Ege Cansen: Açıl ey paket açıl

Ege CANSEN

Milli gelirin ciddi şekilde (yüzde 8 dolayında) geri gittiği bir ekonomik ortamda, hükümet kendisinden bekleneni yaptı ve bir ‘‘ekonomiyi canlandırma’’ paketi açtı. Değerlemememi sunuyorum:

1. Bugün ulusal ekonomimizin karşı karşıya bulunduğu, vahim derecede önemli husus, reel faizlerin, iktisadın termodinamiğine aykırı mertebede yüksek olmasıdır. Böyle bir ortamda alınacak her tedbirin, yan etkileri düşünülmeden ‘‘reel faizleri’’ normal seviyelere indirme istikametinde olması gerekir. Alınacak tedbirlerle ‘‘reel faiz’’ kabul edilebilir düzeye düşürüldükten sonra, sıra diğer aksaklıkların tedavisine gelmelidir.

2. Zaman zaman bu sütunlarda iktisadın termodinamiği diye bir laf ediyoruz. Herhalde okuyanlar bunu bir ‘‘fantezi’’ kabul etmiyorlardır. Lavazye Kanunu diye de bilinen termodinamiğin birinci kanunu, ‘‘Hiçbir şey varken yok olmaz, yoktan var olmaz, sadece hal değiştirir’’ der. İktisadi ölçümlemeler, yatırımların getirisinin, enflasyondan arındırılmış olarak yılda yüzde ‘‘7’’ civarında olduğunu göstermektedir. Mevduat veya tahvillerin getirisinin, yani kaynak maliyetinin bundan az olması gerekir ki, yatırımlar fizibil (yapılabilir) olsun. Eğer, parasal tasarruflar, Türkiye'de olduğu gibi sıfır rizikolu devlet tahvilinde veya devlet garantili mevduatta dahi yüzde 15-20 reel getiri sağlıyorsa, orada rizikosuz yani haksız bir ‘‘finansal kaldıraçlama’’ var demektir.

3. Bunun dört sonucu vardır: a) Ülkede servet ve gelir dağılımı, tasarruf sahipleri lehine değişmektedir, b) Milli gelir, ülke dışına doğru kanamaktadır. Yani, ülke dışına haksız gelir transferi vardır, c) Kredi kullanan şirketler birer birer batmakta ve beraberlerinde bankaları da batağa götürmektedir. d) Devletin iç borçları reel anlamda katlayarak büyümektedir. İşte ‘‘sürdürülemez’’ olan iktisadi tablo budur.

4. Yukarıda yazdığım gerekçeyle, Türkiye'ye sermaye girişi ile yurtiçinde ama kayıt dışındaki sermayenin sisteme meşru yolla tekrar şırınga edilmesini temin etmek gerekir. Alınan tedbirleri bu yönde gördüğüm için destekliyorum.

5. T.C. vatandaşlarının, kaynağında stopaj yoluyla Türk Devleti tarafından vergilendirilmeyen faiz gelirlerinin (yani off-shore mevduat faizlerinin) beyana tabi olması şarttır, bunun aksine bir hüküm olduğunu sanmıyorum.

Bu pakete her tür tenkit yöneltilebilir. Tabii bilimsel gerekçelerle desteklenmek şartıyla. Yöneltilemeyecek tek eleştiri, ‘‘devlet sermaye sahibine istediğini verdi, emekçiye istediğini vermedi’’ temasını işleyendir. Çünkü, bu tema külliyen yanlıştır. Bugün içine düşülen açmazın da sebebi de budur.

SON SÖZ: Bilerek söylenen yanlış, yalandır.