hazırlaması çok mu zaman alır?

Verilen ödeve bağlıdır zaman alması. Her yaşın bir gelişim özelliği var, ona göre ödev verilirse hazırlama süresi de her kademede değişir. Sene içinde, sene sonunda veya başında planlanabilir. Ama bence sene başında verilmesi doğrudur.

- Neden öğrenciler kendi başına hazırlayamıyor, aileler yardım ediyor?

Bu tamamen ailelerden kaynaklanıyor. Çocuğa kaynak bulmada, düzeltmeleri yapmada destek olunur ama onun adına yapılmaz. Bizde maalesef aile çocuğun başarısını görmek yerine, çocuk adına bir şey yapmaya kalkıyor. Dolayısıyla bizim okullarımızda çocuklar değil, aileler yarışıyor. Ama bilimde yarış söz konusu olmaz, insanın ilerlemesi söz konusudur. Bu algılanırsa çok şey fark eder. Ama ödevler verilirken de öğretmenlerin mutlaka, öğrencilerin gelişim düzeylerini, verdikleri eğitimin niteliğini dikkate almaları lazım. Çocuğa verilen eğitime uygun olması lazım. Öğrenciye eğitim verilecek ki, o doğrultuda bir ödev yapabilsin. Diğer yandan çocuğun gelişim düzeyine uygun olarak yeni bilgiler edinmesini de sağlaması gerekiyor.

- Performans ödevlerinin kaldırılması doğru mu?

Kaldırılması doğru değil ama bu konuda ailelerin bilinçlendirilmesi gerekiyor. Bu tür çalışmaların çocuk tarafından yapılmasını, ailenin sağlaması gerekiyor.

- Neler yapılabilir?

Yanlış ve eksik uygulamalar nedeniyle ödevlerin kaldırılması bence doğru değil. Bu nedenle aile ve öğrencileri bilinçlendirecek çalışmalara ağırlık verilmeli.

- Çocukların performansını ölçecek başka bir yöntem yok mu?

Başka bir yöntem olamaz. Sonuçta ödev bu. Dolayısıyla yerine başka bir şey konulamaz. Ancak, söylediğim gibi çocukların gelişim özellikleri ve aldıkları eğitimin niteliği düşünülerek bu ödevlerin verilmesi gerekiyor. Bu konuda da Milli Eğitim Bakanlığı’nın aileleri ve öğretmenleri bilinçlendirecek çalışmalar yapması gerekiyor.

- Günlük ödevler konusunda da eleştiriler oluyor, çok verildiği ve öğrencileri yorduğu konusunda. Siz buna katılıyor musunuz?

Eleştiriler çok haklı. Ödevlendirme çocuğu yıldıran değil, bildiklerinden bilmediklerine doğru yol alan bir çalışma olmalı. Burada da çocukların hem zaman, hem de bilgi olarak gelişim düzeylerinin dikkate alınarak ödev verilmesi gerekiyor.