Soykırım mı değil mi
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 26, 2007 00:00
Lahey Adalet Divanı, Srebrenitsa katliamıyla ilgili kritik kararını bugün açıklıyor. Mahkeme, 8 bin Boşnak erkeğinin Sırplar tarafından öldürülmesinin bir soykırım suçu olduğuna karar verirse, Sırbistan’ın Bosna’ya milyarlarca dolarlık tazminat ödemesi için kapı açılmış olacak. Geçmişindeki şiddetten arınmaya çalışan Sırbistan, tarihe "soykırımcı" bir devlet olarak geçecek.
AVRUPA’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra gördüğü en büyük katliam bir soykırım mıdır, değil midir? Sadece liderleri, generalleri değil, bir ulus bütünüyle suçların en korkuncunu işlemiş olmakla suçlanabilir mi?
Bosna ve Sırbistan’da nefesler tutuldu, Lahey Adalet Divanı’ndan bugün çıkacak karar bekleniyor. Sırp güçlerinin 1995 yılında Srebrenitsa’da katlettiği 8 bin Boşnak erkeğine karşı işlenen suçun soykırım olup olmadığı yönündeki karar, tarihi bir dönemeç niteliği taşıyor. Lahey’deki Eski Yugoslavya Savaş Suçları Mahkemesi, Bosna’da işlenen suçun soykırım olduğuna karar vermişti. Eski Sırp Lideri Slobodan Miloseviç de bu suçtan yargılanırken ölmüştü.
DEVLET SUÇU
Bugün çıkacak karar ise çok daha kritik. Davada bireyler değil, devlet yargılanıyor. İlk kez bir devlet, bir zamanlar aynı federasyonun parçası olduğu bir diğer devleti soykırımla suçluyor. Müslümanlara yönelik etnik temizlik kampanyası çerçevesinde kitlesel tecavüzlere başvurmak ve tehcirle itham ediyor. Bosna’nın açtığı davaya bakan, dünyanın en yüksek yargı organı olan BM’nin Lahey Adalet Divanı, Srebrenitsa katliamının soykırım olduğuna karar verirse, geçmişin şiddetinden arınıp Avrupa Birliği üyesi olmaya çalışan Sırbistan büyük bir yara almış olacak. Tarihin sayfalarına soykırımcı bir devlet olarak geçerken, Bosnalı kurban yakınlarının açacağı milyarlarca doları bulan tazminat davalarına göğüs germek zorunda kalacak.
Bir zamanlar Yugoslavya’nın parçası olan Bosna ve Sırbistan, ufuklarında AB’ye üyelik hedefiyle yollarına ayrı ayrı devam ederken, Lahey’den bugün çıkacak karar her ne olursa olsun, iki devletin gelecekteki ilişkilerini etkileyecek.
Katliamdan kurtulan 30 Bosnalı Müslüman bugün Lahey’deki karar duruşmasında hazır bulunacak. Bu kişilerden biri olan Münire Subasiç, oğlu, kocası ve babası dahil 22 yakınını Srebrenitsa katliamında kaybetmiş. "Nefesimi tuttum bekliyorum. Mahkemenin bugün vereceği karar benim için bir hayat meselesi. Adaletin yerini bulmasını, soykırım kararının çıkmasını bekliyorum" diyor Subasiç.
Bilgi notu
BM’ye bağlı Lahey Adalet Divanı, BM üyeleri arasındaki sınır ihtilafları ve anlaşma ihlalleriyle ilgili davalara bakmak üzere İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kuruldu. Mahkemenin kararları bağlayıcı nitelikte, temyiz hakkı yok. Kararların uygulanmasında BM Güvenlik Konseyi yetkili. İlgili devlet hükmü tanımadığı takdirde Güvenlik Konseyi’nin yaptırım yetkisi var.
