İşte gizli barış mektubu

Türkiye ile Suriye arasındaki gerginliği tırmandıran en önemli gelişmenin, Ankara tarafından Şam'a verilen bir iyi niyet paketinin bugüne kadar yanıtlanmaması olduğu ortaya çıktı.

Suriye Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Bakan Yardımcısı Adnan Omran, 1 Temmuz'da iki günlüğüne Ankara'ya geldi. Omran, ziyareti sırasında Dışişleri Müsteşarı Korkmaz Haktanır ile görüştü. Askerler ile görüşme isteği ise Silahlı Kuvvetler tarafından reddedildi. Bu görüşmeler sırasında Türkiye, iki ülke arasındaki ilişkilerin düzeltilmesi için hazırladığı iki sayfalık iyi niyet mektubunu Suriyeli yetkiliye verdi. Suriyeli yetkili, mektubu alıp Şam'a döndü. Ancak o günden bu yana Türkiye'ye hiçbir cevap verilmedi. Beklediği son iyi niyeti göremeyen Türkiye, Suriye'ye karşı askeri hazırlığa başladı. Ankara, bu arada Şam Büyükelçisi Cenk Duatepe'yi merkeze çağırdı. Görüşmelerde bulunmak üzere dört gündür Dışişleri'nde bulunan Duatepe, Türkiye'nin son uyarılarını içeren bir dizi öneri ile dün Şam'a doğru yola çıktı.

Duatepe, Ankara'da Suriye ile ilgili son durum hakkında yönetime bilgi verdi. Bunun üzerine de Duatepe'ye, Şam yönetimine iletilmek üzere başta ‘Apo’nun teslim edilmesi ve PKK'ya yardımın derhal kesilmesi' yönünde Türkiye'nin isteklerinin bulunduğu bir mektup verildiği öğrenildi.

Ankara, Milli Güvenlik Kurulu toplantısından sonra Türkiye'ye karşı hasmane tutumundan vazgeçmeyen Şam'a karşı ‘caydırıcı askeri baskı politikası’ izleme kararı almıştı. Sınırdaki kara birliklerimizin hareketliliği sürerken, Genelkurmay Başkanlığı'nda Suriye ile ilgili yapılan toplantılardan sızan bilgilere göre, sınırda bir tatbikat yapılması olasılığı üzerinde de durulduğu öğrenildi.

Türk Hava Kuvvetleri'nin Diyarbakır ve Malatya üslerinden kalkan tam yüklü uçakların dün de alçak irtifadan Suriye sınırına yakın bölgelerden uçtuğu belirtildi. Suriye'nin herhangi bir tacizine karşı pilotların karşılık verme yetkisi taşıdığı öğrenildi.

ŞAM, PKK'NIN BAŞKENTİ GİBİ

Bir askeri yetkili, Suriye'nin PKK'ya verdiği destek yüzünden, bu örgütün Şam'ı kendi başkenti gibi kullandığını ve burada Suriyeliler’in koruması altında önemli toplantılar yaptığını söyledi. Bütün bunların Türkiye'deki kanlı eylemlerinin yanısıra PKK'nın dış bağlantıların Şam'da kurulmasına olanak verdiğine işaret eden yetkili, ‘‘İtalya'da toplanan sözde sürgündeki Kürt parlamentosu bunun en güzel örneği. Bu tip hain kararlarını Şam'da alıyorlar ve maalesef Avrupa da hain Suriye'ye ve PKK'ya destek çıkıyor’’ dedi.

Dün Hürriyet'e açıklama yapan bir ABD'li diplomat ise Türkiye ile Suriye arasında yıllardır süren ve son günlerde had safhaya ulaşan gerginlikle ilgili olarak ilginç bir iddia ortaya attı. Yetkili, Türkiye'nin 1995 yılında Suriye'deki PKK kamplarını kendi topraklarından uzun menzilli topçu ateşine tuttuğunu, kısa süren bu topçu ateşine Suriye'nin yanıt vermediğini, sadece gizli bir diplomatik protestoda bulunduğunu öne sürdü.

Bir ay önce Şam'a verilen gizli mektubun tam metni

A- Türkiye ve Suriye, evrensel bazda onaylanan aşağıdaki kavramlara ikili ilişkilerinde bağlı kalacaklarını tekrarlar:

Bağımsızlığa ve toprak bütünlüğüne saygı göstereceğiz.

Aramızdaki sorunlara daima barışçı yoldan çözüm bulacağız.

Birbirimize karşı hiçbir zaman güç kullanmayacağız.

Sınırlara saygı gösterecğiz, sınır ihlali yapmayacağız.

Karşılıklı olarak birbirimizin içişlerine karışmayacağız.

Uluslararası terörizme karşı birlikte savaşacağız.

Devletler olarak İnsan Haklarına saygı göstereceğiz.

B- Türkiye ve Suriye, ilişkilerini aşağıdaki prensip ve parametrelere uygun olarak geliştirecekleri konusunda istekli olduklarını ifade ederler:

Barış, güvenlik, istikrar ve iyi komşuluk ilişkilerine karşılıklı olarak bağlı kalacağız.

Karşılıklı saygıyı koruyabilmek, sürtüşme ve yanlış anlamalara yol açmamak için, tek yanlı hareketlerden kaçınacağız.

Görüş ayrılıklarını, tehdit etmeden ve güç kullanmadan, tarafların rızası temel alınarak, barışçı yollardan çözme prensibine bağlı kalacağız.

Terörizme karşı işbirliği yapacağız. Birbirimizin toprak bütünlüğünü tehdit eden kişi, grup ya da örgütlerin terörist faaliyetlerine izin vermeyeceğiz.

Birbirimize karşı hasmane söylemlerden ve medyanın birbirimiz aleyhine olumsuz propaganda yapmasından kaçınacağız.

C- Türkiye ve Suriye, aşağıdaki kavramları esas alan projeleri tanımlama ve hayata geçirme imkanları üzerinde çalışma kararı almışlardır:

Ekonomik işbirliğini artıracağız.

İki ülke arasında ekonomik dayanışmayı güçlendireceğiz.

D- Türkiye ve Suriye, aşağıdaki ekonomik ve kültürel alanlarda işbirliği yapmak için görüş birliğine varmışlardır:

Ekonomik enformasyonun serbest akışını sağlayacağız.

İş çevrelerini diğer ülkede ticari faaliyetlerde bulunmaya teşvik edeceğiz.

Bu tür faaliyetlerdeki kısıtlamaları kaldıracağız (vize uygulaması). Banka transferlerini kolaylaştıracağız, ulaşım imkanlarını geliştireceğiz.

İki taraflı ve çokuluslu fuarların açılmasını teşvik edeceğiz.

Endüstriyel işbirliği ve ortak çıkarlar konusundaki projeleri geliştireceğiz.

Çevre konusunda işbirliği yapacağız.

Karşılıklı olarak turizmi teşvik edeceğiz.

Medya mensuplarının karşılıklı ziyaretlerini teşvik edecek, misafir gazetecilerin çalışma şartlarını iyileştireceğiz.

İkili ve çokuluslu kültürel faaliyetler (festivaller, spor v.s) düzenleyeceğiz.

Komutanlar hükümete, bir emir geldiği takdirde, harekete hazır olduklarını bildirdiler. Resimde Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları, Başbakan Yardımcısı ve Milli Savunma Bakanı İsmet Sezgin’le görülüyor.