İran'ın nükleer programı 20 Ocak'ta askıya alınacak

Karşılığında Batı'nın İran'a uyguladığı ekonomik yaptırımlar kısmen gevşetilecek.

6 ay sürecek anlaşmanın ana hatları geçen yıl kasımda açıklanmış ancak uygulama kısmı müzakerecilerin teknik detayları tartışması nedeniyle biraz gecikmişti.

Anlaşma İran'daki şahinler kanadının, İsrail'in ve ABD Kongresi'ndeki bazı grupların eleştirilerinin hedefi olmuştu. Özellikle ABD'li vekiller Başkan Obama'nın "Veto edeceğim" sözüne karşın yeni yaptırım tehditlerini gündeme getirmişti.

BAŞKAN BİZZAT DUYURDU
Anlaşmayı ABD Başkanı Barack Obama yazılı bir açıklamayla şahsen duyurdu. Obama İran'ın ilk kez, daha yüksek seviyelerde zenginleştirilmiş uranyum stokunu saf dışı bırakmaya ve bu türden zenginleştirmeyi mümkün kılan altyapının bazılarını sökmeye başlayacağını ifade etti.

Obama, İran'ın 10 yıl içinde ilk kez, nükleer programında ilerlemeyi durduran ve programının kilit parçalarını geriye götüren spesifik adımlar atmayı kabul etmesi anlamına geldiğini belirtti.

Anadolu Ajansı'nın aktardığına göre, Obama'nın açıklamasında şu ifadelere yer verildi:

"İran, 20 Ocak'tan başlayarak ilk kez, daha yüksek seviyelerde zenginleştirilmiş uranyum stokunu saf dışı bırakmaya ve bu türden zenginleştirmeyi mümkün kılan altyapının bazılarını sökmeye başlayacak. İran, zenginleştirme kapasitesini, yeni santrifüjler tesis etmemek ya da başlatmamak veya yeni nesil santrifüjler kullanmamak suretiyle sınırlandırmayı kabul etti. İran'ın nükleer tesislerine yeni ve daha sık aralıklarla denetimler, dünyaya İran'ın taahhütlerini yerine getirmekte olduğunu doğrulama olanağı verecek. Hepsi birlikte ele alındığında, bunlar ve diğer adımlar, bizim, İran'ın nükleer silah edinmesini engelleme hedefimizi ileriye taşıyacak.

"Bunların karşılığında, önümüzdeki 6 ay boyunca ABD ve P5+1 içerisindeki ortaklarımız, İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya, Çin ve AB, İran yükümlülüklerini yerine getirdikçe ve biz İran'ın nükleer programına kapsamlı bir çözüm gayretini verirken, (İran'a yönelik yaptırımlarda) ılımlı bir rahatlamayı hayata geçirmeye başlayacağız. Bu arada, daha geniş kapsamlı yaptırımlar rejimini kuvvetle uygulamaya da devam edeceğiz ve eğer İran yükümlülüklerini yerine getirmezse yaptırımları artırma yönünde hareket edeceğiz."

KONGRE'YE TEŞEKKÜR
Eşi görülmemiş yaptırımlar ve sıkı diplomasinin İran'ı müzakere masasına getirmeye yardımcı olduğuna değinerek "İran'ın nükleer silah edinmesini önlemeye dönük hedefimizi paylaşan Kongre'deki ortaklarımıza minnettarım" ifadesini kullanan Obama, şu anda ilave yaptırımlar getirmenin ise bu meseleyi barışçıl şekilde çözüme kavuşturma çabalarını raydan çıkarma riskini doğuracağı uyarısında bulundu. Obama, müzakereler sırasında yeni yaptırımlar getirmeye dönük her türlü yasayı veto edeceğini belirtti.

Obama, açıklamasının devamında şunları kaydetti:

"Bugünkü anlaşmayla somut bir ilerleme sağladık. Bu önemli adımı memnuniyetle karşılıyorum ve şimdi, İran'ın nükleer programıyla ilgili endişelerimizi ele alan kapsamlı bir çözümün takibine yönelik kritik çalışma üzerinde odaklanacağız. Bu hedefi başarmanın ne kadar zor olacağının farkındayım ama ulusal güvenliğimiz, dünyanın barış ve güvenliği için şimdi diplomasiye başarmak için bir şans verme zamanı."