100 bin kurban
Sırpların, 1992-1995 yılları arasındaki etnik temizlik kampanyası sırasında 100 bin Bosnalı Müslümanı öldürmesi diğer mahkemeler tarafından "soykırım" suçu kabul edildi. Lahey’deki Eski Yugoslavya Savaş Suçları Mahkemesi iki Bosnalı Sırp subayı soykırımdan suçlu buldu. General Radislav Krstiç, 35 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Albay Vidoje Blagojeviç, hakkındaki 18 yıl hapis cezasına karşı temyize başvurdu. Eski Sırp Lideri Miloseviç yargılanırken öldü. Diğer iki Bosnalı Sırp yetkili, Radovan Karadziç ve General Ratko Mladiç ise firarda. Sırbistan bu iki kişiyi saklamakla suçlanıyor.
Bosna ve Sırbistan’da nefesler tutuldu, Lahey Adalet Divanı’ndan bugün çıkacak karar bekleniyor. Sırp güçlerinin 1995 yılında Srebrenitsa’da katlettiği 8 bin Boşnak erkeğine karşı işlenen suçun soykırım olup olmadığı yönündeki karar, tarihi bir dönemeç niteliği taşıyor. Lahey’deki Eski Yugoslavya Savaş Suçları Mahkemesi, Bosna’da işlenen suçun soykırım olduğuna karar vermişti. Eski Sırp Lideri Slobodan Miloseviç de bu suçtan yargılanırken ölmüştü.
DEVLET SUÇU
Bugün çıkacak karar ise çok daha kritik. Davada bireyler değil, devlet yargılanıyor. İlk kez bir devlet, bir zamanlar aynı federasyonun parçası olduğu bir diğer devleti soykırımla suçluyor. Müslümanlara yönelik etnik temizlik kampanyası çerçevesinde kitlesel tecavüzlere başvurmak ve tehcirle itham ediyor. Bosna’nın açtığı davaya bakan, dünyanın en yüksek yargı organı olan BM’nin Lahey Adalet Divanı, Srebrenitsa katliamının soykırım olduğuna karar verirse, geçmişin şiddetinden arınıp Avrupa Birliği üyesi olmaya çalışan Sırbistan büyük bir yara almış olacak. Tarihin sayfalarına soykırımcı bir devlet olarak geçerken, Bosnalı kurban yakınlarının açacağı milyarlarca doları bulan tazminat davalarına göğüs germek zorunda kalacak.
Bir zamanlar Yugoslavya’nın parçası olan Bosna ve Sırbistan, ufuklarında AB’ye üyelik hedefiyle yollarına ayrı ayrı devam ederken, Lahey’den bugün çıkacak karar her ne olursa olsun, iki devletin gelecekteki ilişkilerini etkileyecek.
Katliamdan kurtulan 30 Bosnalı Müslüman bugün Lahey’deki karar duruşmasında hazır bulunacak. Bu kişilerden biri olan Münire Subasiç, oğlu, kocası ve babası dahil 22 yakınını Srebrenitsa katliamında kaybetmiş. "Nefesimi tuttum bekliyorum. Mahkemenin bugün vereceği karar benim için bir hayat meselesi. Adaletin yerini bulmasını, soykırım kararının çıkmasını bekliyorum" diyor Subasiç.
Bilgi notu
BM’ye bağlı Lahey Adalet Divanı, BM üyeleri arasındaki sınır ihtilafları ve anlaşma ihlalleriyle ilgili davalara bakmak üzere İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kuruldu. Mahkemenin kararları bağlayıcı nitelikte, temyiz hakkı yok. Kararların uygulanmasında BM Güvenlik Konseyi yetkili. İlgili devlet hükmü tanımadığı takdirde Güvenlik Konseyi’nin yaptırım yetkisi var.
100 bin kurban
Sırpların, 1992-1995 yılları arasındaki etnik temizlik kampanyası sırasında 100 bin Bosnalı Müslümanı öldürmesi diğer mahkemeler tarafından "soykırım" suçu kabul edildi. Lahey’deki Eski Yugoslavya Savaş Suçları Mahkemesi iki Bosnalı Sırp subayı soykırımdan suçlu buldu. General Radislav Krstiç, 35 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Albay Vidoje Blagojeviç, hakkındaki 18 yıl hapis cezasına karşı temyize başvurdu. Eski Sırp Lideri Miloseviç yargılanırken öldü. Diğer iki Bosnalı Sırp yetkili, Radovan Karadziç ve General Ratko Mladiç ise firarda. Sırbistan bu iki kişiyi saklamakla suçlanıyor.