Tarihi köşkte yangın

Bugün saat 04.00 sıralarında, Mustafa Kemal Caddesi üzerindeki tarihi Paterson Köşkü’nden alevler yükseldi. Vatandaşların ihbarıyla gelen itfaiye ekipleri, yangını, tarihi köşkün diğer bölümlerine sıçrayıp büyümeden söndürdü. Kısa süreli bir paniğe neden olan yangının çıkış nedeni, ekiplerin ilk incelemesinde belirlenemedi. Zaman zaman köşke giren tinercilerin yangını çıkarmış olabileceği ihtimali üzerinde duran ekiplerin, gündüz tekrar incelemelerde bulunacakları açıklandı.

KÖŞKÜN TARİHİ

Köşk, John Bortwick Paterson tarafından 1859 yılında inşa yaptırılmaya başlanmıştır. İskoçya’da yaşayan bir buğday tüccarı olan Paterson 1859’da İzmir’e gelip, farklı işlerle uğraştıktan sonra madencilikten elde ettiği gelir ile İzmir’in hatırı sayılır Levanten ailelerinin arasına girdi. Önce Buca’ya sonra ise Bornova’ya yerleşen Paterson ailesi 1960’lı yıllara kadar 38 odalı köşkte yaşamaya devam etti. 1963 yılında evin son bireyleri İngiltereye göç ederek, evi NATO mensuplarına kiraya verdiler. NATO mensuplarınca ofis ve lojman olarak kullanılan ev, 1973 yılında oğul Gerald Paterson tarafından bir halı fabrikası sahibine satıldı. Malikane bir halı fabrikasına dönüştürüldü, ağır dokuma tezgahları binanın odalarına yerleştirildi. Makinaların ağırlığı ve yaydığı titreşimler binaya çok zarar verdi. Bir zamanlar çevresinde Rum, Ermeni ve Katolik mezarlıkları bulunan Paterson köşkünün arazisinin kuzeyi parsellenerek imara açıldı. 1979’da geçirdiği yangın ile terk edilen bina uzun zaman şarapçılara ve evsizlere mekan oldu. 1986 yılında tinerciler tarafından çıkarılan bir yangın binanın ana yapısını ve batı kanadını neredeyse yok etti, doğu kanadına ise zarar verdi. Köşkün arazisine 1993 yılında kültür merkezi yapılmak üzere çukur açıldı, inşaatına 2010 yılında başlanabildi, henüz tamamlanmadı. Köşkte 1991 yılında Kültür Bakanlığı tarafından başlatılan restorasyon çalışmaları ise yarım bırakıldı. Tarihi köşk şarapçıların, tinercilerin mekanı olmaktan kurtulamadı. Anıtlar Yüksek Kurulu’nun onayı ile de çevresindeki 54 bin metrekarelik alanda İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından çevre düzenlemesi yapıldı. Bahçesine yapılan kafeterya ile bir nebze olsun çekim merkezi haline getirilmeye çalışıldı. Kültür Bakanlığı, Peterson Köşkü’nün kullanım hakkını 49 yıllığına İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne kiraladı. Sonrasında kullanım hakkıyla ilgili olarak bazı tartışmalar da gündeme geldi. Geçen yılın başlarında da köşkün "Turizm ve Gençlik Merkezi" ile "Atilla İlhan Edebiyat Müze ve Kütüphanesi" haline getirilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ortak çalışma yürüteceği açıklanmıştı.