Dünyanın ilk AVM’si

Beyazıt’a gelenlerin çoğu, Nuruosmaniye’ye, Cağaloğlu’na, Sirkeci’ye onun içinden geçerek giderler.

Atilla Özbey’in Dünden Bugüne İstanbul “KAPALIÇARŞI” kitabı size bu mekânı tarihiyle, dünüyle, bugünüyle tanıtıyor.

Elbette bütün tarihi mekânlar gibi, orası da değişti, dükkânlar farklılaştı.

Ancak kuyumcular ile Sandal Bedesteni yerli yerinde duruyor.

Ben bazen Sahaflar Çarşısı’na, Beyazıt Devlet Kütüphanesi’ne uğradığımda, mutlaka Kapalıçarşı’dan geçerim.

Araştırmacılar ne derler bilmem ama bana göre dünyanın ilk alışveriş merkezi orasıdır. Bu açıdan baktığımız zaman, çok katlı, birbirinin aynısı, soğuk atmosferli birçok alışveriş merkezine gittiğimiz kadar gidiyor muyuz acaba Kapalıçarşı’ya. Eminim ki, yıllardır bu şehirde yaşayıp daha bir kere gitmeyenler bile vardır, yeni açılan AVM’lere her hafta gitmesine rağmen.

Kapalıçarşı kitabının başında Murat Yalçıntaş, Metin Sözen, Atilla Özbey’in yazıları yer alıyor.

Metin Sözen, Kapalıçarşı Kapalı Kutu... yazısında, buranın kendi yaşamındaki yerini de belirtiyor:

“Yirminci yüzyılın ortalarında hemen hemen her gün içinden geçtiğimiz Kapalıçarşı, benim yaşamımda hiç ‘gündemden’ çıkmadı. İstanbul Üniversitesi’ndeki öğrencilik yıllarım... Beyazıt Camii’nin avlusunda Küllük’te buluşan bilim insanları, dönemin en ünlü yazarları, sanatçıları, çizerleri... Kapalıçarşı’dan aldıklarına dışarıda bakma gereksinimi duyan, dünyanın dört bir yanından gelen yerli ve yabancılar...”

* * *

KAPA-LIÇARŞI edebiyatımızda da önemli bir yere sahiptir. Onun için Türk şiirinin üç büyük ustası birbirinden güzel şiirler yazmıştır, Orhan Veli, Ece Ayhan ve Sezai Karakoç.

Behçet Necatigil’in kitabının adı da Kapalıçarşı’dır.

Kapalıçarşı’yı bütün özellikleriyle tanıtan kitabın bölümlemesi şöyle:

Çarşı’nın Dünü (Tarihçe, Eski Hikâyeler, Felaketler). Değişik yazarların yazıları bu bölümde yer alıyor.

Zor Zanaat bölümünde, çeşitli zanaatlar üzerine bilgi veriliyor.

Çarşı’nın Bugünü ve Mevcut Durum bölümlerinde; çarşıyla alakalı sorunlar ele alınıyor.

Kapalıçarşı Üzerine Sözü Olanlar’da, Kapalıçarşı hakkında yazı kaleme almış yazarlar, mimarlar, tarihçiler, araştırmacıların yazılarından birer seçme yapılmış.

Yabancı Gözüyle’de Kapalıçarşı’ya farklı bir bakışı içeren yazılar sunuluyor. Zira Kapalıçarşı’yı ziyaret eden yabancı konukların düşüncelerine yer verilmiş.

* * *

YAZIYI iyi şair Sezai Karakoç’un dizeleriyle bitiriyorum:

Kapalı Çarşı

(...)

Dostlarının kadınları üstündeki gölgesi onlara anlat

Kapalı çarşılar içinde

Aslanların ağaç kabuğuna yazdığı şiir

Kapalı çarşı içerisinde

Açık ve keskin yumuşak ve güzel Kur’an sesleri

Kapalı çarşı içinde kapalı rüya çarşıları

Kapalı çarşı içinde öfke ve af çarşıları

(...)