Güvenli bölge tekrar masada

New York Times’a göre Obama’nın kurmayları Beyaz Saray’da bu konuda bir toplantı yaptı, olası senaryoları tartıştı. Obama, bu fikri desteklemediğini açıklamıştı. Uzmanlara göre güvenli bölge söz konusu olursa Türk ve Ürdün askerine de görev düşebilir.

SURİYE’de içsavaşın başladığı 2011’den beri komşu ülkelere mülteci akınını önlemek için düşünülen Suriye’de güvenli bölge ya da uçuşa yasak bölge kurulması önerisi, şimdiye kadar ABD Yönetimi tarafından defalarca reddedilmesine rağmen Avrupa üzerindeki mülteci baskısının da artması üzerine tekrar masaya geldi. New York Times Gazetesi, pazartesi günü bunun için Beyaz Saray’da bir toplantı yapıldığını ve başta Dışişleri Bakanı John Kerry, toplantıdaki bazı kişilerin Suriye’de uçuşa yasak bölge oluşturulması için bastırdığını yazdı.

Viyana zirvesi öncesi: ABD Başkanı Barack Obama’nın katılmadığı, Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice’ın başkanlık ettiği toplantıda kapsamlı bir tartışma yaşandı. Dün Viyana’da ABD, Rusya, Türkiye ve S. Arabistan’ın düzenledikleri, dışişleri bakanları düzeyindeki dörtlü Suriye toplantısı öncesi sızan habere göre Savunma Bakanı Ashton Carter da böyle bir planın nasıl bir kaynak gerektirdiği konusunda bilgi verdi. İşin ne kadar zor olacağına işaret eden Bakan Ash Carter’ın sunumundan sonra ise toplantıdaki birçok kişi, plana karşı şüpheli bir tutum aldı.

Mülteci baskısı: Rusya’nın Suriye’deki müdahalesi ve Avrupa üzerindeki artan mülteci baskısı sonrasında güvenli bölge yeniden tartışılır olmuştu.
Bu konudaki en önemli çıkış, geçtiğimiz günlerde Demokratların 2016’da başkan adayı olması beklenen Hillary Clinton’dan geldi. 2009-2013 tarihinde Dışişleri Bakanı olan Clinton, uçuşa yasak bölge kurulması gerektiğini söyledi. Ancak Obama, üç hafta önce kendisine Clinton’ın önerisi sorulduğunda “Başkan olmanın farklı bir muhakeme gerektirdiğini” söyleyerek bu fikre karşı olduğunu bir kez daha vurguladı.

Mehmetçik’e görev mi: Beyaz Saray’daki toplantıda Türkiye ve Ürdün sınırında siviller için güvenli bölgeler oluşturulması tartışıldı. Yetkililer sadece insani yardım amaçlı güvenli bölgelerin yanı sıra Suriyeli muhaliflere koruma sağlanmasını da öngören çeşitli senaryoları gündeme getirdiler. Pentagon, ABD’nin müdahalesi durumunda bölgedeki hava gücünü artırabilmek için uçak ve personel konuşlandırılmasıyla ilgili ihtiyaçları aktardı.
Ancak ABD’nin havadan sağlayacağı destek dışında karadan nasıl bir askeri kuvvetin olacağı sorusunun yanıtsız olduğunu belirten gazete, bu konuda da askeri uzmanlara dayanarak Türkiye ve Ürdün’ün asker sağlayabileceğini yazdı.

ABD yönetimi bölünmüş durumda

Washington’da işin teknik yönden tartışması devam ederken, yönetim içindeki mülteci krizinin insani yönüne odaklanan birimler uçuşa yasak bölge oluşturulması fikrine karşı çıkmaya devam ediyorlar. Nitekim, iki hafta önce Hürriyet’in sorularına yazılı yanıt veren bir ABD Dışişleri Sözcüsü, güvenli bölge yaratılması planını desteklemediklerini açıkça ifade ederek, “Şu noktada, biz Suriye’de bir güvenli bölge ya da uçuşa yasak bölgeyi desteklemiyoruz. Bu tür öneriler, böyle bir güvenli bölgenin nerede olacağı, karada nasıl korunacağı ve hedeflenen amacın başarılması için hangi kaynaklara ihtiyaç olacağı gibi bir dizi lojistik sorunu da beraberinde getiriyor” demişti. Güvenli bölge için Türkiye’yle stratejik işbirliğine odaklanan yönetim birimleri ise sorunun acil çözümü için uçuşa yasak bölge önerisine destek veriyor. ABD’nin hafta içi Rusya’yla vardığı uçuş güvenliği mutabakatı sonrası Rusya’nın da böyle bir plana kendi şartlarını belirleyerek destek verme olasılığı, uçuşa yasak bölge planına zemin kazandırıyor.